19 - 11 - 2023
تجدید ارزیابی هیچ تاثیری روی زیاندهی شرکت ندارد
یک کارشناس بازار سرمایه گفت: تجدید ارزیابی هیچ تاثیری روی زیاندهی شرکت ندارد، بلکه صورت‌های مالی خودروسازان را به نحوی اصلاح می‌کند که خودروسازان قادر به دریافت تسهیلات بانکی شوند. همایون دارابی، در گفت‌و‌گو با «صدای بورس» در رابطه با تجدید ارزیابی شرکت‌ها گفت: با توجه به اینکه در ایران تورم بسیار بالایی وجود دارد، مساله تجدید ارزیابی به این موضوع بازمی‌گردد به‌طوری که در چند سال اخیر نرخ تورم به ۵۰ درصد رسیده و به این معناست که هرساله ارزش دارایی شرکت‌ها به صورت معناداری تغییر می‌کند. کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه در ترازنامه شرکت‌ها دارایی‌ها بر اساس قیمت اسمی ثبت می‌شوند، افزود: برای مثال ۲۰ سال پیش شرکتی زمینی را متری ۱۰ هزار تومان خریده و هم‌اکنون ارزش آن زمین به متری ۵ میلیون تومان رسیده است. باید گفت در صورت‌های مالی آن شرکت همچنان رقم ۱۰ هزار تومان در‌ج می‌شود. این اتفاق برای سرمایه‌گذاران بسیار سخت است، چرا که باید ارزش دارایی را به قیمت روز در ترازنامه لحاظ کنند تا بتوانند ارزش شرکت را به دست بیاورند. وی عمده‌ترین دلیل توجه سهامداران به افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی را شفاف شدن ارزش واقعی شرکت دانست و ادامه داد: تجدید ارزیابی یک مساله حسابداری است یعنی مازاد ارزش دارایی‌های شرکت را که به عنوان زمین یا ساختمان است را به سرمایه منتقل می‌کنند، در این مرحله قیمت به‌طرز قابل‌توجهی افت می‌کند و قیمت تعادلی به کمتر از قیمت اسمی می‌رسد که این موضوع باعث اقبال سهامداران به سهم‌های ارزان می‌شود. مدیر عامل شرکت سبدگردان داریوش در رابطه با استهلاک بنگاه‌ها در زنجیره تجدید ارزیابی‌ها گفت: در حال حاضر در شرکت‌ها هزینه استهلاک واقعی دریافت نمی‌شود، همچنین قیمت ماشین‌آلات و دارایی شرکت‌ها بر مبنای قیمت اسمی است. وقتی استهلاک دریافت نشود به این معناست که بخشی از سودی که به سهامداران تعلق می‌گیرد واقعی نیست. دارابی ادامه داد: یک شرکت در سال‌های گذشته با دلار هزار تومانی ساخته شده است، اگر مثلا دارای یک میلیون دلار ماشین‌آلات باشد، ثبت دفتری این دارایی با دلار هزار تومانی معادل یک میلیارد تومان شده و براساس این ارزش استهلاک برای ماشین‌آلات منظور می‌شود. طبیعی است که در حال حاضر نمی‌تواند هزینه‌های جایگزینی ماشین‌آلات فرسوده را پوشش دهد. کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: باید توجه داشت بخشی از سودی که از ماشین‌آلات دریافت می‌شود باید صرف هزینه نگهداری و جایگزینی ماشین‌آلات شود که در حال حاضر وقتی با قیمت یک میلیارد تومان آن را مستهلک می‌کنید این اتفاق رخ نمی‌دهد. اگر ماشین‌آلات دچار مشکل شوند دیگر نمی‌توان بنگاه را سرپا نگه داشت، به این معنی که پول کافی برای اینکه عملا ماشین را جایگزین کرد وجود ندارد و این اتفاق ضربه شدیدی به سهامداران وارد می‌کند. وی تاکید کرد: به‌روز شدن قیمت دارایی‌ها کمک می‌کند هزینه استهلاک واقعی باشد تا بتوان ماشین‌آلات را جایگزین و سود واقعی را تقسیم کرد. تجدید ارزیابی با واقعی‌سازی هزینه استهلاک تداوم حیات واحد تجاری را ایجاد می‌کند. همایون دارابی در رابطه با تفاوت دارایی‌ها از منظر تجدید ارزیابی ادامه داد: آن دسته از شرکت‌هایی که دارایی زمین دارند تجدید ارزیابی بر سود و زیان‌شان تاثیر نمی‌گذارد. به همین دلیل خیلی از شرکت‌ها از محل زمین تجدید ارزیابی دارند. تجدید ارزیابی از محل ماشین‌آلات و ساختمان‌ها بر حساب استهلاک تاثیر می‌گذارد و سود را کاهش می‌دهد که این موضوع به ضرر سهامدار خرد است. به همین دلیل است که سهامدار خرد با تجدید ارزیابی از محل دارایی استهلاک‌پذیر موافق نیست. مدیر عامل شرکت سبدگردان داریوش اظهارات خود درباره قیمت‌گذاری دستوری را اینگونه بیان کرد: دولت با قیمت‌گذاری دستوری و فشار به بنگاه‌ها از طریق ارز غیرواقعی باعث شد تا بنگاه‌ها سود واقعی نداشته باشند و تجدید ارزیابی از بخش دارایی استهلاک‌پذیر صورت بگیرد که ضربه قابل ملاحظه‌ای به سود شرکت وارد می‌کند، به همین خاطر سهامداران تا حد امکان تلاش می‌کنند از طریق دارایی‌های غیراستهلاک‌پذیر مانند زمین تجدید ارزیابی شود. وی در مورد تجدید ارزیابی ایران‌خودرو و سایپا گفت: باتوجه به اینکه این شرکت‌ها به صورت مداوم افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارند به نظر می‌رسد این تجدید ارزیابی‌ها نتواند مشکلات دو خودروساز را حل کند. متاسفانه قیمت‌گذاری دستوری آسیب جدی به ایران‌خودرو و سایپا وارد و آنها را زیان‌ده کرده است که این امر باعث شد این شرکت‌ها با زیان انباشته بسیار قادر به پرداخت تسهیلات نباشند. دارابی گفت: تجدید ارزیابی هیچ تاثیری روی زیاندهی شرکت ندارد بلکه صورت‌های مالی خودروسازان را به نحوی اصلاح می‌کند که خودروسازان قادر به دریافت تسهیلات بانکی شوند. وی افزود: در چند روز گذشته بانک مرکزی برای شرکت‌های ایران‌خودرو و سایپا فرصت داد تا این شرکت‌ها بدون در نظر گرفتن بدهی‌های پرداخت نشده از بانک‌ها وام دریافت کنند که بانک‌ها در این راستا تمایلی نشان ندادند و باعث شد ضربه سنگینی به صنعت خودرو وارد شود. مدیرعامل شرکت سبدگردان داریوش در رابطه با فرصت‌هایی که در راستای تجدید ارزیابی بر صنایع و شرکت‌های بورسی وارد می‌شود، گفت: در واقع فرصتی که در راستای تجدید ارزیابی در اختیار شرکت‌ها قرار می‌گیرد این است که بتوانند استهلاک‌شان را واقعی کنند. برای اینکه شرکت‌ها وضعیت خوبی پیدا کنند باید مشکلات اساسی‌تری مانند قیمت‌گذاری دستوری، نرخ بهره، نرخ ارز و مسائل کلان حل شود تا بنگاه‌ها وضعیت بهتری داشته باشند.