ترافیک دیپلماسی تجاری در اتاق بازرگانی

همزمان با دومین روز برگزاری نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی ایران (اکسپو ۲۰۲۴) اتاق ایران میزبان هیات‌های تجاری و نمایندگان اتاق‌های بازرگانی کشورهای حاضر در این رویداد بود. دیروز صمد حسن‌زاده، رییس اتاق ایران با مقامات بازرگانی صربستان و الجزایر دیدار کرد. همچنین خزانه‌دار و معاون اتاق ملی مالزی با نایب رییس اتاق ایران دیدار و گفت‌وگو کرد. از طرفی اتاق ایران، دیروز میزبان نشست‌های تجاری و B2B با کشورهای عراق، افغانستان، ترکمنستان، الجزایر و عمان نیز بود و با حضور فعالان اقتصادی، روز پرترافیکی را تجربه کرد.
رییس اتاق الجزایر در رأس یک هیات ۷۰‌نفره از فعالان اقتصادی این کشور برای بازدید از نمایشگاه اکسپو به ایران سفر و در همایش تجاری ایران و الجزایر در اتاق ایران حضور پیدا کردند. در این همایش نمایندگان شرکت‌های ایرانی نیز با هدف آشنایی با تجار الجزایری و مذاکرات رودررو حضور یافتند. در عین حال نشست تجاری ایران و پاکستان با حضور نایب‌رییس فدراسیون اتاق‌های بازرگانی پاکستان، نایب‌رییس اتاق ایران و فعالان بخش خصوصی دو کشور برگزار شد.
در نشست تجاری ایران و الجزایر درباره ضرورت تشکیل اتاق مشترک ایران و الجزایر صحبت شد. به باور فعالان اقتصادی به منظور تقویت سطح تعاملات، وجود اتاق مشترک بسیار موثر خواهد بود.
در ابتدای جلسه، شهرام خاصی‌پور، مدیرکل اداره عربی و آفریقای معاونت بین‌الملل اتاق ایران به زمینه‌های همکاری بین دو کشور اشاره کرد و گفت: ایران و الجزایر می‌توانند در حوزه گردشگری سلامت، خدمات فنی- مهندسی، صنایع غذایی، تولید فرآورده‌های گازی و… همکاری و سرمایه‌گذاری مشترک داشته باشند.
او تبادل اطلاعات از اقتصاد دو طرف برای آشنایی با توانمندی‌ها و ظرفیت‌ها را وظیفه اتاق‌های دو کشور دانست و تاکید کرد: در کنار تبادل اطلاعات باید رفت‌وآمدها را افزایش دهیم و برای این منظور به تسهیل در روند صدور روادید برای تجار از سوی هر دو دولت نیاز داریم. در ادامه کمال حمنی، رییس اتاق الجزایر از تلاش فعالان اقتصادی این کشور به منظور تقویت سطح روابط خود با طرف‌های ایرانی خبر داد و گفت: در الجزایر همه شرکت‌های خصوصی و دولتی یکسان بوده و از یک مجموعه حقوقی برخوردارند. او ادامه داد: درباره صدور روادید نیز با سفیر الجزایر در تهران مذاکره کردیم تا روند صدور روادید تسریع و تسهیل شود. از طرف ایران، صدور روادید سریع و مناسب است.
حمنی تصریح کرد: جریان‌سازی برای همکاری و تولید مشترک، هدف اصلی است و تنها به دنبال تجارت صرف با ایران نیستیم. از طرفی تلاش می‌کنیم سطح تبادلات را از ۱۵‌میلیون دلار به یک‌میلیارد دلار برسانیم و برای تحقق این اهداف، ایجاد اتاق مشترک را در برنامه داریم تا سطح تبادلات را قوی‌تر کنیم.
