بلوا و مضحکه خودرو

محمد‌صادق جنان‌صفت
سپاس بر ایزد توانا که راه را باز کرد و هواداران سرسخت دولت سیزدهم را به جایی رساند که هیزم در تنور نقد سیاست دولت در صنعت خودروسازی می‌ریزند. یکی از این خبرگزاری‌ها دیروز نوشته بود سردرگمی پدیدار شده در این باره از گرانی خودرو هم دهشتناک‌تر است و یک روزنامه سرسخت هم تیتر یک خود ‌را به این موضوع اختصاص داده و نوشته است: یک خودرو و چندین راننده. واقعیت تلخ این است که صنعت اتومبیل‌سازی ایران به شرایط مسخره‌بازی و مضحکه نزدیک شده و اگر این جنگ مغلوبه ادامه یابد می‌تواند به بلوا منجر شود. بدترین بخش و خنده‌دارترین وضعیت صنعت اتومبیل‌سازی این است که مدیران دو خودروساز اصلی کشور از بازی بیرون رانده شده‌اند یا دست‌کم در ظاهر چنین نمایان است که در تصمیم‌گیری‌ها نقشی ندارند. به این معنی که دستور فروش را وزارتخانه صادر می‌کند‌، پول‌های واریزی برای خرید خودرو به حساب سازمان حمایت از مصرف‌کننده و تولید‌کننده ریخته می‌شود و معاون اول دستور شورای رقابت که قیمت‌گذار است را وتو می‌کند.
چرا صنعت اتو‌مبیل‌سازی در ایران این قدر در این دولت پیچیده‌تر شده است؟ حقیقت داستان را البته انگار نباید شهروندان بدانند، اما ماجرا از آنجا شروع شد که رییس دولت سیزدهم بدون نگاهی عمیق و کارشناسانه به بود و نبود و تاریخ یک صنعت ناگهان خواستار تثبیت قیمت این محصول شد و با وجود اینکه ۱۵ ماه از فرمان رییس دولت می‌گذرد وضعیت بدتر شده است. البته دلیل اصلی و غیرقابل انکار پیچیده شدن کلاف صنعت اتومبیل‌سازی ایران چنین است که مدیران سیاسی در ایران نمی‌خواهند این صنعت رقابتی شود‌. در همه سال‌های پس از جنگ راه‌هایی که می‌توانست به ورود یک یا دو خودروساز بزرگ غیردولتی برسد بسته شد و انحصار موجود قد برکشید و از این انحصار نهادهایی نیرومند شدند. عبور از این وضعیت خنده‌دار در اتومبیل‌سازی ایران بسیار ساده است؛ باید دو یا سه خودروساز کوه‌پیکر دیگر در ایران اجازه فعالیت بدون دردسر را داشته باشند و رقابت در این صنعت شکل واقعی بگیرد تا بتوان از این وضعیت عبور کرد. اما این رخداد احتمالی با ده‌ها سد و راه‌بندان تاریخی و سیاسی بسته شده است و ایرانیان با چشم می‌بینند و با پوست و گوشت و استخوان درک می‌کنند که چه مصیبتی از این صنعت بر زندگی و آرزوهای آنها وارد شده و می‌شود.
وضعیت این صنعت برای کسانی که از بیرون به این داستان نگاه می‌کنند بسیار شگفت‌انگیز و خنده‌دار است.