بورس در بازی ریسک و امید

گروه بورس- بازار سرمایه در هفته گذشته روزهای پراتفاقی را پشت سر گذاشت. هفته‌ گذشته با افت محسوس شاخص‌ها آغاز شد و فشار فروش از سوی سرمایه‌گذاران حقیقی و خروج نقدینگی از بازار، روندی منفی را بر معاملات حاکم کرد. عوامل مختلفی مانند تحولات سیاسی منطقه‌ای، تغییرات احتمالی در نرخ ارز نیمایی و نگرانی از تاثیر این موارد بر وضعیت شرکت‌ها و صنایع مختلف، در روزهای ابتدایی هفته باعث افزایش بی‌اعتمادی در میان سهامداران شد. اما در روزهای میانی هفته، شرایط متفاوتی رقم خورد. اقدامات حمایتی حقوقی‌ها و صندوق‌های تثبیت، به‌ویژه در روز دوشنبه، به همراه انتشار گزارش‌های مالی مثبت شرکت‌ها، باعث بازگشت اعتماد نسبی به بازار شد.
ورود نقدینگی حقیقی‌ها، بهبود قدرت خرید در مقایسه با فروش و رشد شاخص‌های اصلی نشان داد که سرمایه‌گذاران به بازگشت بازار به روند صعودی امیدوار هستند. روزهای پایانی هفته نمایانگر تثبیت روند مثبت بازار بود. عبور کوتاه‌مدت از مقاومت‌های تکنیکال و افزایش ارزش معاملات، نشانه‌هایی از تقویت تقاضا و بازگشت اطمینان به بازار سرمایه بود. علاوه‌براین، ورود قابل‌توجه نقدینگی حقیقی و تقویت مشارکت حقوقی‌ها در معاملات، بر پایداری شرایط تاثیر مثبتی داشت. با این حال، بازار همچنان تحت‌تاثیر عوامل کلان اقتصادی و سیاسی قرار دارد.
تغییرات نرخ ارز، عرضه‌های اولیه برنامه‌ریزی‌شده و همچنین سیاست‌های کلان اقتصادی می‌تواند به‌طور مستقیم بر روند بازار در هفته‌های آینده اثرگذار باشد. مدیریت صحیح این عوامل، به‌ویژه در حوزه عرضه‌های اولیه، برای جلوگیری از فشار بر نقدینگی و حفظ روند صعودی بازار اهمیت زیادی خواهد داشت. باتوجه به اهمیت اتفاقات هفته گذشته، تحلیل عملکرد روزانه بازار سرمایه و بررسی روند تغییرات شاخص‌ها، رفتار سرمایه‌گذاران، حجم معاملات و اثرات عوامل بیرونی بر بازار ضروری به‌نظر می‌رسد. این تحلیل می‌تواند دیدگاهی جامع برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران درباره وضعیت فعلی و چشم‌انداز آتی بازار ارائه کند.
شنبه قرمز بازار سرمایه
بازار بورس در اولین روز کاری هفته گذشته، تنفسی موقتی در روند صعودی خود تجربه کرد که تحلیلگران آن را به‌عنوان یک مرحله طبیعی برای اصلاح و تثبیت بازار تلقی کردند. شاخص کل با کاهش33003واحدی به 2468757واحد رسید که معادل افت 32/‏1‌درصدی بود. همچنین، شاخص هم‌وزن نیز 7834واحد کاهش یافت و به 794519واحد رسید که افت 98/‏0‌درصدی را نشان می‌دهد.
این کاهش‌ها به‌طور کلی غلبه فشار فروش در میان سرمایه‌گذاران را نشان داد. ارزش کل معاملات بازار به 24656میلیارد تومان رسید که از این مبلغ، 3944‌میلیارد تومان به معاملات سهام و حق‌تقدم و 709/9‌میلیارد تومان به معاملات حق‌تقدم اختصاص داشت. صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز سهمی معادل ۴۲۳۴‌میلیارد تومان از این ارزش را به خود اختصاص دادند. در این روز، فشار فروش عمدتا از سمت حقیقی‌ها مشاهده شد؛ 58‌درصد از ارزش‌کل فروش(14337‌میلیارد تومان) به حقیقی‌ها تعلق داشت، در حالی که حقوقی‌ها 41‌درصد (101446‌میلیارد تومان) از فروش را به‌عهده داشتند.
