7 - 07 - 2024
تایر و آب راکد عامل گسترش تب دانگ
«جهانصنعت»- ابتلا به بیماری تب دانگ یا دِنگی در ماههای اخیر در ایران افزایش یافته است؛ بیماری که عامل آن گزش پشه آئدس است، پشهای که در تایرها و آبهای راکد کوچک تخمگذاری میکند و البته مسافرت به کشورهای همسایه به خصوص امارات میتواند به گسترش این بیماری در کشور دامن بزند. بیماری تب دانگ یا دِنگی یک بیمار ویروسی است که از گزش پشه آئدس ایجادی میشود. به شرطی که این پشه قبلا فردی را که ویروس این بیماری را داشته نیش زده باشد و بر اثر گزش افراد، ویروس این بیماری را به فرد دیگر منتقل کند. در غیر این صورت گزش این پشه به تنهایی خطری ندارد. یکی از مهمترین علائم این بیماری تب شدید است به همین علت به این بیماری تب استخوانشکن هم میگویند. این بیماری بیشتر در مناطق گرمسیر و استوایی دیده میشود اما انتقال پشه آئدس به کشورهای دیگر باعث گسترش این بیماری به بیش از ۱۱۰ کشور در دنیا از جمله در اروپا شده است. تب، سردرد، کمردرد، درد در پشت چشم، جوش و حساسیتهای پوستی و در مواردی خونریزی به خصوص از لثه از جمله علائم اصلی این بیماری است اما گاهی اشتراک علائم آن با برخی بیماریهای تنفسی مثل کرونا و آنفلوآنزا کار شناسایی آن را سخت میکند. بیماری تبدنگی درمان اختصاصی ندارد اما علائم آن تا حدود ۱۴روز بعد از گزش پشه آئدس در صورتی که ناقل ویروس این بیماری باشد در فرد بروز میکند اما در بیش از ۸۰درصد موارد علائم بسیار خفیف و در مواردی بدون علامت است. میزان مرگ و میر این بیماری نیز حدود 5/2درصد است اما گسترش این بیماری از طریق تخمگذاری پشه آئدس میتواند سلامت مردم را به خطر بیندازد و در مواردی مرگآور باشد بنابراین مهمترین راه برای کنترل این بیماری جلوگیری از تخمگذاری پشه آئدس است، پشهای که در آبهای کوچک راکد مثل ظرف گلدانها یا در داخل تایر خودروها تخمگذاری میکند و در شرایط سخت نیز تخم این پشه زنده میماند. اولین مورد آلوده به بیماری تب دنگی در ایران مسافری بوده که از کشور امارات به ایران آمده است به مرور به تعداد مبتلایان افزوده شده است. اکنون برخی شهرهای استانهای هرمزگان، سیستان و بلوچستان، بوشهر و گیلان درگیر بیماری تبدنگی هستند و مازندران و گلستان نیز در معرض خطر هستند. حسین فرشیدی معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفته است: از اردیبهشت امسال ۱۳۸ مورد ابتلا به تبدنگی در کشور مشاهده شده که بیشتر مسافران کشورهای امارات، پاکستان و عراق بودهاند و فقط هفت مورد ابتلا از داخل کشور بوده است. به گفته وی، اولین مورد آلوده به بیماری تبدنگی در ایران مسافری بوده که از کشور امارات به ایران آمده و به مرور به تعداد مبتلایان افزوده شده است. اکنون برخی شهرهای استانهای هرمزگان، سیستانوبلوچستان، بوشهر و گیلان درگیر بیماری تبدنگی بوده و مازندران و گلستان نیز در معرض خطر هستند. وزارت بهداشت فقط ۲۰درصد در مدیریت و کنترل تبدنگی نقش دارد و ۸۰درصد مبارزه با پشه آئدس که عامل این بیماری است به عملکرد سایر سازمانها از جمله استانداریها، پدافند غیرعامل، گمرک، وزارت کشور، مرزداران وابسته است. در شهر پنجور پاکستان که ۲۰۰کیلومتر با مرز ایران فاصله دارد تبدنگی شیوع دارد و برخی زوار اربعین پاکستان از این منطقه مرزی وارد ایران میشوند. شهنام عرشی، رییس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت نیز گفت: پشه آئدس در کیش و قشم هم دیده شده اما هنوز انتقال محلی بیماری تب دنگی در این مناطق گزارش نشده است. همزمان با هشدارهای مسئولان بهداشتی درباره خطرات تب دنگی بازار سودجویان نیز گرم شده و گروهی با معرفی مکملهای موثر در پیشگیری از تبدنگی ساز خود را کوک کردهاند.
