28 - 08 - 2023
بررسی عملکرد دولت رییسی در حوزه موسیقی
گروه فرهنگ و هنر- به مناسبت هفته دولت، بناست به عملکرد دولت سیزدهم در حوزه موسیقی که مهم‌ترین بخش‌های آن برگزاری کنسرت و انتشار آثار موسیقایی است نگاهی داشته باشیم. در نگاهی اجمالی، دفتر موسیقی از ابتدای سال ۱۴۰۱ تاکنون، ۴۳۷۵ مجوز برای این دو بخش صادر کرده است.
پیش از اینکه بخواهیم به عملکرد دولت سیزدهم در بخش موسیقی که مرداد سال ۱۴۰۰ به روی کار آمده است، بپردازیم، می‌توانیم به این نکته اشاره کنیم که این دولت در حوزه فرهنگ و هنر، محمدمهدی اسماعیلی را به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمود سالاری را به عنوان معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و محمد اللهیاری را به عنوان مدیر دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزیده است. برای بررسی عملکرد دولت در حوزه موسیقی، می‌توان به آمارهایی مراجعه کرد که دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از زمان حضور محمد الهیاری در این بخش، به صورت ماهیانه، منتشر کرده است. در این آمارها تعداد کنسرت‌های برگزارشده، تعداد مجوزهای انتشار آلبوم و تک‌آهنگ اعلام شده است.
به طور کلی با بررسی این آمار، مشخص می‌شود که تعداد کنسرت‌های برگزارشده در سال ۱۴۰۱ در تهران در سالن‌های بالای ۱۲۰۰ نفر، ۶۰۶ کنسرت و در کل کشور ۳۹۱۳ کنسرت بوده است.
همچنین تعداد این کنسرت‌ها در سه ماهه اول سال ۱۴۰۲ به ۲۹۲ در ۷۷۶ نوبت می‌رسد.
در بررسی انتشار آثار موسیقی آن هم به صورت مشخص در حوزه آلبوم‌ها، از سال ۱۴۰۱ تا آخر بهار امسال ۱۷۰ آلبوم منتشر شده است.البته در تیرماه امسال نیز مجوز انتشار ۳۵۲ تک‌آهنگ و ۲۶ آلبوم موسیقی صادر شده است.
عملکرد دولت تنها به مجوزهای برگزاری کنسرت و انتشار آثار موسیقی خلاصه نمی‌شود، زیرا هر مدیر و مسوولی وعده‌هایی داده که عملی کردن آن وعده‌ها جزئی از وظایف آنهاست.
در نخستین مورد می‌توان به تاکید متولیان امر فرهنگ برای برگزاری کنسرت‌ها در پی ناآرامی‌ها اشاره کرد، به گونه‌ای که بارها از هنرمندان درخواست کردند که روی صحنه بیایند و این وعده را هم دادند که مانعی بر سر راه برگزاری کنسرت‌ها نخواهد بود، اما سوال اینجاست که این وعده‌ها تا چه حد عملی شد؟
در پاسخ به این سوال می‌توان به تعداد کنسرت‌هایی که با از‌سرگیری برگزاری کنسرت‌ها برگزار شد، اشاره کرد که مثلا اجراهای صحنه‌ای سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱، رشد ۳۱ درصدی را تجربه کرده است، به گونه‌ای که مجوزهای صادرشده برای سه ماهه نخست ۱۴۰۱ شامل ۱۲۶ عدد و سه ماهه نخست امسال شامل ۱۷۱ عدد است.
تعداد این کنسرت‌ها در سه ماهه اول سال ۱۴۰۲ به ۲۹۲ در ۷۷۶ نوبت می‌رسد، اما همه ماجرا این نیست، چراکه از ابتدای از سرگیری برگزاری کنسرت‌ها شاهد چندین نمونه لغو، ایجاد اختلال توسط عوامل خودسر یا کوچ به سالنی دیگر در کنسرت‌های گروه‌ها و خوانندگانی از جمله لیان، ناصر زینلی، مجید سالاری، فرج علیپور و… بوده‌ایم. علی‌رغم اینکه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفته بود اجازه نمی‌دهند عده‌ای در فضاهای فرهنگی و هنری هنجارشکنی کنند و این قول را داد که پیگیر مشکلات پیش‌آمده است و برنامه‌های جایگزینی برای کنسرت‌های لغوشده در نظر گرفته‌اند. با این حال تا قبل از آغاز ایام سوگواری محرم و صفر، متوجه لغو برخی کنسرت‌ها در تهران و سایر شهرها شدیم که هر کدام به دلایل مختلفی رخ می‌دادند؛ اگرچه گاهی برای برخی از کنسرت‌های لغوشده، جایگزین هم در نظر گرفته می‌شد.
البته باید به این موضوع هم اشاره کنیم که اصولا برگزاری کنسرت‌ها با همراهی و همکاری دفتر موسیقی وزارت ارشاد روبه‌رو می‌شوند، ولی این مسوولان سالن‌ها یا افراد دیگری هستند که کارشکنی و سلیقه شخصی را دخیل می‌کنند. سوال دیگری که پیش می‌آید این است که چه امری موجب کارشکنی در فعالیت‌های وزارت فرهنگ می‌شود، چرا هماهنگی لازم وجود ندارد و چرا برخی اجازه دخیل کردن سلیقه شخصی را دارند و دستورات ارشاد را نادیده می‌گیرند؟
همچنین یکی دیگر از موضوعات مشابه در اعمال سلیقه شخصی به برگزاری کنسرت در استان‌ها برمی‌گردد، باوجود اینکه براساس قوانین کشوری برگزاری کنسرت مادامی که مجوز داشته باشد، در هیچ جای کشور مانعی ندارد، اما استان‌هایی مانند قم، مشهد، یزد و… گویا این امر را قبول ندارند. با این حال امسال شاهد جرقه‌هایی از امید برای برگزاری کنسرت در این استان‌ها بودیم، چراکه پس از گذشت سال‌ها حاشیه و البته ممنوعیت غیررسمی برگزاری کنسرت در خراسان رضوی، حجت اشرف‌زاده در روزهای ۱۸، ۱۹ و ۲۰ اسفند ماه در شهر نیشابور روی صحنه رفت. پس از آن نیز در جشنواره بین‌المللی «امت ماه» که از ۲۹ فروردین تا ۹ اردیبهشت در مشهد برگزار شد، خواننده‌های داخلی و خارجی روی صحنه رفتند.
«پرواز همای» هم هشتم اردیبهشت ماه گذشته در سالن تربیت معلم این شهر در دو سانس ۱۹:۳۰ و ۲۲:۳۰ به روی صحنه رفت.
آخرین موردی که می‌توان به آن اشاره کرد، بحث اخراج ۴۰ نفر از نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران است که توسط بنیاد رودکی و تحت نظر وزارت ارشاد فعالیت می‌کند. باوجود درخواست‌هایی که هنرمندان مطرح ازجمله علی رهبری نسبت به تجدیدنظر در این امر از وزیر داشتند، نه‌تنها از جانب وزیر ارشاد، بلکه از جانب دیگر مسوولان ارشاد نیز واکنشی درباره این امر نشان داده نشد.