قدرت خرید حقیقی‌ها نسبت به فروش کاهشی 22/‏1 برابری داشت که نشان‌دهنده تمایل بیشتر به خروج از بازار است. سفارش‌های فروش در پنج خط اول به 9569میلیارد تومان رسید، در حالی که سفارش‌های خرید تنها 8648‌میلیارد تومان بود که این نشان از برتری فشار فروش دارد. بازار با خروج 2600‌میلیارد تومان نقدینگی روبه‌رو بود که 1599‌میلیارد تومان از آن از معاملات سهام و حق‌تقدم و 1001میلیارد تومان از صندوق‌های درآمد ثابت خارج شد. تعداد نمادهای دارای صف فروش به 288 رسید و تنها 113نماد در صف خرید قرار داشتند. همچنین، قیمت پایانی 535نماد پایین‌تر از قیمت آخرین معامله بود، در حالی که تنها 208نماد در محدوده بالاتر معامله شدند. تحولات سیاسی در خاورمیانه و نگرانی‌ها از تغییرات نرخ ارز نیمایی(امکان عبور از 54‌هزار تومان) از عوامل مؤثر بر احساسات بازار بودند. با این حال، روز شنبه هفته گذشته، بازار درحال آماده‌سازی برای عبور از سقف قبلی شاخص بود و شرایط بنیادی قوی، نرخ ارز جذاب و گزارش‌های مثبت مالی شرکت‌ها نیز انگیزه‌ای برای رشد بیشتر بازار در روزهای آتی فراهم کرد.
تداوم تلاطم در یکشنبه
بازار سرمایه ایران در روز یکشنبه هفته گذشته، تحت‌تاثیر ریسک‌های سیاسی و تحولات منطقه، افت خود را ادامه داد. شاخص کل بازار با کاهش 65/0‌درصدی به سطح 2452764واحد رسید و خروج ۴۶۴‌میلیارد تومان نقدینگی حقیقی نشان داد که ریسک‌های موجود ازجمله تحولات سیاسی در کشور سوریه، باعث ایجاد شک و تردید نسبت به آینده بازار در میان سهامداران شده است. در کنار این کاهش، شاخص هم‌وزن نیز افت مشابهی داشت که بیانگر ضعف کلی در تمامی صنایع و گروه‌های بازار بود. با این حال، حمایت‌های حقوقی‌ها و افزایش حجم معاملات، شدت افت را تا حدی کاهش داد و مانع از بروز هیجانات شدیدتر شد.
در همان روز، کارشناسان بازار سرمایه پیش‌بینی کردند که عواملی نظیر احتمال کاهش نرخ بهره بانکی و تغییرات در سیاست‌های ارزی، ازجمله اعمال نرخ توافقی ارز، می‌تواند محرک‌هایی مثبت برای بهبود وضعیت بازار باشند. کاهش نرخ بهره می‌تواند نقدینگی بیشتری را به سمت بازار سرمایه هدایت کند و اصلاحات ارزی نیز شرایط بهتری برای شرکت‌های صادرات‌محور فراهم خواهد کرد.
دوره اصلاحی که یکشنبه هفته گذشته در بازار شاهد بودیم، هرچند ممکن است برای سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت ناخوشایند باشد اما زمینه‌ساز جهش‌های بازار در آخر هفته شد. بازار درحالی خود را تثبیت می‌کرد که مجموع ارزش معاملات در بازار سرمایه به 18903‌میلیارد تومان رسید. از این مقدار، 11378‌میلیارد تومان به خریدوفروش سهام و حق‌تقدم اختصاص یافت. این ارقام حاکی از آن است که با وجود فشارهای موجود، بازار همچنان از لحاظ حجم و ارزش معاملات در سطح قابل‌توجهی قرار دارد. از طرفی، سهم معاملات صندوق‌های سهامی و مختلط به 2100‌میلیارد تومان رسید که تا حدی در کاهش فشار فروش نقش‌آفرینی کردند.
روند خروج سرمایه حقیقی از بازار در معاملات روز مذکور، بازار سرمایه را در شرایطی ناپایدار قرار داد. بررسی نمودار خروج نقدینگی نشان داد که بخش قابل‌توجهی از سرمایه‌های حقیقی از بازار خارج شدند. این جریان خروجی، یکی از عوامل کلیدی افت شاخص‌ها و کاهش اطمینان در بازار بود که به تضعیف روند کلی معاملات انجامید.