موانع تجاری به همت اتاق‌های بازرگانی قابل حل هستند
عبدالمجید خبزی ،رییس شورای بازرگانی الجزایر و ایران از وجود زمینه‌های توسعه سطح مناسبات تجاری بین دو کشور صحبت کرد و گفت: در این بین برخی مشکلات و موانع وجود دارد که باید برطرف شوند. برای این منظور باید اتاق‌ها و اتاق‌های مشترک دو طرف فعال شوند و چالش‌ها را شناسایی و برطرف کنند.
براساس اظهارات او، عدم آشنایی با قوانین دو طرف یک معضل جدی است که با حل آنها امکان ورود شرکت‌های دو طرف به کشور مقابل فراهم می‌شود. مشوق‌های خوبی از طرف دولت الجزایر منظور شده که سرمایه‌گذاری خارجی و تجارت در الجزایر را آسان می‌کند. معافیت‌های مالیاتی، دسترسی به بازار کشورهای همسایه الجزایر و دیگر کشورهای آفریقایی و اروپایی براساس موافقتنامه‌های تجارت آزاد و ترجیحی الجزایر با دیگر کشورها از جمله مشوق‌ها برای جذب سرمایه‌گذاری در الجزایر است.
خبزی تصریح کرد: امکان فعالیت تجاری بین تجار دو کشور توسط بانک واسطه وجود دارد. همچنین روش‌های امنی را طراحی کردیم که زمینه فعالیت تجاری را آسان‌تر می‌کند.
استفاده الجزایر از توانمندی‌های دارویی و پزشکی ایران
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران گفت: برگزاری نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی ایران، فرصت خوبی برای آشنایی تجار کشورهاست و زمینه افزایش سطح تعاملات را بین ایران و سایر طرف‌های تجاری فراهم می‌کند.
صمد حسن‌زاده در دیدار با رییس اتاق بازرگانی الجزایر افزود: اتاق ایران با هدف تقویت روابط با تمام کشورها در برگزاری این نمایشگاه مشارکت کرد و از روسای اتاق‌های کشورهای مختلف دعوت کرد تا با هیات‌های تجاری خود از توانمندی‌های صادراتی ایران بازدید کنند.
براساس اظهارات او، حجم تجارت ایران و الجزایر بسیار پایین بوده و قابل دفاع نیست. ظرفیت‌های دو کشور بیش از این است و می‌توان سطح مناسبات را از این ارقام بالاتر برد.
حسن‌زاده خاطرنشان کرد: طبق اطلاعاتی که کسب کردم در الجزایر برای معالجه بیماری سرطان، کمبودهایی وجود دارد، به‌حکم انسانیت وظیفه داریم در کنار هم باشیم و برای ارتقای سطح سلامتی دنیا به یکدیگر کمک کنیم. در ایران در زمینه خدمات پزشکی و معالجه سرطان، مراکز بزرگ و حرفه‌ای داریم که موجب افزایش سطح گردشگری سلامت در ایران شده است.
او افزود: در ایران مراکزی وجود دارند که خدمات پزشکی و اقامت رایگان ارائه می‌دهند. در کنار این مسائل، ایران توانمندی‌های اقتصادی در حوزه فناوری‌های نوین و دانش‌بنیان دارد که قابل‌انتقال است.
رییس اتاق ایران با نگاه به ذخایر گازی الجزایر، گفت: همکاری‌های مشترک بین دو کشور در زمینه تولید فرآورده‌های گازی قابل ‌پیگیری است و امکان انتقال تجربه و خدمات مهندسی در این حوزه از ایران به الجزایر وجود دارد.
حسن‌زاده همکاری در حوزه صنایع غذایی با توجه به ظرفیت‌های اقلیمی ایران را نیز پیشنهاد داد. براساس اظهارات رییس اتاق ایران همکاری و سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه تولید و انتقال قطعات صنعتی به‌ویژه در بخش خودرو، ماشین‌آلات کشاورزی و نساجی، طراحی خدمات فنی-مهندسی، صنایع‌دستی و تولیدات فرش دستباف، جاده‌سازی، پل‌سازی، تولید دارو و تجهیزات پزشکی، وجود دارد.
