28 - 10 - 2023
باز هم سازها کوک نشد
بررسی آمارهای رسمی منتشرشده دفتر موسیقی وزارت ارشاد نشان می‌دهد از مردادماه گذشته تا پایان نخستین ماه پاییز ۱۴۰۲، مجموعا ۸۹۵ مجوز برای آلبوم یا تک‌آهنگ موسیقی در ژانرهای مختلف صادر شده است که از این تعداد ۸۳۷ مورد مربوط به تک‌آهنگ‌ها و ۵۸ مورد مربوط به آلبوم موسیقی بوده است.
این در حالی است که بررسی دقیق این آمار در بخش‌ها و ژانرهای مختلف نشان می‌دهد که همچنان سهم تک‌آهنگ‌ها آن هم در ژانر پاپ نسبت به سایر بخش‌ها بیشتر و کاملا معنادار است، اما در بخش آلبوم‌های موسیقی سنتی‌ها یا همان موسیقی ایرانی در مجموع پررنگ‌تر ظاهر شده است، البته نکته قابل توجه در تمامی این آمار مربوط به سهم بسیار پایین کودکان از مجوزهای صادر شده است تا جایی که اگر بگوییم سازها برای کودکان در این مدت کوک نشده‌اند دور از واقعیت نیست.بررسی موسیقی در دومین ماه از فصل تابستان ۱۴۰۲ نشان می‌دهد براساس آمارهای رسمی دفتر موسیقی وزارت ارشاد ۲۶۰ مورد تک‌آهنگ، ۲۶ آلبوم موسیقی، ۹ نماهنگ، ۲ آلبوم تصویری، ۱۸ کتاب گویا و ۶ استودیو برای فعالیت (تاسیس یا تمدید) مجوزی دریافت کردهاند. این در حالی است که براساس همین آمار ۴ گروه موسیقی از ایران برای اجرای برنامه به خارج از کشور رفته‌اند و با توجه به مناسبت‌های مذهبی در این ماه ۲ برنامه مناسبتی با ۱۲ نوبت اجرا در کارنامه این ماه موسیقی کشورمان ثبت شده است.از سوی دیگر بررسی ژانرهای مختلف در بخش تک‌آهنگ‌های مجوزگرفته نشان می‌دهد که ژانر پاپ با سهم ۲۳/۷۹ درصدی از کل مجوزهای این ماه یعنی ۲۰۶ مورد صدرنشین است و بعد از آن موسیقی نواحی با ۱۸ مجوز یعنی ۹۲/۶ درصدی در جایگاه دوم قرار گرفته است.
موسیقی سنتی هم با ۱۳ مجوز و سهم ۵ درصدی از کل مجوزها سومین جایگاه و رتبه چهارم هم با ۱۲ مجوز و سهم ۶۱/۴ درصدی به موسیقی تلفیقی رسیده تا موسیقی کلاسیک با ۸ مجوز و سهم ۰۷/۳ درصدی پنجم را به نام خود کرده باشد و ششمین رتبه هم با ۳ مجوز و سهم ۱۵/۱ درصدی در اختیار موسیقی الکترونیک قرار گیرد.
سهم این ژانرها در بخش مجوزهای صادرشده برای آلبوم‌های موسیقی کاملا معنادار متفاوت است به صورتی که از مجموع ۲۶ آلبوم مجوزگرفته این ماه سهم ژانر سنتی با ۱۰ مجوز ۴۶/۳۸ درصد و پاپ با ۶ مورد مجوز به سهم ۰۷/۲۳ درصدی قانع شده است. این در حالی است که موسیقی نواحی با ۳ مجوز ۵۳/۱۱ درصد و موسیقی تلفیقی هم با ۲ مجوز همانند موسیقی کودکان و ژانر کلاسیک به ۶۹/۷ درصدی بسنده کردهاند تا موسیقی ارکسترال با تنها یک مجوز یعنی ۸۴/۳ درصد از کل مجوزهای صادرشده این ماه کمترین سهم از آلبوم‌ها را داشته باشد.
در همین حال، بررسی آمارهای منتشرشده از سوی دفتر موسیقی وزارت ارشاد نشان می‌دهد آخرین ماه تابستان ۱۴۰۲، ۲۸۸ تک‌آهنگ، ۱۲ آلبوم موسیقی، ۷ نماهنگ، ۲ آلبوم تصویری، ۶ کتاب گویا و ۷ مجوز تاسیس و تمدید استودیو صدابرداری و مراکز تولید و تکثیر مجوزهای لازم را دریافت کردهاند. البته در همین ماه ۲ گروه موسیقی برای اجرای خارج از ایران مجوز گرفته‌اند و با درنظر گرفتن مناسبت‌های مذهبی ۲۳ اجرای مذهبی با ۵۸ نوبت اجرا نیز از این مرکز مجوز مربوطه را دریافت کردهاند.این در حالی است که نیم‌نگاهی آماری به تعداد ۱۲ مجوز صادرشده این ماه برای آلبوم‌های موسیقی نشان می‌دهد سهم موسیقی پاپ با ۵ مجوز ۶/۴۱ درصد، سهم آلبوم‌های موسیقی با ژانر الکترونیک ۳ مجوز یعنی۲۵ درصد، موسیقی سنتی و نواحی هم هرکدام با دو مجوز سهمی مشابه یعنی ۶۶/۱۶ درصد را به خود اختصاص داده‌اند.نکته جالب توجه در این دوره سهم بالای ژانر پاپ در دو بخش آلبوم و تک‌آهنگ و البته جای خالی کودکان در فهرست مجوزهای صادرشده همانند گذشته است.از سوی دیگر بررسی آمارهای منتشرشده برای نخستین ماه پاییز ۱۴۰۲ نشان می‌دهد، مهر ماه ۵۲۵ نوبت اجرا و ۲۰۶ اجرای صحنهای انجام شده که مجوز این تعداد اجرای صحنهای به ترتیب ۹۸ مورد از سوی دفتر موسیقی و ۱۰۸ مورد توسط اداره کل ارشاد استان‌های مربوطه صادر شده است. این در حالی است که مجموع اجراهای صحنهای یادشده در نخستین ماه پاییز ۱۴۰۲؛ ۱۴۶ مورد مربوط به موسیقی پاپ، ۲۴ مورد موسیقی سنتی ایرانی، ۸ اجرا موسیقی کلاسیک، ۹ اجرا موسیقی نواحی و ۱۹ مورد هم اجرای موسیقی تلفیقی بوده است.
به این ترتیب با یک نگاه آماری و دقیق به روند سه‌ماه گذشته موسیقی کشور می‌توان دید که همچنان یکه‌تازی با تک‌آهنگ‌ها آن هم در ژانر پاپ به عنوان آیینه‌ای تمام‌قد از ذائقه موسیقی مخاطبان سراسر کشور و تمرکز فعالیت تولیدکنندگان در این بخش است.