تحول دیجیتال و تغییرات اجتماعی و اقتصادی

محسن راجي‌اسدآبادي*
تحول دیجیتال (DX) چشم‌انداز متنوعی را در سطح جهانی به ویژه در کشورهای آسیایی ارائه می‌دهد. این رویکرد با توجه به اولویت‌های مرحله توسعه، زیرساخت و استراتژی هر کشور متفاوت است. درک این تفاوت‌های ظریف برای رفع نیازها و اهداف خاص ملی و تدوین استراتژی‌های تحول دیجیتال موثر بسیار مهم است. اساسا با ادغام فناوری دیجیتال و تحول ديجيتال فعالیت‌های تجاری و حكمراني تغییر می‌یابد و این کارایی ضمن داشتن مزایای متعدد، بر افزایش بهره‌وری تاثیر عمیقی دارد.با تحولات ديجيتال، نوآوري در محصولات و مدل‌های تجاری جدید سرعت بالايي گرفته و همزمان با دسترسی بهتر به اطلاعات و مدل‌هاي تجزیه و تحلیل، تصمیم‌گیری نیز بهبود يافته است.
علاوه بر این، ضمن گسترش و شیوه‌های کاری انعطاف‌پذیر، فرصت‌های آموزشی گسترش می‌یابد و توسعه نیروی کار ماهر كه امري بسیار مهم است، بازار را فعال مي‌کند. با ترویج فناوری دیجیتال، بهینه‌سازی منابع و بهره‌وری انرژی در توسعه پایدار مورد تاكيد قرار گرفته است.تحقیق در مورد رابطه بین DX و بهره‌وری در سال‌های اخیر، رو به گسترش بوده است. در سال 2021، وزارت اقتصاد، تجارت و صنعت ژاپن گزارش DX را منتشر کرد. در این گزارش تخمین می‌زند که پیشرفت DX می‌تواند تولید ناخالص داخلی ژاپن را نزدیک به ١٥٠‌تریلیون ین و بهره‌وری را تا حدود 30‌درصد تا سال 2030 افزايش دهد.
در سال 2019، سازمان توسعه و همکاری اقتصادی در رسیدگی به کمبود نیروی کار و دستیابی به رشد پایدار دستور کار سیاست رشد مبتنی بر بهره‌وری با تاکید بر اهمیت DX را منتشر كرد. اساسا دیجیتالی شدن، صنعت و جامعه در دهه گذشته را تغییر داده است و مفاهیمی مانند0/4 Industry و 0/5 Society به خود گرفته است، اين در حالی است که باوجود تمرکز و دامنه متمایز، پارادایم‌ها روی پتانسیل تحول‌آفرین فناوری همگرا هستند.
اقتصاد API چیست؟ اقتصاد API به ارزش و منافع اقتصادی ناشی از استفاده از رابط‌های برنامه‌نویسی کاربردی (APIها) در بازار دیجیتال اشاره دارد. API‌ها به برنامه‌های نرم‌افزاری مختلف اجازه می‌دهند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و تعامل داشته باشند که به ایجاد خدمات، محصولات و مدل‌های تجاری جدید کمک می‌کند. در ادامه به برخی جنبه‌های کلیدی اقتصاد API اشاره می‌شود:
تعریف و عملکرد: رابط برنامه‌نویسی کاربردی (API) مجموعه‌ای از قوانین و پروتکل‌هاست که نحوه تعامل یک برنامه نرم‌افزاری با برنامه‌های دیگر را تعریف می‌کند. API روش‌ها و فرمت‌های داده‌ای را که برنامه‌ها برای درخواست و تبادل اطلاعات استفاده می‌کنند، مشخص می‌کند.
اقتصاد API : اقتصاد API از APIها برای تحریک نوآوری، ساده‌سازی فرآیندها و ایجاد جریان‌های درآمدی جدید استفاده می‌کند. این مفهوم شامل استفاده از APIها برای ساخت و یکپارچه‌سازی برنامه‌ها، به اشتراک‌گذاری داده‌ها و ارائه خدمات به شیوه‌ای ماژولار و مقیاس‌پذیر است.