حسن‌زاده گفت: برای حرکت در مسیر تعاملات، بسته‌ای از زمینه‌های قابل همکاری بین دو کشور تهیه می‌کنیم و در اختیار اتاق الجزایر قرار می‌دهیم. او ارائه تسهیلات از طرف دولت الجزایر برای صدور روادید به‌ویژه برای فعالان اقتصادی را خواستار شد و از آمادگی ایران به‌منظور لغو روادید برای تجار الجزایری خبر داد. حسن‌زاده همچنین از تشکیل اتاق مشترک ایران و الجزایر به همت اتاق ایران در دو ،سه ماه آینده خبر داد.
لزوم بهره‌مندی تجار ایرانی از ظرفیت موافقتنامه‌های تجاری الجزایر
کمال حمنی، رییس اتاق الجزایر از علاقه‌مندی فعالان اقتصادی الجزایر برای همکاری تجاری با همتایان خود در ایران صحبت کرد و از تلاش برای ارتقای سطح تعاملات اقتصادی هم‌راستا با تعاملات سیاسی حاکم بین دو کشور خبر داد. او خاطرنشان کرد: در نمایشگاه ایران‌اکسپو با تجار الجزایری همراه شدیم و دیدیم که تراز تجاری بین دو کشور بسیار پایین است. هرچند در ۲۰۲۲ تا حدی شاهد افزایش آن بودیم؛ اما این سطح از مراودات کافی نیست.
رییس اتاق الجزایر ادامه داد: همین امروز قراردادی با برخی کارخانه‌های داروسازی ایران امضا می‌کنیم. درباره گردشگری سلامت نیز مردم الجزایر به کشورهای اطراف می‌روند. می‌توانیم مردم را تشویق کنیم که از خدمات درمانی ایران بهره ببرند.
حمنی تصریح کرد: با ۵۷ کشور آفریقایی موافقتنامه تجارت آزاد امضا کردیم و این امکان وجود دارد که شرکت‌های ایرانی از این ظرفیت برای حضور در بازار آفریقا استفاده کنند. در ۲۰۲۴ موافقتنامه تجارت ترجیحی با ۹ کشور دیگر امضا کردیم و ۳۵ کشور دیگر را در برنامه داریم. رییس اتاق الجزایر یادآور شد: درباره ارائه روادید نیز ارائه تسهیلات بیشتر را در برنامه داریم و امیدواریم این سفر آغازی برای همکاری‌های بیشتر باشد.
تجارت آزاد و تهاتر، راهکارهای توسعه روابط اقتصادی ایران و پاکستان
از طرفی فعالان اقتصادی ایران و پاکستان در نشستی مطرح کردند که برای توسعه همکاری‌های اقتصادی و رسیدن به تجارت ۵ میلیارد دلاری میان دو کشور، باید زمینه‌های مورد نیاز برای تجارت آزاد و تهاتر کالا میان ایران و پاکستان فراهم شود.
نشست تجاری ایران و پاکستان با حضور نایب‌رییس فدراسیون اتاق‌های بازرگانی پاکستان، نایب‌رییس اتاق ایران و فعالان بخش خصوصی دو کشور برگزار شد. در ابتدای نشست قدیر قیافه، نایب‌رییس اتاق ایران با اشاره به سفر اخیر رییس‌جمهوری ایران به پاکستان گفت: امیدواریم این سفر زمینه‌ساز روابط تجاری گسترده و خوب بین دو کشور باشد. در این سفر تفاهمنامه‌های زیادی بین ایران و پاکستان امضا شد که یکی از آن تفاهمنامه‌ها، گشایش بازارچه‌های مرزی و منطقه آزاد تجاری بین دو کشور است.
قیافه ادامه داد: ایران و پاکستان تجربه خوبی در حوزه تجارت، صنعت و کشاورزی و دانشگاهی و غیره دارند و ادامه تبادل تجارب در این حوزه‌ها می‌تواند زمینه‌ساز همکاری خوبی بین دو کشور باشد.