بازگشت سبزپوشی بازار در دوشنبه
بازار سرمایه در روز دوشنبه هفته گذشته ابتدا با فشار فروش روبه‌رو شد که عمدتا ناشی از فعالیت دو صندوق تثبیت و توسعه بود که پیشتر در بخش فروش بلوکی فعال بودند. این صندوق‌ها به همراه برخی حقوقی‌ها با همکاری سایر بازیگران بازار، صفوف فروش را جمع‌آوری کردند و تحرکاتی در نمادهایی مانند خودرو مشاهده شد. پس از چندین‌بار جمع‌آوری صفوف فروش، وضعیت بازار به حالت عادی بازگشت و این تغییرات زمینه‌ساز رشد مجدد بازار شد. بررسی بیشتر روند بازار در روز مذکور نشان می‌دهد که پس از این اقدامات، خریداران جدید ازجمله کدهای معاملاتی خاص و فعالان حقیقی و حقوقی به سرعت وارد بازار شدند و اقدام به خرید سهام مختلف کردند. این اتفاق، مشابه روزهایی است که بازار تحت‌تاثیر اخبار کلان اقتصادی یا سیاسی قرار می‌گیرد و برخی از فعالان که پیشتر فروشنده بودند با قیمتی بالاتر اقدام به خرید می‌کنند. این امر باعث شد روند بازار به سمت مثبت تغییر کند. در روز مذکور، شاخص کل بورس با رشد 541954واحدی، معادل 21/‏2 درصد، به عدد 2506920واحد رسید و شاخص کل هم‌وزن نیز با افزایش 166990واحدی، معادل 11/‏2 درصد، به سطح 806960واحد رسید. ارزش کل معاملات بازار 16913‌میلیارد تومان بود که از این میان، معاملات سهام و حق‌تقدم با ارزش 8931‌میلیارد تومان بیشترین سهم را داشتند. ورود پول حقیقی به بازار روند مثبتی داشت و قدرت خرید حقیقی نسبت به حقوقی در سهام و حق‌تقدم به 69/‏1 و در صندوق‌های سهامی به 46/‏1 رسید.
حقیقی‌ها 5/‏47‌درصد خریدها را انجام دادند، معادل 8536میلیارد تومان و در فروش سهم 58‌درصدی داشتند. نمادهای مثبت 96‌درصد بازار را تشکیل دادند و ارزش سفارش‌های خرید در 5 خط اول به 2528 میلیارد تومان رسید، در حالی که سفارش‌های فروش تنها 181‌میلیارد تومان بود. این آمار، همراه با ورود نقدینگی حقیقی‌ها، نشانه‌ای از اقبال و اعتماد دوباره به بازار در روز دوشنبه هفته گذشته بود.
سه‌شنبه در جدال مقاومت
روز سه‌شنبه بازار سرمایه ایران با نوسانات شدیدی مواجه شد. شاخص کل بورس در نزدیکی سطح مقاومتی 1402 قرار گرفت و بسیاری از تحلیلگران توجه ویژه‌ای به این سطح داشتند. این سطح به‌عنوان یک نقطه کلیدی شناخته می‌شود و عبور از آن می‌تواند نشانه‌ای از تغییرات مثبت در روند بازار باشد. نیمه اول معاملات بازار با هیجان مثبت همراه بود و بسیاری از نمادها صف خرید تشکیل دادند. این بخش از بازار تحت‌تاثیر عملکرد مثبت روز قبل و ورود نقدینگی به بازار قرار داشت اما با نزدیک شدن به سطح مقاومتی 1402، فشار فروش افزایش یافت و بسیاری از سهام‌ها وارد روند منفی شدند. این وضعیت نشان‌دهنده تردید بازار و احتیاط بیشتر سرمایه‌گذاران در برخورد با این سطح مقاومتی است. از نظر تکنیکال، سطح 1402 به‌عنوان یک نقطه مهم روانی و مقاومتی شناخته می‌شود. تحلیلگران بر این باورند که عبور از این سطح می‌تواند نشانه‌ای از ادامه روند صعودی بازار باشد اما برای رسیدن به این هدف نیاز به اخبار مثبت و تغییرات بنیادی در اقتصاد کشور وجود دارد. از دید بنیادی، تحولات اقتصادی، به‌خصوص در زمینه سیاست‌های ارزی و قیمت‌گذاری، می‌تواند تاثیر زیادی بر بازار سرمایه داشته باشد و عبور از این سطح مقاومتی را تسهیل کند. در روز سه‌شنبه، شاخص کل بورس با افزایش 11958واحدی، معادل 48/‏0درصد، به سطح 2518875واحد رسید. همچنین شاخص هم‌وزن با افزایش 27622واحدی، معادل 34/‏0درصد، به سطح 809715واحد رسید. ارزش کل معاملات سهام و صندوق‌ها به 24172‌میلیارد تومان رسید که از این مقدار، 14105‌میلیارد تومان به معاملات سهام و 9884‌میلیارد تومان به معاملات حق‌تقدم اختصاص داشت. مجموع خرید و فروش‌ها نیز نشان‌دهنده خروج 567‌میلیارد تومان پول حقیقی از بازار و ورود 111‌میلیارد تومان پول حقوقی بود.
