تجربه هلند در جداسازی عمودی راه‌آهن

تین‌نیوز- هلند یکی از متراکم‌ترین شبکه‌های ریلی اروپا را داراست، با 063/3 کیلومتر خط، 404ایستگاه و خدمات‌رسانی به 1/1‌میلیون مسافر روزانه. ارزش زیرساخت‌های ریلی 32‌میلیارد یورو است، با هزینه‌های سالانه نگهداری و بازسازی 2/1‌میلیارد یورو.
روند هزینه‌های حمل‌و‌نقل ریلی در هلند از سال 1938 تا 2013 را بررسی می‌کند و افزایش سریع آن به دلیل تغییر شرایط را نشان می‌دهد. جداسازی مدیریت زیرساخت از عملیات قطار در دهه 1990 منجر به ایجاد ساختار و نهادهای جدیدی شد که شامل دولت، پروریل (مدیر زیرساخت Prorail) و چندین شرکت بهره‌برداری قطار (TOCs) می‌شود.
جداسازی عمودی، نقش‌ها، جریان‌های مالی و مسوولیت‌های مشخصی ایجاد کرد. پروریل بر عملکرد بلندمدت زیرساخت و هزینه‌های چرخه عمر تمرکز می‌کند، در حالی که ‌TOCها بر سودآوری حمل‌ونقل کوتاه تا میان‌مدت تمرکز دارند. دولت بر سیاست حمل‌و‌نقل ملی و منافع عمومی نظارت می‌کند. این جداسازی چندین اثر مثبت داشت: 1- بهبود کیفیت و بهره‌برداری از شبکه 2- افزایش شفافیت در تامین مالی و گزارش‌دهی دارایی‌ها 3- تقسیم واضح مسوولیت‌ها و اهداف بهینه‌سازی.
یک مدل کسب‌و‌کار راه‌آهن را معرفی می‌کند که نشان می‌دهد در هلند، هزینه‌ها و درآمد TOCها و مدیر زیرساخت متعادل است. با درنظر گرفتن مزایای اجتماعی (مانند کاهش ترافیک، کاهش تصادفات و محرک اقتصادی بالقوه)، حمل‌ونقل ریلی در هلند بسیار سودآور می‌شود. کارایی راه‌آهن به عنوان نسبت درآمد (شامل عملکرد) به هزینه‌ها اندازه‌گیری می‌شود. فرمول‌هایی برای محاسبه کارایی اپراتورهای قطار، زیرساخت و کل سیستم راه‌آهن، از جمله ارزش خدمات عمومی ارائه می‌دهد.
برای درک عوامل کارایی، انواع حمل‌ونقل ریلی مقایسه شده: 1- خدمات مسافری (منطقه‌ای و بین شهری) 2- خدمات باری و هر کدام ویژگی‌هایی انحصاری دارند که بر هزینه‌ها و کارایی تاثیر می‌گذارد، مانند طول قطار، تناوب، تقاضا و نیازهای پرسنلی.
هزینه‌های زیرساخت براساس پیچیدگی خط و میزان استفاده به طور قابل‌توجهی متفاوت است: 1- خطوط منطقه‌ای (ساده، تک‌خطه): حدود 000/200 یورو/کیلومتر/سال 2- خطوط اصلی بین‌شهری (پیچیده‌تر، دو خطه): حدود 000/500 یورو/کیلومتر/سال 3- ایستگاه‌های تشکیلاتی (بسیار پیچیده): بیش از 000/000/1 یورو/کیلومتر/سال (که بسیار بالاست.)
یک مدل هزینه نگهداری نشان می‌دهد که بهره‌برداری و پیچیدگی عوامل اصلی هزینه‌های زیرساخت هستند. گزارش شامل مقایسه بین هلند و آمریکا و مبین تفاوت قابل‌توجهی در هزینه‌هاست که عمدتا به دلیل تفاوت بهره‌برداری و پیچیدگی است.
این مقایسه در نموداری با عنوان «مقایسه LCC زیرساخت ریلی؛ هلند- ایالات متحده (شاخص)» ارائه شده است. شاخص هزینه چرخه عمر (LCC) برای هلند به عنوان مبنا 100 تعیین شده، در حالی که شاخص LCC ایالات متحده حدود 19 است. به دلایلی از جمله پیچیدگی کمتر راه‌آهن آمریکا (سوزن‌ها و علائم کمتر، کنترل ترافیک ساده‌تر) و تفاوت در بهره‌برداری.
به حداکثر رساندن کارایی دارایی‌ها به توانایی سازمان در مدیریت ریسک‌های مختلف بستگی دارد.
پس از جداسازی، عملکرد در هلند به دلیل تمرکز بر مشتریان، بهبود مستمر و همکاری بهبود یافت. ارائه یک دفتر تحلیل عملکرد در کنترل ترافیک، پروریل را برجسته کرد که به عنوان یک مرکز دانش مستقل برای کل صنعت عمل می‌کند. نتیجه‌گیری‌ها عبارتند از: 1- راه‌آهن‌های اروپا نیاز به تامین مالی دولتی دارند. 2- جداسازی کامل عمودی شرایط مفیدی با نقش‌ها، جریان‌های مالی و مسوولیت‌های کاملا جدا ایجاد کرد. 3- جداسازی منجر به بهینه‌سازی مثبت برای ‌TOCها، مدیران دارایی و دولت شد. 4- نقش دولت تعیین‌کننده است. 5- نسبت درآمد/هزینه شاخص خوبی برای کارایی است. 6- بهره‌برداری و پیچیدگی عوامل اصلی هزینه‌های زیرساخت ریلی هستند. 7- مدیریت ریسک کلید بهینه‌سازی هزینه‌ها و عملکرد زیرساخت است. 8- مهارت‌ها، شرایط، موقعیت‌ها و قیمت، کارایی یا ناکارآمدی را تعیین می‌کنند. گزارش با بیان چشم‌انداز پروریل برای تبدیل شدن به بهترین مدیر زیرساخت در اروپا و رهبر جهانی به پایان می‌رسد. این گزارش پندهای بسیار ارزشمندی برای راه‌آهن ما دارد، به ویژه در مقایسه هزینه بسیار پایین نگهداری زیرساخت آمریکا (مشابه شبکه ریلی ما) نسبت به هلند (19‌درصد).