او درباره وضعیت تراز تجاری دو کشور گفت: میزان مبادلات تجاری دو کشور هم‌شأن اقتصاد و رابط تاریخی‌شان نیست؛ در حال حاضر حجم تراز تجاری میان دو کشور ۱/۲‌میلیارد دلار است که بخشی از آن سهم واردات برنج پاکستانی بوده است. در سفر رییس‌جمهوری، هدف‌گذاری ۱۰‌میلیارد دلاری برای بالا بردن تراز تجارت انجام شد که به نظر می‌رسد باید بخش خصوصی، اتاق بازرگانی ایران و فدراسیون اتاق‌های بازرگانی پاکستان برای رسیدن به این هدف برنامه‌ریزی کنند.
او ادامه داد: باید شورای تجاری مشترک دو کشور تشکیل شود و در آن فعالان اقتصادی ایران و پاکستان حضور داشته باشند. ظرفیت‌های بی‌بدیلی در حوزه تجارت، صنعت، گردشگری، حمل‌ونقل و… بین دو کشور وجود دارد که به آنها توجه کافی نشده است. پاکستان همچنین ظرفیت خوبی در حوزه صنعت نساجی، معدن و فلزات معدنی مثل مس و فولاد دارد و همکاری مشترک بین دو کشور می‌تواند به رونق تجارت بینجامد و تقویت این حوزه‌ها رسیدن به هدف‌گذاری انجام‌شده برای بالا بردن تراز تجاری را تسهیل می‌کند.
نبود زیرساخت‌های حوزه حمل‌ونقل
از موانع تجاری دو کشور
اشفق احمد، نایب‌رییس فدراسیون اتاق‌های بازرگانی پاکستان در ادامه نشست هیات تجاری ایران و پاکستان که به مناسبت ایران‌اکسپو ۲۰۲۴، برگزارشده، گفت: جامعه کسب‌وکار پاکستان ایران را شریک تجاری مهمی می‌داند. در حال حاضر روابط تجاری دو کشور ۳/۲‌دهم میلیارد دلار است که ۴۸۸/۱‌میلیارد دلار واردات پاکستان از ایران است و مابقی صادرات به ایران است.
او گفت: برسر روابط تجاری دو کشور موانعی هم وجود دارد؛ یکی از اینها نبود راه دریایی مستقیم به این کشور است. در حوزه حمل‌ونقل هوایی، دریایی، جاده‌ای و ریلی ظرفیت‌سازی نشده است. جامعه کسب‌وکار پاکستان معتقد است که استفاده از ظرفیت حمل‌ونقل به رونق تجارت کمک می‌کند.
به‌گفته احمد، یکسری سیاست‌هایی مانند معافیت‌های تجاری هم نیاز است اما به دلیل برخی موانع، این سیاست‌ها به نتیجه نرسیده است. تقویت روابط بانکی بین دو کشور خیلی به تسهیل تجارت کمک می‌کند.
نایب‌رییس فدراسیون اتاق‌های بازرگانی پاکستان تصریح کرد: ایران و پاکستان نقش مهمی در سازمان‌های بین‌المللی دارند؛ یکی از این سازمان‌ها اکو است. باید این دو کشور به ارتقای نقش خود در سازمان اکو توجه کنند.
او ادامه داد: در خلال سفر ابراهیم رییسی، رییس جمهور تصمیم گرفته شد حجم تجارت دو کشور به ۱۰ میلیارد دلار برسد. با این هدف توافقنامه ترجیحی میان دو کشور امضا شد. دو کشور در خلال این سفر اسناد و تفاهمنامه متعددی در حوزه اقتصادی، دامپزشکی بهداشت دام و صنایع غذایی، حوزه حقوقی و استاندارد همکاری اقتصادی و حوزه سینما و فرهنگ امضا کردند.
