بازار سرد گوشت در تابستان داغ

گروه بازرگانی- افت تقاضای خرید گوشت قرمز در میانه تابستان از دو کانال کاهش قدرت خرید مردم و کم شدن تمایل به استفاده از گوشت در فصل تابستان به اندازه‌ای تشدید شد که تورم نقطه‌ای این ماده خوراکی به 5/55‌درصد افزایش یافت.
براساس جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران، در مرداد امسال، ماهی قزل‌آلا با 2/2‌درصد و مرغ ماشینی با 3/1‌درصد بیشترین تورم ماهانه و گوشت قرمز با 5/55‌درصد بیشترین تورم نقطه‌ای را در گروه گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آنها داشته‌اند.
طی سال‌های اخیر قیمت گوشت قرمز در بازار به قدری افزایش یافته است که از سفره بسیاری از خانواده‌ها کوچ کرده و بیشتر مردم دیگر قدرت خرید این محصول پروتئینی را ندارند. براساس بررسی‌ها، قیمت گوشت پس از اجرای طرح جراحی اقتصادی و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی حدود ۲۵۰‌درصد افزایش یافته است.
قیمت گوشت گوسفندی که در آغاز سال ۱۴۰۱ چیزی حدود ۱۸۰‌هزار تومان بود، حالا در خوشبینانه‌ترین حالت به ۶۵۰‌هزار تا ۸۰۰‌هزار تومان رسیده و ۲۵۰‌درصد در این دو سال رشد کرده است. قیمت مرغ هم از کیلویی ۱۸‌هزار تومان به نزدیک ۸۰‌هزار تومان رسیده است. وزیر سابق اقتصاد، پس از اعلام شکست در حذف ارز 4200 تومانی گفت: هیچ نسخه کلی و همواره موفقی وجود ندارد که بتوان با آن گفت اگر قیمت‌ها را به‌درستی تنظیم کنیم، همه مشکلات حل خواهند شد. ممکن است در بلندمدت یا با هزینه‌های بسیار زیاد به نتایجی برسیم اما قطعا این رویکرد نمی‌تواند صلاح اقتصاد ایران و تاب‌آوری جامعه و مردم ما باشد.
دولت برای تنظیم بازار گوشت، ‌گوشت گرم وارد کرد اما با این اقدام هم قیمت گوشت در بازار کنترل نشد به طوری که به گفته عضو کمیسیون کشاورزی مجلس به جای این کار باید به تولیدکننده یارانه داد تا قیمت عرضه، حداقلی و توان خرید ایجاد شود.عضو کمیسیون کشاورزی مجلس در رادیو گفت‌وگو اظهار کرد: یکی از مشکلات اصلی این است که در زمانی که تولید فرصت مناسبی برای پایداری دارد، اجازه واردات داده می‌شود. در این فرصت‌ها اجازه واردات نباید داده شود اما بعضا در وزارت جهاد کشاورزی و شورای تنظیم بازار تصمیماتی گرفته می‌شود و مجوز واردات داده می‌شود.
به گفته ابراهیمی، اکثر کشورها به تولید برای کاهش قیمت‌ها یارانه می‌دهند. باید تولید باکیفیت داشته باشیم و نهاده‌ها و زیرساخت‌ها را با حداقل قیمت در اختیار تولیدکننده قرار دهیم و با حداقل قیمت از آنها خریداری کنیم. روش کاهش قیمت، حداکثرکردن یارانه به تولیدکننده است تا قیمت عرضه حداقلی و توان خرید داشته باشیم. وی افزود: یکی از چالش‌های اصلی عدم ثبات سیاست‌های ارزی است بنابراین باید روشی اتخاذ شود که واردات هدفمند باشد. بخشی از کاهش قیمت بر اعمال و استفاده حداکثری یارانه برای تولیدکننده حاصل می‌شود. همچنین باید بخش خصوصی را به کار گرفت و از مشارکت مردم و تشکل‌های مردمی استفاده کرد.
