بازخوانی روندهای بورس در نیمه تابستان

«جهان‌صنعت»‌- بازار سهام در مرداد‌ماه 1403 شاهد افت تراز شاخص 29‌صنعت از 30‌صنعت اصلی بورس تهران بوده است. در این ماه تنها صنعت خرده‌فروشی با 4/2‌درصد رشد تراز، بازدهی مثبت داشت و صنعت خودرو با افت تراز 15‌درصدی ضعیف‌ترین عملکرد را در بین صنایع بورسی داشت. بازار سهام در دو ماه طی شده از تابستان‌1403 سه روند معاملاتی اصلی را پشت‌سر گذاشته است. تیرماه با شروع یک روند صعودی در شاخص‌های سهامی آغاز شد که تا روز هجدهم تیرماه تداوم داشت. از روز هجدهم تیرماه تا روز بیست و سوم مردادماه، شاخص‌های سهامی درگیر روند نزولی قدرتمندی بودند و تراز شاخص کل بورس تهران در این مدت 6/10درصد ریزش تراز داشت و به زیر کانال 2میلیون واحدی سقوط کرد. شش روز معاملاتی انتهایی مرداد‌ماه نیز سومین روند این بازه زمانی را با رشد تراز شاخص‌های سهامی به ثبت رساند. در مجموع می‌توان روند معاملاتی تیرماه را صعودی و روند معاملاتی مردادماه را نزولی ارزیابی کرد. دلیل اصلی این ریزش تراز در مردادماه را می‌توان محدودیت‌های تامین برق صنایع سنگین کشور، افزایش ریسک سیاسی اوراق سهام با تشدید تنش‌های سیاسی و نظامی در خاورمیانه و زمان‌بر شدن محدودیت دامنه نوسان قیمتی نام برد. در سال جاری گزارش‌های عملکرد مالی صنایع کشور کیفیت مورد انتظار سهامداران و تحلیلگران بازار سهام را نداشته است. در بین 30صنعت اصلی بورس تهران، شاخص 29‌صنعت در مردادماه کاهش تراز داشتند. با توجه به ریزش 2/6درصدی شاخص کل و 9/7‌درصدی شاخص هم‌وزن بورس تهران در مردادماه، بازدهی شاخص 10‌صنعت بهتر از شاخص کل بوده و 5‌صنعت بازدهی متوسطی نسبت به عملکرد شاخص کل و هم‌وزن داشتند. از سوی دیگر نیز شاخص 15‌صنعت ریزش بیشتری نسبت به شاخص هم‌وزن داشتند. شاخص صنعت خرده‌فروشی با 4/2‌درصد رشد که بابت افزایش قیمت سهام افق بود، بهترین بازدهی مردادماه را به ثبت رساند و شاخص صنایع رادیویی، شرکت‌های چند‌رشته‌ای صنعتی، محصولات شیمیایی و سیمان در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. از سوی دیگر شاخص صنعت خودرو و ساخت قطعات با 15‌درصد افت تراز ضعیف‌ترین عملکرد را در مردادماه امسال داشت و صنایع اطلاعات و ارتباطات، زراعت، انبوه‌سازی و محصولات فلزی در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.
اما بازارها در مردادماه دو دولت را تجربه کردند. در ابتدای مردادماه ۱۴۰۳ دولت سیزدهم همچنان بر سر کار بود و روزهای پایانی خود را سپری کرد. هفتم مرداد اما مراسم تنفیذ مسعود پزشکیان رییس جمهور دوره چهاردهم در بیت رهبری و دو روز بعد از آن هم مراسم تحلیف در مجلس برگزار شد.
در حالی که ایران میزبان مهمانان بین‌المللی برای مراسم تحلیف بود اسماعیل هنیه رییس جنبش سیاسی جبهه حماس که از مهمانان این مراسم بود در شب پس از تحلیف در اقامتگاه خود در تهران توسط اسرائیل به شهادت رسید که شوک بدی به بازارها وارد کرد. در آخرین روز این ماه هم مسعود پزشکیان توانست رای اعتماد مجلس را برای تمامی وزرای پیشنهادی خود کسب کند.