با وجود رشد اخیر بازار، بسیاری از سرمایه‌گذاران همچنان با احتیاط به بازار نگاه کردند و به‌خصوص حقوقی‌ها از ورود به بازار در سطوح مذکور خودداری کردند. این احتیاط به‌دلیل تجربه منفی از سال‌های گذشته و عدم اعتماد به ثبات بازار است.
پایانی امیدوار‌کننده در چهارشنبه
بازار سرمایه در آخرین روز کاری هفته گذشته توانست عملکردی قابل‌توجه و مثبت از خود نشان دهد. شاخص کل بورس برای مدت‌کوتاهی از مقاومت تاریخی خود عبور کرد و در نهایت با رشد 97/‏0‌درصدی در سطح 2543264واحد تثبیت شد. این موضوع، ضمن نشان‌دادن توان بازار برای عبور از مقاومت‌های پیشین، برپایداری روند صعودی تاکید دارد. همچنین شاخص کل هم‌وزن، به‌عنوان معیاری برای ارزیابی وضعیت کلی نمادهای کوچک و متوسط، با افزایش 74/‏0‌درصدی به سطح 815698واحد رسید. این امر نشان‌دهنده وضعیت مثبت اکثریت نمادهای بازار است، به‌طوری که از مجموع 673 نماد معامله‌شده، 523 نماد در محدوده مثبت قرار گرفتند و تنها 92نماد منفی بودند. همچنین ارزش صف خرید ۱۱‌هزار‌میلیارد تومان و ارزش صف فروش‌ هزار‌میلیارد تومان بود که بیانگر فشار قابل‌توجهی در سمت تقاضاست. در این روز، ارزش معاملات بازار به سطح قابل‌توجه 21‌هزار‌میلیارد تومان رسید که حکایت از رونق چشمگیر و حجم بالای معاملات دارد. ورود 623‌میلیارد تومان پول به بازار نیز نمایانگر بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه بود. سرانه خرید 63‌میلیون تومانی در برابر سرانه فروش 53‌میلیون تومانی نشان‌دهنده فشار خرید در بازار است که بیش از هرچیز به حضور پررنگ و فعال حقیقی‌ها در سمت تقاضا بازمی‌گردد. در بخش معاملات سهام و صندوق‌های سهامی و حق‌تقدم، ارزش معاملات به 12‌هزار‌میلیارد تومان رسید و 597‌میلیارد تومان نقدینگی جدید وارد این بخش شد. همچنین صندوق‌های درآمد ثابت نیز با ارزش معاملات 9‌هزار‌میلیارد تومانی و ورود 26‌میلیارد تومانی پول، عملکردی مثبت داشتند و به حفظ تعادل در بازار کمک کردند.