مردم قدرت خرید ندارند
در عین حال به گفته رییس اتحادیه گوشت قرمز این روزها به دلیل کاهش قدرت خرید مردم، میزان تقاضای گوشت در بازار کاهش یافته و به تعبیری بازار گوشت در سکوت فرو رفته است. به گفته اصغر ملکی، خشکسالی و حذف ارز ترجیحی که یک تکلیف قانونی بود از جمله مواردی است که طی دو سال گذشته موجب افزایش هزینه دامداران شد. پشتوانه دامی کشور به علت عرضه بیشتر دام‌های مولد دچار آسیب شد که در همین راستا برای رفع این مشکل، واردات گوشت گرم و منجمد در دستور کار دولت قرار گرفت که تاکنون نیز طبق روال در حال انجام است اما نباید از نظر دور داشت که بحث قیمت همواره یک موضوع مهم بوده که دولت باید شرایط بازار را در نظر بگیرد و اقدامات لازم را برای تنظیم قیمت‌ها انجام دهد.
طبق آمارهای مرکز آمار ایران، از فروردین سال ۱۳۹۷ تا اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۳، قیمت سبد مصرفی خانوار بیش از هفت‌برابر شده است. این در حالی‌ است که قیمت یک کیلوگرم گوشت در این مدت بیش از ۱۴‌برابر رشد داشته، طی هفت سال اخیر، قیمت یک کیلوگرم گوشت گوسفندی 5/14برابر و گوشت گاو و گوساله نیز در همین مدت افزایش قیمت ۱۴‌برابری را تجربه کرده‌ است. در پی این افزایش قیمت، مصرف و خریداری گوشت در میان مردم نیز به شدت کاهش داشته است.
برخی طرح‌ها همچون فروش گوشت قرمز به صورت اینترنتی یا کالاهای تنظیم بازاری نیز وجود دارند که قیمت آنها پایین‌تر از دام ایرانی است اما به گفته رییس اتحادیه گوشت قرمز که در ادامه نیز به گفت‌وگو با او پرداخته‌ایم، گوشت‌ گوسفندی ایران کیفیت بسیار بالایی دارد. گوشت‌های وارداتی نمی‌تواند کیفیت گوشت‌های ایران را داشته باشد و شاید برای تنظیم بازار نیاز به تامین آنها داشته باشیم اما باید درباره قیمت گوشت یک فکر اساسی شود.مرکز آمار ایران گزارش تغییرات متوسط قیمت اقلام خوراکی منتخب برای گروه‌های مختلف کالاهای خوراکی در مناطق شهری کشور در مرداد 1403 را منتشر کرد.
تورم خوراکی‌ها بالاتر از
تورم عمومی
براساس این گزارش، 1/32‌درصد از 53 قلم خوراکی منتخب در نقاط شهری،‌درصد تغییر سالانه بالاتری از نرخ تورم نقطه‌ای شهری کشور داشته‌اند. بر این اساس در مردادماه، تورم نقطه‌ای گوشت گوسفند 5/55‌درصد، شیرخشک 9/67‌درصد، لیموترش 7/64‌درصد، هندوانه 82‌درصد، هلو 3/63‌درصد، پیاز 3/70‌درصد، گوجه‌فرنگی 1/76درصد و … بوده است.همچنین در گروه نان و غلات، «شیرینی خشک» با 9/1‌درصد و «ماکارونی» با 2/1‌درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند. بیشترین کاهش قیمت مربوط به
«رشته آش» با 9 منفی/2‌درصد است.
در گروه گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آنها، بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به
«ماهی قزل‌آلا» با 2/2‌درصد و «مرغ ماشینی» با 3/1‌درصد است.
در گروه لبنیات، تخم‌مرغ و انواع روغن، بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به «دوغ پاستوریزه» با 4/2‌درصد و «ماست و کره پاستوریزه» با 5/1‌درصد و همچنین بیشترین کاهش قیمت مربوط به «روغن نباتی جامد» با منفی 1/0درصد است.