اجزای کلیدی در ادامه اشاره می‌شود:
ارائه‌دهندگان: سازمان‌ها یا پلتفرم‌هایی که APIها را ارائه می‌دهند تا دسترسی به خدمات یا داده‌های خود را فراهم کنند. نمونه‌هایی از آنها شامل Google Maps، Twitter و درگاه‌های پرداخت مانند Stripe هستند.
مصرف‌کنندگانAPI: توسعه‌دهندگان یا شرکت‌هایی که از APIها برای یکپارچه‌سازی خدمات ثالث به برنامه‌های خود، بهبود عملکرد یا دسترسی به داده‌ها استفاده می‌کنند.
دروازه‌های API : ابزارها یا پلتفرم‌هایی که ترافیک API را مدیریت و نظارت می‌کنند و از تبادل داده‌های امن و کارآمد بین خدمات اطمینان حاصل می‌کنند.
مزایا عبارتند از:
نوآوری ‌APIها: به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهند که با یکپارچه‌سازی تکنولوژی‌های موجود، برنامه‌ها و خدمات جدیدی بسازند که منجر به نوآوری سریع می‌شود.
کارایی APIها: فرآیندها را با امکان تعامل بی‌درنگ بین سیستم‌های مختلف ساده می‌کنند و نیاز به ورود دستی داده‌ها و تلاش‌های یکپارچه‌سازی را کاهش می‌دهند.
مقیاس‌پذیری APIها: به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهند که خدمات خود را به راحتی مقیاس‌پذیر کنند و به توسعه‌دهندگان ثالث اجازه دهند روی پلتفرم‌هایشان بسازند.
ایجاد درآمد: شرکت‌ها می‌توانند با ارائه APIها به‌عنوان خدمات پولی یا با ایجاد مدل‌های تجاری جدید در اطراف استفاده از API، درآمدزایی کنند.
مثال‌ها و موارد استفاده نیز در ادامه آمده‌اند:
تجارت الکترونیک: خرده‌فروشان آنلاین از APIها برای یکپارچه‌سازی درگاه‌های پرداخت، خدمات حمل‌ونقل و سیستم‌های مدیریت موجودی استفاده می‌کنند.
رسانه‌های اجتماعی: پلتفرم‌هایی مانند Facebook وTwitter APIهایی را ارائه می‌دهند که به برنامه‌های ثالث اجازه می‌دهد با خدمات آنها تعامل داشته باشند، محتوا را به اشتراک بگذارند و داده‌ها را تحلیل کنند.
خدمات مالی: بانک‌ها و مؤسسات مالی از APIها برای ارائه دسترسی به اطلاعات حساب، تسهیل تراکنش‌ها و ایجاد نوآوری‌های فناوری مالی استفاده می‌کنند.
به چالش‌های موجود در ادامه اشاره می‌شود:
امنیت: اطمینان از اینکه APIها ایمن هستند و از داده‌های حساس محافظت می‌کنند، بسیار مهم است زیرا ممکن است هدف حملات سایبری قرار گیرند.
ثبات: حفظ عملکرد ثابت و قابل اعتماد API برای رضایت کاربران و یکپارچه‌سازی خدمات مهم است.
مدیریت: مدیریت و نظارت موثر بر APIهای متعدد نیاز به زیرساخت و ابزارهای قوی دارد.
روندهای آینده عبارتند از:
یکپارچه‌سازیAPI: استفاده فزاینده از
APIها در بخش‌های مختلف به یکپارچه‌سازی و همکاری بیشتر بین خدمات منجر خواهد شد.
APIهای باز: سازمان‌های بیشتری
APIهای باز را برای تحریک نوآوری و همکاری اتخاذ خواهند کرد.
رشد اقتصادAPI: انتظار می‌رود که اقتصاد API رشد کند زیرا کسب‌وکارها و توسعه‌دهندگان به طور فزاینده‌ای به APIها برای ساخت و ارتقای خدمات دیجیتال خود وابسته می‌شوند.
به طور کلی، اقتصاد API نمایانگر تغییر به سمت استفاده از APIها به‌عنوان بلوک‌های اساسی برای برنامه‌ها و خدمات دیجیتال مدرن است که نوآوری، کارایی و فرصت‌های تجاری جدید را به
همراه دارد.
* پژوهشگر و كارشناس اقتصادي