سقف و کف دلار تهران
قیمت دلار تهران در روزهای پایانی دولت سیزدهم کمترین محدوده قیمتی خود در سال ۱۴۰۳ را تجربه کرد. در کانال ۵۷‌هزار تومانی دومین ماه تابستان را آغاز کرد و در ادامه وارد کانال ۵۸‌هزار تومانی شد و پس از ترور اسماعیل هنیه در تهران، تحت تاثیر تنش منطقه‌ای ایجاد‌شده رشد کرد، سقف ۶۱‌هزار و ۶۰۰‌تومانی را ثبت کرد و پس از آن وارد روند اصلاحی شد. دلار تهران دفتر مرداد را در کانال ۵۹‌هزار تومانی بسته است. درهم امارات در ماه جاری در محدوده ۱۵‌هزار و ۸۲۰‌تومان شروع به کار کرد. به خاطر تنش‌ها و نوسانات قیمتی که در نیمه ابتدای مردادماه در بازار ارز ایجاد شد بیشترین و کمترین حباب درهم هم در نیمه ابتدایی مردادماه ثبت شد. کمترین حباب درهم در محدوده منفی ۲۵۸‌تومان در سوم مردادماه ثبت شده و بیشترین حباب درهم در محدوده ۳۷۳‌تومانی در چهاردهم ماه است.
دلار دیجیتال اگرچه در این ماه با رشد 2/1‌درصدی کمترین بازدهی در بازار ارز و طلا را ثبت کرده است ولی دامنه نوسان آن بسیار بیشتر از دلار و درهم بود.
تتر در روزهای تعطیل و ساعات تعطیلی بازار رسمی هم قابل معامله است. تتر وقتی بازار فاز رکودی می‌گیرد از دلار تهران پایین‌تر معامله می‌شود و در روندهای صعودی دلار تهران را پشت‌سر می‌گذارد به همین خاطر دامنه نوسان تتر معمولا بیشتر از دلار و درهم است.
در بازار طلا و سکه، طلای آب‌شده با رشد 7/6درصدی بیشترین افزایش قیمت را در میان تمامی بازارها کسب کرده است.
رشد 6/4‌درصدی اونس جهانی طلا در این ماه به همراه افزایش 1/2درصدی دلار آزاد دو بال پرواز طلای آب شده بودند که به اوج‌گیری آن نسبت به سایر رقبا کمک کردند. دلیل آنکه اقلام سکه نتوانستند مانند طلای آب شده خلق بازدهی کنند کاهش حباب آنها نسبت به مدت مشابه تیرماه است. حباب سکه امامی، نیم‌سکه، ربع سکه و سکه گرمی به ترتیب در این ماه ۲، 9/5، 5/5، 4/8‌درصد کاهش یافته و خلاف جهت روند قیمت حرکت کرده است.
امیدها در بورس زنده می‌شود؟
در این ماه شوربختی با سهامداران بود چراکه تنها بازاری که بازدهی منفی را ثبت کرد بازار سهام بود. شاخص بورس بازدهی منفی 2/6‌درصدی را ثبت کرده است. دوره گذار دولت، بلاتکلیفی سهامداران با برنامه اقتصادی دولت چهاردهم، تعطیلات کارگاه و شرکت‌ها به خاطر گرمای هوا و ناترازی مصرف برق، ترور اسماعیل هنیه در تهران، افزایش تنش‌های منطقه‌ای و فراخوان ایران‌خودرو برای ثبت‌نام خودرو و جذب نقدینگی قابل توجه در این طرح از دلایل ثبت بازدهی منفی ماهانه در بازار سرمایه است. متاسفانه ارزش معاملات خرد بازار سرمایه پایین بوده و محدودیت دامنه نوسان سایه ریسک را بر سر بازار سرمایه زنده نگه داشته است زیرا محدودیت دامنه نوسان هنگام افزایش سطح ریسک اعمال می‌شود. با این حال نرخ دلار نیما رشد قابل ‌توجهی را ثبت کرده و هیات عالی بانک مرکزی طی مصوبه‌ای حمایت بانک‌ها از بازار سرمایه را تا سقف ۱۰‌هزار میلیارد تومان به تصویب رسانده که نکات مثبتی است. در این هفته از تعداد صف‌های فروش سنگین کم شد و فشار فروش‌های ایجاد شده با اخبار مثبت و حضور نسبی خریداران از بین رفت. بازدهی مثبت شاخص کل در هفته آخر مردادماه هم نکته مثبتی است که می‌تواند امیدها را نسبت به برگشت بازار سرمایه تقویت کند. بازار سهام سومین هفته متوالی را با محدودیت دامنه نوسان به پایان رساند. این روند سبب شد تا رقم بازدهی سهم‌های پربازده و کم‌بازده تقریبا در یک سطح قرار گیرد. بررسی روند سهم‌های بازار سهام در هفته پایانی مردادماه نشان می‌دهد، دو سهم غگز و شفام با رشد 10‌درصدی در این هفته پربازده‌ترین نمادهای بازار سهام بودند. فن‌افزار، وبانک و سصوفی نیز توانستند حدود 9‌درصد بازدهی کسب کنند و در لیست نمادهای برتر بورس قرار بگیرند.
