31 - 10 - 2023
تراژدی غزه
گروه بین‌الملل- چه تعداد انسان باید در غزه کشته و قربانی شوند تا در غزه آتش‌بس شود؟ این مهم‌ترین سوالی است که اکنون افکار عمومی از جامعه جهانی و سران کشورها دارند. در طول ۲۴ روز اخیر به واسطه بمباران و حملات بی‌امان رژیم صهیونیستی به غزه بیش از ۸۱۰۰ نفر جان خود را از دست داده‌اند که عمده این تعداد را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند. از سوی دیگر تلاش‌ها به منظور ایجاد آتش‌بس و ارائه کمک‌های بشردوستانه به مردم غزه نیز به در بسته خورده است، به طوری که پیش‌نویس قطعنامه روسیه و برزیل را آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل وتو کرده و هر چند در مجمع عمومی سازمان ملل هفته گذشته قطعنامه‌ای با اکثریت آرا به تصویب رسید، اما همه می‌دانند که چنین قطعنامه‌هایی نه ضمانت اجرایی دارد و نه در شرایط کنونی می‌تواند کمک خاصی به مردم غزه کند.
در واقع در شرایطی که آمریکا و انگلیس تاکنون دوبار پیش‌نویس قطعنامه آتش‌بس روسیه در شورای امنیت را وتو کرده، چین و روسیه نیز قطعنامه آمریکایی‌ها را با اقدامی مشابه وتو کرده‌اند. این جدال دیپلماتیک در سازمان ملل در حالی ادامه دارد که گفته می‌شود اسرائیل تاکنون بالای ۲ هزار تن بمب بر سر مردم غزه ریخته و آمریکا، انگلیس و آلمان نیز به صراحت مخالفت خود را با آتش‌بس اعلام کرده‌اند. در چنین وضعیتی تنها اقدامی که به صورت عملی انجام شده فراهم شدن امکانی برای ارائه کمک‌های محدود انسانی به غزه از مرز رفح است که به گفته کارشناسان قطره‌ای از اقیانوس نیازهای مردم و غیر‌نظامیان در این منطقه را پوشش می‌دهد. در واقع فلسطینی‌ها در غزه در حالی از آب، غذا، سوخت و دارو به طور کامل محروم شده‌اند که سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی مدت‌هاست در مورد وضعیت وخیم غزه هشدار می‌دهند.
آتش‌بس یا وقفه
در همین رابطه خبرگزاری الجزیره در گزارشی که روز گذشته منتشر کرده، آورده است: آتش‌بس به معنای توقف جنگ و کشتار در غزه است؛ موضوعی که منوط به توافق همه طرف‌های درگیر در این جنگ است. با این حال در شرایطی که بسیاری از کشورها و همچنین دبیرکل سازمان ملل صراحتا بر لزوم یک آتش‌بس فوری در غزه تاکید دارند، آمریکا و انگلیس با چنین موضوعی مخالف هستند و می‌گویند که باید به جای آتش‌بس یک وقفه موقت برای ارائه کمک به مردم غزه ایجاد شود.
در این راستا سمیر پوری استاد مدعو مطالعات جنگ در کینگز کالج لندن در گفت‌و‌گو با الجزیره توضیح می‌دهد: در شرایط کنونی احتمال کمی برای توافق آتش‌بس وجود دارد، زیرا این موضوع علاوه بر مذاکرات اساسی، نیازمند نوعی توافق الزام‌آور میان طرفین درگیری است.
از سوی مقابل اصطلاحی وجود دارد به نام وقفه موقت که آمریکا و برخی کشورهای اروپایی از آن صحبت می‌کنند.
این موضوع از یک سو مبهم بوده و از منظر حقوقی شامل مواردی نظیر جدول زمانی، امنیت غیر‌نظامیان و نظارت بین‌المللی نمی‌شود، اما از منظر سمیر پوری، هرچند که چنین موضوعی نمی‌تواند ثبات و پایداری داشته باشد، اما شاید گزینه موقتی به منظور توقف حملات اسرائیل، ایجاد فضای گفت‌و‌گو و نیز مقدمه‌ای به منظور یک آتش‌بس پایدار باشد.
در اینجا یک دوگانه مبهم در مورد توقف درگیری‌ها در غزه وجود دارد، زیرا هم گزینه آتش‌بس و هم موضوع وقفه هیچ تضمینی برای از سر گرفته شدن دوباره خشونت‌ها نخواهد بود؛ از یک طرف آتش‌بس می‌تواند ناپایدار باشد و از طرف دیگر بدون مذاکره و توافق طرفین درگیری که بازیگران مختلفی در میان آن وجود دارد، اساسا گزینه آتش‌بس تنها به غیر از یک نام یا ژست بشردوستانه چیز زیادی برای مردم غزه در پی نخواهد داشت. از طرف دیگر اهداف آمریکا و غرب به منظور وقفه یا مکث در درگیری‌ها نیز مشخص نیست. آنها آتش‌بس را به این خاطر رد کرده‌اند که معتقدند باید برای دیپلماسی زمان بیشتری در نظر گرفت. از طرف دیگر
هر چند در شرایط بغرنج کنونی برخی معتقدند که وقفه موقت شاید بتواند از شدت حملات اسرائیل به غزه بکاهد، اما از سوی مقابل بعضی از ناظران معتقدند که این اقدام بیشتر به منظور یک راه تنفس برای رژیم صهیونیستی برای شروع گسترده‌تر حملات در دستور کار قرار گرفته است. علاوه بر این وقفه در جنگ به یک منطقه جغرافیایی محدود منتهی می‌شود و این به معنای آن است که حملات به سایر نقاط غزه تداوم خواهد یافت.
البته در این میان وقفه موقت به عنوان مکانیسمی جهت ارائه کمک‌های پزشکی و درمانی به مناطق جنگی در مواقع خاص یکبار در سال ۱۹۸۵ در السالوادور تجربه شده و نشان داده که در زمینه رسیدگی به کودکان و ایجاد مراقبت‌های بهداشتی به طور محدودی اثرگذار است، اما این موضوع با توجه به اقدامات اسرائیل در طول سه هفته اخیر و همچنین مشخص نبودن نیات آمریکا و انگلیس در مورد وقفه موقت درگیری‌ها همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.