تامین مالی با معاملات بیع العینه در بورس ممنوع است

دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار آخرین بررسی‌ها و تصمیمات جلسه اخیر کمیته فقهی را تشریح و اعلام کرد باید از معاملات بیع‌العینه در بازار سرمایه خودداری شود‌. به گزارش سنا، مجید پیره گفت: جلسه اخیر کمیته فقهی به موضوع ادامه بحث طرح تامین مالی با استفاده از ترکیب دو قرارداد اختیار معامله اختصاص داشت‌. وی افزود: در خصوص طرح تامین مالی با استفاده از ترکیب دو قرارداد اختیار معامله، با توجه به اینکه مجموعه‌ای از ملاحظات فقهی نسبت به رویه عملیاتی و اجرایی آن از سوی برخی مدیران بازار سرمایه مطرح شده بود، این موضوع مجددا در دستور کار کمیته فقهی قرار گرفت و در دو جلسه اخیر مورد بحث و بررسی قرار گرفت‌. دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار داشت: طرح تامین مالی مبتنی بر دو قرارداد اختیار معامله، ساز و کاری برای تامین مالی است که در آن مالک یک سهم آن را از طریق بازار سرمایه واگذار می‌کند و از این طریق مبلغی را به دست می‌آورد‌. به عبارت دیگر از محل سهمی که در اختیار دارد، تامین مالی می‌کند‌. پیره در خصوص تفاوت طرح تامین مالی مبتنی بر دو قرارداد اختیار معامله با دیگر طرح‌ها گفت: آنچه این روش تامین مالی نوین را از روش سنتی فروش سهم متمایز می‌کند، این است که در روش جدید، علاوه بر فروش سهم، یک قرارداد اختیار فروش و یک قرارداد اختیار خرید هم در کنار آن قرارداد فروش سهم وجود دارد به عبارت دیگر در اینجا سهمی فروخته و مبلغی پرداخت می‌شود‌. ولی در کنار این فروش سهم، آن کسی که سهم را فروخته یک قرارداد اختیار فروش به خریداران سهم می‌فروشد و آن کسی که سهم را خریده، یک قرارداد اختیار خرید به فروشنده سهام می‌فروشد‌. وی ادامه داد: در این طرح، در کنار فروش سهام و تامین مالی از محل فروش سهام، دو قرارداد اختیار معامله هم رد و بدل می‌شود و همراه با این فروش سهام از این دو قرارداد اختیار معامله هم استفاده می‌کنیم‌. دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: وجود این قرارداد اختیار معامله، در کنار قرارداد فروش سهام، این امکان را برای طرفین معامله یعنی خریدار سهم و فروشنده سهم فراهم می‌آورد که بر مبنای آن بتوانند مجموعه‌ای از مخاطرات را برای خود پوشش دهند‌. وی افزود: یکی از معاملاتی که در فقه شیعه باید از آن اجتناب شود، معاملاتی است که به آن بیع‌العینه می‌گویند. از آنجا که این طرح تامین مالی در برخی حالت‌ها ممکن است به معاملات بیع‌العینه بینجامد، مقرر شد با رعایت ملاحظاتی که قبلا کمیته فقهی اعلام کرده بود، از این حالت بیع‌العینه خارج شود و کمیته فقهی در جلسه اخیر خود بر آن ملاحظات قبلی و رعایت آن تاکید کرد‌. پیره توضیح داد: با توجه به اینکه برخی مدیران بازار سرمایه در خصوص حسن اجرای مصوبه کمیته فقهی دغدغه‌هایی داشتند، کمیته فقهی تاکید کرد در مقام اجرا و در زمانی که برای این طرح تامین مالی توسط عوامل نظارتی بازار سرمایه می‌خواهد مجوز صادر شود، باید لزوما به گونه‌ای رفتار شود که آن ملاحظات قبلی کمیته فقهی رعایت شود؛ به عبارت دیگر کمیته فقهی تاکید کرد که در خصوص طرح تامین مالی، مبتنی بر دو قرارداد اختیار معامله، ما به جای اینکه یک مجوز کلی احصا کنیم و یک رویه واحدی را برای انواع سهم‌ها در نظر بگیریم، موردی برخورد کنیم‌. وی اظهار داشت: باتوجه به اینکه در طرح جدید، یکی از قراردادهای اختیار معامله، تبعی است این امکان باید وجود داشته باشد که آن اختیار معامله تبعی هم در بازار قابلیت معامله داشته باشد و از این طریق، بخشی از دغدغه‌هایی که مربوط به حسن اجرای مصوبه کمیته فقهی هست هم برطرف می‌شود؛ به عبارت دیگر کمیته فقهی تاکید کرد که آن قرارداد اختیار معامله‌ای که حالت تبعی دارد باید امکان معامله هم در بازار داشته باشد‌.