کمترین بازدهی نمادها
در طرف دیگر ماجرا دو سهم فبیرا و سایرا با افت 9درصدی بیشترین کاهش را در این هفته تجربه کردند و به سطوح 157 و 805/3‌تومانی رسیدند. دو سهم وسدید و کماسه نیز دیگر سهم‌های کم‌بازده بورس در این هفته بودند. بازار سهام در هفته پایانی مردادماه توانست تحت تاثیر اخبار مثبت روند صعودی را در پیش گیرد، به طوری که شاخص‌های بورسی در این هفته توانستند بر ارتفاع خود بیفزایند. معاملات هفته پایانی مردادماه بسته شد و برآیند آن کندل هفتگی شاخص‌های بورسی را برخلاف هفته گذشته صعودی کرد، به طوری که شاخص کل طی پنج روز معاملاتی این هفته حدود 96/1‌درصد رشد کرد و از ارتفاع یک میلیون و 998‌هزار واحد در پایان هفته گذشته به 2میلیون و 37‌هزار واحد در پایان بورس این هفته رسید. این بدان معناست که با اخبار مثبت حول بازار سهام، شاخص‌ کل بورس توانست تراز 2میلیون واحد را پس بگیرد. این روند در شاخص هم‌وزن نیز دیده شده است، به طوری که شرکت‌های کوچک و متوسط بازار سهام در این هفته به طور میانگین 94/0‌درصد افزایش قیمت پیدا کردند. در نهایت تابلوی بورس تهران رقم شاخص هم‌وزن را 639‌هزار واحد نشان داد.
حجم و ارزش معاملات هفته
بازار سهام طی پنج روز معاملاتی این هفته به طور میانگین روزانه 12/5‌میلیارد برگه سهم حجم خورد و ارزش معادل 2هزار و 196‌میلیارد تومانی را رقم زد. گفتنی‌ است حدود 134‌میلیارد تومان پول حقیقی در این هفته به بازار سهام تزریق شده است.
بورس هفته پایانی مرداد در یک نگاه
بررسی معاملات بورس هفته گذشته نشان می‌دهد پس از کاهش ریسک‌های سیستماتیک، شاخص‌های بورسی در ابتدای هفته روند صعودی به خود گرفتند و این موضوع تا روز سه‌‌شنبه ادامه یافت اما سه‌شنبه سطح تقاضا کاهش یافت و در آن روز شاخص‌های بورسی نزولی شدند. این روند در روز چهارشنبه تکرار نشد و خبر حمایت بانک‌ها از بازار سرمایه رنگ سبز را به بورس بازگرداند.
کاهش 41/6 درصدی شاخص کل در یک ماه
با بسته شدن کندل معاملات دیروز تکلیف بازدهی ماهانه بورس مشخص شد. طبق چارت شاخص کل، این نماگر در ماه گذشته حدود 41/6‌درصد پایین آمده است.

احیای امید نسبت به بورس
مهدی دلبری*- این هفته بعد از خبرهای واریز بخشی از منابع بانک‌ها به صندوق تثبیت و افزایش خط اعتباری کار‌‌گزاری‌ها، امیدواری نسبت به اینکه منابعی در اختیار نهادها، کارگزارها و صندوق تثبیت قرار می‌گیرد، شکل ‌گرفت اما این هفته هم ارزش معاملات کاهش پیدا کرد. دوشنبه و سه‌شنبه بازار نسبتا منفی بود اما ارزش معاملات دیروز نسبتا مناسب و حدود 4‌هزار ‌میلیارد‌ تومان بود ولی روزهای هفته بعد بعید است روند مثبت یا منفی قوی بگیرد، مگر اینکه پول‌های بزرگی وارد شود. فعلا بازار سرمایه از بی‌پولی رنج می‌برد و اخبار بنیادی هم مطلوب نیست. احتمالا گزارش‌های ماهانه هم مناسب نباشد. صنایعی که قطعی برق داشتند شرایط مطلوبی ندارند. متاسفانه منابع بیشتر نگاه به لاتاری خودرو، سکه طلا و… دارند و همچنان به سمت سایر بازارها هدایت می‌شوند. فعلا در کوتاه‌مدت بازار سرمایه جزو گزینه‌های سرمایه‌گذاری مردم قرار ندارد و باید دید کابینه به چه شکلی انتخاب می‌شود. در نگاه اول انتظارات از کابینه محقق نشد و بورس در لاک احتیاط فرو رفت و امید می‌رود در ادامه با اخبار خوش مانند کاهش قیمت‌گذاری دستوری یا کاهش نرخ بهره و فاصله دلار بازار آزاد و نیما روند مناسب مشاهده و عقب‌ماندگی چهار ‌ساله از بقیه فرصت‌های سرمایه‌گذاری جبران شود.
* کارشناس بازار سرمایه