پشه آئدس کی به ایران آمد
دکتر عبدالرضا میر اولیایی، کارشناس و مدیر برنامه مدیریت بیماریهای منتقله از آئدس در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: ورود این پشههای مهاجم به ایران اتقاق جدیدی نیست مثلا پشه آئدس اجپتی در سال ۱۳۹۸ در بندر لنگه برای اولینبار شناسایی شد. پشه آئدس آلبوپیکتوس نیز شهریور سال ۱۴۰۲ برای اولینبار در گیلان شناسایی شد و این یکی از افتخارات نظام بهداشت ایران است که قبل از شناسایی و ابتلای انسانی بیماری تب دانگ پشه آئدس که عامل انتقال این بیماری است شناسایی شد. در حالی که در بسیاری کشورها از جمله کشور امارات که اکنون با موارد زیاد بیماری تبدنگی مواجه است ابتدا موارد ابتلای انسانی شناسایی شد و بعد توانستند پشه را صید و شناسایی کنند.وی افزود: بیشتر کشورهای همسایه ایران از جمله پاکستان، افغانستان، گرجستان، ارمنستان، ترکیه گزارش رسمی وجود تبدنگی و پشه آئدس مهاجم را دارند، عراق گزارش رسمی نداده ولی تقریبا مطمئن هستیم که این پشه مهاجم را دارد، قطر و عربستان هم همینطور، قطر بیمار مبتلا به تبدنگی هم دارد، امارات که تعداد زیادی بیمار دارد و به ایران هم بیمار فرستاده است. بحرین و یمن هم گزارش موارد پشه آئدس مهاجم را اعلام کردهاند.
نقش تایر و لاستیک در گسترش پشه آئدس
دکتر میراولیایی گفت: مهمترین عامل گسترش و تکثیر پشه آئدس در دنیا تغییرات اقلیمی و گرم شدن زمین است، علاوه بر آن افزایش تبادلات کالا بین کشورها به خصوص تبادل تایر و لاستیک خودرو و هواپیما بین کشورها عامل مهم انتقال پشه آئدس مهاجم است زیرا این پشه علاقه زیادی به بو و محیط تیره لاستیک دارد و در آن تخمگذاری میکند بنابراین خرید و واردات تایر از کشورهای آلوده مثل کشورهای آسیای جنوب شرقی از جمله چین، سنگاپور، تایلند و… در انتقال این پشه مهاجم و آلوده شدن ایران نقش داشته است. اروپا هم از طریق تایر آلوده شد.وی ادامه داد: در ایران از ۱۵سال پیش برای شناسایی این پشه در مرزها در تلاش بودیم و توانستیم تخم این پشه در مرزها در واردات کالاها شناسایی و صید کنیم. پشه آئدس مهاجم تمایل زیادی به تخمگذاری در جاهایی که مقدار آب راکد کم هست، دارد، آبهای راکد بزرگ محل اصلی تخمگذاری این پشه نیست. گودالها و استخرهای بزرگ را دوست ندارد و برعکس پشه آنوفل که عامل انتقال بیماری مالاریاست و در آبهای راکد بزرگ تخمگذاری میکند، پشه آئدس در جاهایی که مقدار کمی آب وجود دارد مثل ظروف زیر گلدانها یا ظروفی که زیر کولرها میگذارند تا آب میعان شده در آن جمع شود یا در استانهای جنوبی که به علت کمبود آب، مردم آب ذخیره میکنند محل مناسبی برای تخمگذاری و تکثیر پشه آئدس است. بهسازی محیط، جلوگیری از آبهای راکد کوچک، جمعآوری تایرها، مراجعه سریع افراد مشکوک به پزشک و استفاده از اسپری ضد پشه در مناطق آلوده سه اقدام اصلی برای پیشگیری و کنترل بیماری تبدِنگی است.مدیر برنامه مدیریت بیماریهای منتقله از آئدس وزارت بهداشت گفت: علاوه بر آن کالاهای که بین کشورها جابهجا میشوند و به خصوص تایر محل مناسبی برای تخمگذاری پشه آئدس است. در مناطقی که با سیلاب مواجه هستند نیز به علت وجود آبهای راکد کوچک بعد از دو یا سه هفته ممکن است شاهد افزایش تعداد پشههای آئدس باشیم بنابراین جاهایی که پشه آئدس شناسایی میشود باید به سرعت سم پاشی و ضد عفونی شود.وی افزود: پشه آئدس بر خلاف پشه آنوفل که بیشتر در شبها رخ میدهد و میتوان با پشه بند از گزش آن پیشگیری کرد، بیشتر در طول روز و به خصوص در ساعات نزدیک به طلوع و غروب آفتاب فعالیت میکند بنابراین استفاده از پشهبند چندان موثر نیست و به جای آن بیشتر از اسپری و قلم دافع یا کرم ضد پشه برای جلوگیری از گزش این پشه در طول روز استفاده میشود.دکتر میراولیایی گفت: علاوه بر آن توصیه میشود در استانهایی که موارد گزش و انتقال بیماری تبدانگ دیده شده است، افراد لباس بلند، روشن و شل بپوشند، لباسهای تنگ و تیره احتمال گزش را بیشتر میکند، همچنین توصیه میشود تا جای ممکن از نگهداری تایر و لاستیکهای نو و کهنه در محیط اطراف جلوگیری شود، وجود لاستیک و بوی آن برای پشه آئدس جذاب است و باعث تکثیر و افزایش آن میشود.وی افزود: نیش پشه آئدس به تنهایی عامل انتقال بیماری تبدنگی نیست و فقط در صورتی که این پشه قبلا فرد بیماری که ویروس این بیماری را در بدن دارد نیش زده باشد میتواند با گزش فرد دیگر این بیماری را منتقل کند به همین علت در استانهایی که موارد این بیماری دیده شده مراقبتها باید بیشتر باشد و به خصوص افرادی که به کشورهای آلوده مانند امارات سفر کردهاند، بیشتر باید مراقب باشند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد