29 - 10 - 2023
بورس در منطقه نا‌امن
«جهان‌صنعت»- بنیامین نجفی- روز گذشته بعد از چند روز نه‌چندان مطلوب برای بورس، سرانجام در روز شنبه ۶ آبان، شاخص به پایین‌تر از کانال ۲ میلیون واحدی رسید. به نظر می‌رسید که بازار‌ساز از پیش‌بینی این وضعیت جامانده و نتوانسته سیاست حمایتی را برای جلوگیری از این وضعیت در دستور کار قرار دهد. این اتفاق در حالی رخ داد که شاخص کل هفته‌های طولانی در محدوده ۲ میلیون تا ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحدی تثبیت شده بود، ولی حالا با سیگنال‌هایی که از روزهای قبل در فضای سیاسی و اقتصادی ارسال شد، بازار سرمایه با این تغییر مهم مواجه شد. بررسی داده‌‌ها نشان می‌دهد که شاخص کل در هفته گذشته ریزش ۰۶/۱ درصدی را ثبت کرده، این در حالی است که خروج پول نیز همچنان به قوت خود باقی است. به اعتقاد کارشناسان احتمالا تنش‌های سیاسی و تشدید درگیری‌ها در منطقه مهم‌ترین فاکتور برای تغییر کانال شاخص کل به زیر ۲ میلیون واحد بوده است. در واقع پیشروی تنش‌های خاورمیانه سبب رکود در بازارهای جهانی شده است، به‌طوری که شرایطی ایجاد شد که طی آن بازارهای مختلف متاثر از این اتفاق، در مسیر مبهم و نامشخص گام برمی‌‌دارند، اما این وضعیت مبهم با شدت بیشتری به بازار سرمایه نفوذ کرده و حالا انتظارات آتی برای بورس منفی شده است. اگرچه برخی از کارشناسان معتقدند که تنش‌های سیاسی عامل اصلی برای رکود عمیق در بازار و شروع حرکت ریزشی نیست و بیشتر به عنوان یک عامل تشدید‌کننده عمل کرده است. در چارچوب این نگاه روند سیاست‌های داخلی از سوی متولیان و دولت در ماه‌های گذشته سبب از دست رفتن مرز مقاومتی ۲ میلیون واحدی برای بورس بوده است. اقداماتی که حالا با تنش سیاسی و تشدید درگیری‌ها همراه شده و نگرانی‌ها را برای آینده اقتصاد ایران و بازار سرمایه به عنوان نبض اقتصاد بیشتر کرده است. در این شرایط به نظر می‌رسد اگر اتفاق و شوک مثبت اقتصادی در بازارهای داخلی یا سیاسی برای کاهش تنش‌ها اتفاق نیفتد، احتمالا باید منتظر ریزش‌های بیشتر در روزهای آتی باشیم. این در حالی است که در ماه‌های اخیر غالب کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند که بازار از یک کف حمایتی در محدود ۲ میلیون واحدی برخوردار باشند و این گزاره را برای ریزش شدید بسیار بعید می‌دانستند. در حال حاضر باید منتظر ماند و دید ادامه هفته جاری برای بازار سرمایه چگونه رقم خواهد خورد و آیا اقدام حمایتی از بازار سرمایه می‌شود یا ریزش فعلی تداوم می‌یابد. «جهان‌صنعت» در گفت‌و‌گو با یک کارشناس بازار سرمایه به بررسی ابعاد مختلف این موضوع و دلایل ریزش شاخص به کمتر از ۲ میلیون واحد پرداخته است.
دست خالی بازار‌ساز
در این رابطه حسن حسین‌نیا کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد: چنانچه اخبار روزهای اخیر و شروع هفته جاری را بررسی می‌کردیم، با توجه به تنش‌های سیاسی و نظامی که در منطقه وجود داشت، مشخص بود که این هفته در نخستین روز با شروع منفی مواجه می‌شویم. در روزهای اخیر هم شاخص کل در محدوده ۲ میلیونی قرار گرفته بود و این اطمینان وجود داشت که حرکت به سمت کمتر از ۲ میلیون واحد اتفاق خواهد بیفتد. او ادامه داد: طبیعتا این تغییر اتفاق خوبی برای بازار نیست، کما‌اینکه اگر بازار را رصد می‌کردیم متوجه این موضوع می‌شدیم که تقریبا ۹۶ درصد نمادها منفی بودند که البته در این شرایط شاخص به نسبت سهام و پرتفوی‌ها ریزش کمتری را شاهد بود. باز هم مثل هفته گذشته کاری که سازمان بورس انجام داد محدودیت گذاشتن برای بخش عرضه و لغو الزام بازارگردان‌ها برای ایفای تعهد فروش بود. در حالی که با توجه به جریانی که اخیرا وجود داشت مشخص بود که این سیاست نمی‌توانست آن حجم عرضه‌ای را که قرار بود ایجاد شود را کنترل کند. حسین‌نیا تصریح کرد: در واقع پیش‌بینی می‌شد که عرضه بالا باشد و انتظار می‌رفت با توجه به قابل پیش‌بینی بودن این مساله، سازمان بورس و مسوولان ذی‌ربط پیش از شروع معاملات در روز نخست هفته سیاست‌های حمایتی و استراتژی خاصی را برای چنین روزی در نظر می‌گرفتند، ولی متاسفانه با دست خالی وارد شدند. حالا باید ببینیم که برای روز یکشنبه استراتژی خاصی برای حمایت از بازار می‌شود یا خیر. اگر انجام نشود، قطعا با تداوم ریزش با شدت بیشتری روبه‌رو خواهیم شد، ولی تجربه نشان داده است که در مقاطع اینچنینی معمولا حمایت‌هایی از بازار می‌شود. این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: ما چنین تجربیاتی را در گذشته داشته‌ایم و در آن مقاطع مکانیسم‌های حمایتی از بازار شده بود، از این رو باید منتظر رخدادها و وضعیت بازار در روز یکشنبه باشیم. مکانیسم‌هایی که وجود دارد صندوق توسعه و صندوق تثبیت است که باید خیلی فعال شوند و همین طور جهت‌دهی برای ورود جریان نقدینگی به بازار با تصمیمات خاصی که باید در رده‌های بالا گرفته شود ضروری است تا بحران اتفاق نیفتد.