نایب‌رییس فدراسیون اتاق‌های بازرگانی پاکستان افزود: پاکستان ۲۳۰ میلیون نفر جمعیت دارد که بیشتر آن جوان هستند و ۸۴‌میلیارد دلار حجم واردات در کشور است. پاکستان پنجمین کشور بزرگ در خاورمیانه و شمال آفریقا و جنوب آسیا است. از طرفی در حوزه خرده‌فروشی ظرفیت‌ها در پاکستان زیاد است. در حوزه دارویی، بهداشت و درمان، انرژی، خدمات فنی و مهندسی، پتروشیمی و معدن، ساخت نیروگاه به همکاری با ایران نیاز است. او ادامه داد: در حوزه فاینانس، پتروشیمی برق، کود شیمیایی، کشاورزی هم می‌توان برای همکاری دوجانبه فکر کرد.
لیست کالاهای حساس تجاری دو کشور حداقلی باشد
در ادامه هادی طالبیان، مدیرکل شبه قاره هند سازمان توسعه تجارت ایران، به سند راهبردی ۵ساله توسعه روابط تجاری بین ایران و پاکستان اشاره کرد: این سند موردقبول دو کشور است که پارسال برای بار دیگر امضا شد. در آن سند زمینه‌های مختلف همکاری مورد تاکید قرار گرفته که یکی از آن تجارت ترجیحی و تاسیس ناحیه آزاد تجاری، تبادل هیات تجاری، فعال کردن بازارچه‌های مرزی و همکاری صنعتی است. اخیرا در سفر رییس‌جمهوری هم به هدف‌گذاری جدید یعنی به ۱۰‌میلیارد دلار اشاره‌شده که از سقف تعیین‌شده در سند همکاری‌ها هم بالاتر رفته است.
او ادامه داد: این هدف‌گذاری نیاز به تسهیل تجارت بین دو کشور دارد. هر کدام از این مکانیسم و راهبردها یک ظرفیتی دارند که اگر به‌درستی اجرا شود، تراز تجاری دو کشور بالاتر می‌رود. طالبیان تصریح کرد: لیست کالای حساس از طرف ایران ارائه‌شده و البته باید روی این لیست باز هم کار کنیم و انتظار داریم این لیست از طرف پاکستان هم با رویکرد همکاری بیشتر ارائه شود. اگر لیست کالای حساس تجاری دو کشور حداقلی باشد، تجارت آزاد بین دو کشور رقم می‌خورد. او تصریح کرد: با راه افتادن مناطق آزاد تجاری FTA، حجم تجارت ۳۰‌درصد افزایش می‌یابد و به شفافیت کمک می‌کند. البته این به زیرساخت‌های الکترونیکی، شناسایی متقابل استاندارد و موارد بهداشتی نیاز دارد.
مدیرکل شبه قاره هند سازمان توسعه تجارت ایران گفت: برای تجارت با پاکستان سازوکار تهاتر هم در جریان است. دو کشور می‌توانند به هدف‌گذاری تجاری خود دست پیدا کنند و این نیاز به همکاری دوجانبه و جدی دارد.
عامر حسین، رایزن بازرگانی پاکستان در ایران هم از هدف‌گذاری تجاری ۱۰‌میلیارد دلاری گفت: رسیدن به این هدف با برنامه‌ریزی و توسعه همکاری‌های تجاری ممکن است اما در این مسیر موانعی چون همکاری بانکی و پولی وجود دارد که باید برای حل آن راهکاری اندیشیده شود. به گفته عامر حسین، تهاتر و تجارت آزاد دو راهکار برای توسعه تجارت ایران و پاکستان است.
در ادامه اسفندیارخان مندوفل، رییس شورای تجاری ایران و پاکستان هم از مشکلات نقل‌وانتقال پول گفت. برای شناخت تجار ایرانی و پاکستانی از همدیگر نیاز به تبادل هیات تجاری است که لازم است در این زمینه گام‌هایی برداشته شود.