در گروه میوه و خشکبار، بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به «پرتقال» با 2/4‌درصد و همچنین بیشترین کاهش قیمت مربوط به «هلو» با 3/16 ‌درصد و «خربزه» با منفی 2/6‌درصد است.
در گروه سبزیجات و حبوبات، بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به «گوجه‌فرنگی» با 1/18‌درصد و «بادمجان» با 4/10‌درصد و همچنین بیشترین کاهش قیمت مربوط به «پیاز» با منفی2/3‌درصد و «سیب‌زمینی» با منفی 1/2 ‌درصد است.
در گروه قند و شکر، آشامیدنی‌ها و سایر خوراکی‌ها، بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به «سس گوجه‌فرنگی» با 2/5‌درصد و «قند» با 7/4‌درصد است.
بازار مسکوت گوشت
علی‌اصغر ملکی، رییس اتحادیه گوشت قرمز درباره میزان خرید گوشت قرمز طی ماه‌های گذشته اظهار کرد: در حال حاضر بازار بسیار مسکوت است و مردم قدرت خرید ندارند، علاوه بر این در فصل گرما نیز میزان تقاضا و مصرف گوشت قرمز کاهش می‌یابد و این است که در مغازه‌های گوشت‌فروشی خرید بسیار کم و تقاضا کاهش یافته است. وی ضمن تاکید بر ضعیف بودن بازار و کاهش میزان خرید گوشت گفت: گوشت به دلیل گرانی دام زنده بسیار گران است. در حال حاضر نیز در بازار قیمت آن ۳۲۰‌هزار تومان است، پس از ذبح قیمت افزایش می‌یابد و بازار در شرایط فعلی قرار می‌گیرد.
رییس اتحادیه گوشت قرمز ضمن تاکید بر گرانی گوشت تصریح کرد: طی یک الی دو هفته گذشته قیمت گوشت قرمز ۲۰ تا ۳۰‌هزار تومان کاهش قیمت داشته به دلیل اینکه بازار ضعیف‌ است و مردم چندان قدرت خرید ندارند. یقینا با حرکت به سمت مهرماه و خنک‌تر شدن هوا میزان مصرف گوشت قرمز افزایش خواهد یافت و امیدواریم که گوشت‌های تنظیم بازار بتواند بازار را آرام نگه‌ دارند تا در این زمینه چالشی ایجاد نشود.
وی درباره اینکه آیا گوشت‌های وارداتی و تنظیم بازار از کیفیت مناسبی برخوردارند یا خیر؟ اظهار کرد: گوشت‌های گوسفندی ایران بسیار کیفیت بالایی دارد. گوشت‌های وارداتی نمی‌تواند کیفیت گوشت‌های ایران را داشته باشد ولی به‌ هر حال برای تامین و تنظیم بازار نیاز است که گوشت‌های وارداتی نیز در بازار وجود داشته باشند.
قیمت گوشت قرمز
چند است؟
براساس آخرین آمار موجود، سامانه تامین دام و طیور قیمت انواع گوشت گوساله و گوسفند درب کشتارگاه هر کیلو ران گوساله ۴۸۹‌هزار تومان، سردست ۴۷۰‌هزار تومان، راسته ۶۷۲‌هزار تومان، گردن ۴۸۰‌هزار تومان و لاشه ۳۷۴‌هزار تومان اعلام شده است.در میان انواع گوشت گوسفندی نیز سردست ۵۷۷‌هزار تومان، گردن ۵۴۷‌هزار تومان قیمت دارد. همچنین براساس اعلام سامانه یادشده قیمت ران مرغ درب کارخانه هر کیلو ۸۸‌هزار و ۲۰۰ تومان، سینه ۱۶۸‌هزار و ۳۰۰ تومان، مرغ کامل کشتار ۸۱‌هزار و ۲۵۰ تومان و فیله ۱۹۱‌هزار تومان است.