رفتار معامله‌گران حقیقی و حقوقی نیز الگوهای جالبی را نشان می‌دهد. حقیقی‌ها با ارزش خرید 11‌هزار‌میلیارد تومانی و فروش ۱۰‌هزار‌میلیارد تومانی در سمت تقاضا حضور داشتند و نقش مهمی در رشد بازار ایفا کردند. در مقابل، حقوقی‌ها بیشتر در سمت عرضه فعالیت کردند و با فروش 10‌هزار‌میلیارد تومانی نسبت به خرید 9‌هزار‌میلیارد تومانی خود، تمایلی نسبی به خروج از بازار نشان دادند. نمادهای وبملت، فولاد، خودرو، وپارس و وتجارت از نظر ارزش معاملات در صدر فهرست نمادهای برتر قرار گرفتند. از سوی دیگر، نمادهای فملی، فارس، فولاد، وبملت و شستا بیشترین تاثیر را بر رشد شاخص کل داشتند. این موضوع نشان می‌دهد تمرکز بازار برروی نمادهای بزرگ و تاثیرگذار همچنان بالاست و این نمادها نقش کلیدی در تعیین روند کلی بازار ایفا می‌کنند.
به‌طور کلی، عملکرد بازار در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته مثبت و امیدوارکننده بود. روند صعودی شاخص‌ها، ورود نقدینگی به بازار و مشارکت فعال حقیقی‌ها نشان‌دهنده بهبود تدریجی شرایط و افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران است، درصورتی که اگر شرایط اقتصادی، سیاسی و تصمیمات کلان بازار به حمایت از این روند ادامه دهد، می‌توان انتظار داشت که بازار سرمایه در روزهای آتی نیز با رشد و پایداری بیشتری مواجه شود. عبور موفقیت‌آمیز از مقاومت‌های پیشین، تقویت ارزش معاملات و حضور فعال بازیگران بازار، نویددهنده چشم‌انداز روشن‌تری برای سرمایه‌گذاران است.
به‌طور کلی، روند آینده بازار به عوامل مختلفی بستگی دارد. ازجمله مهم‌ترین این عوامل، اخبار اقتصادی و به‌ویژه نوسانات نرخ ارز و تحولات سیاسی است. درصورتی که اگر اخبار منفی سیاسی وارد بازار نشود و روند مثبت دلار نیمایی ادامه یابد، بازار ممکن است با سرعت کمتری اما با احتیاط بیشتر به روند صعودی خود ادامه دهد. همچنین تغییرات در نرخ دلار توافقی می‌تواند تاثیرات بزرگی در بازار داشته باشد، هرچند هنوز اثرات آن به‌طور کامل در بازار مشاهده نمی‌شود. علاوه‌بر این، عرضه‌های اولیه نیز یکی از موضوعات کلیدی در معاملات آتی سهام خواهد بود. براساس شنیده‌ها، قرار است عرضه‌های اولیه‌ای شامل شرکت‌های بزرگ و زیرمجموعه‌های مپنا و بانک‌ها در ماه‌های آینده وارد بازار شود. این عرضه‌ها می‌توانند نقش مهمی در تامین مالی دولت و شرکت‌ها ایفا کنند. با این حال، نگرانی‌هایی درباره تاثیر این عرضه‌ها بر جریان نقدینگی بازار وجود دارد. برخی معتقدند که اگر این عرضه‌ها به‌درستی مدیریت نشوند، ممکن است فشار زیادی به بازار وارد کنند و باعث خروج نقدینگی از بورس شوند. به‌همین دلیل، مدیریت صحیح این عرضه‌ها بسیار حائز اهمیت است.
در نهایت، به‌نظر می‌رسد بازار سرمایه با گذر از تحولات سیاسی همچنان توانسته به روند صعودی خود ادامه دهد. اگر عرضه‌های اولیه به‌طور معقول و با دقت مدیریت شوند، می‌توانند به تقویت بازار و جذب نقدینگی بیشتر کمک کنند و به‌طور همزمان، به رشد اقتصادی و توسعه شرکت‌ها منجر شوند. در این مسیر، همکاری مؤثر میان سیاستگذاران، شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران می‌تواند زمینه‌ساز تقویت و پایداری رشد بازار باشد. برای عبور از سطح مقاومتی 1402، علاوه‌بر حمایت از بازار از سوی اخبار مثبت و جریان نقدینگی، نیاز به تحولات بنیادی در کشور نیز وجود دارد. اگر این عوامل همزمان باهم رخ دهند، بازار می‌تواند روند صعودی خود را ادامه دهد و از این نقطه مقاومتی عبور کند. درغیراین صورت، ممکن است بازار با چالش‌هایی مواجه شود و شاهد نوسانات بیشتر باشیم.