26 - 10 - 2024
بازارگاهها و کشف تخلف
احمدرضا منصوری*- گسترش فضای اقتصاد دیجیتال و پتانسیلهای جدید از هزینههای سفر گرفته تا هزینههای کاغذی و زمانی و… را کمتر کرده است و کمک کرده تا مردم زندگی راحتتری داشته باشند؛ تا جایی که حجم خریدهای آنلاین کشور ایران نسبت به کشورهای حوزه خلیجفارس را بسیار بالاتر برده است. به علاوه، به دلیل دغدغهها و هزینههای حملونقل بالا، نقش بازارگاهها هم مشخصتر شده است و مارکت پلیسهایی نظیر دیجیکالا، ترب و… قاعدتا زندگی را برای مردم راحتتر کردهاند. طبعا در چنین فضایی، جلوگیری از وقوع تخلف در معاملات امری حیاتی خواهد بود. همه به خوبی میدانیم که در هر فضای خرید و فروش یا نقل و انتقالی، به ناچار تخلفات رخ میدهد. حال ممکن است به اشتباه اینگونه برداشت شود که اگر در فضای مجازی خرید و فروشی انجام شود، زمینه وقوع کلاهبرداری هم در آن بیشتر خواهد شد و در این باره، راهحل در گرو فهم درست مساله است. فضای آنلاین ترکیبی است از ساختارهای سنتی و نوآورانه که تجارب ما در فضای سنتی صرفا پاسخگوی بخش اول است و برای بخش دوم، باید ذینفعان آن را مورد توجه قرار دهیم. این رویه در تمام دنیا به یک شکل است. مثلا در بخش پلتفرمها، با توجه به جوان بودن بسیاری از کسبوکارهای اینترنتی، بهترین اقدامی که میتوان انجام داد این است که کسبوکارها آموزش ببینند و استعلام هویتی و اهلیتسنجیها که کار چندان آسانی هم نیست، به راحتی صورت گیرد تا از بروز تخلف جلوگیری شود. با توجه به اینکه پس از خرید کالا، هزینه کشف تقلب بالا میرود، میتوان از سرویسهایی نظیر پرداخت امن و بازگشت وجه استفاده کرد و اعتماد را زنده نگه داشت. در معاملهای که کالا مشکلدار باشد، مسوولیت این کالا اعم از سرقتی و قاچاق بودن آن با بازارگاه و فروشنده است، ولی باید دید تا چه میزان دسترسی خریداران برای تشخیص این کالاها باز بوده، اما اگر در بازارگاهی دسترسی برای تشخیص کالای قاچاق فراهم باشد، مسلما میتوان از معامله آن جلوگیری کرد. البته باید زیرساختهای لازم نیز فراهم شود و اگر کنترلی نیست به قصور آن پلتفرم برمیگردد.
در همین راستا، یکی از اقدامات موثر برای جلوگیری از بروز تخلفات در بخش دولتی، تبادل داده است. مشخصا منظورم نهادهایی است که دیتای اصلی را در اختیار دارند و به تقویت فرآیند اعتبارسنجی کمک میکنند، پویایی آنها میتواند به اعتمادسازی اقتصاد دیجیتال کمک ویژهای کند. به عنوان مثال، میتوان به این روش از اعتبار کالاها اطمینان حاصل کرد. نوآوری در کشور باعث بهبودی شرایط اقتصاد دیجیتال میشود و به نظر میرسد مسیر برای رشد اقتصاد دیجیتال درست بوده، اما واقعیت این است که نیازمند چابکی در قانونگذاری نیز هستیم چراکه نوآوری متوقف نمیشود. تمامی فرآیندهای قدیمی به مرور از بین میرود تا فرآیندهای جدید جایگزین آن شود. چابکی مستلزم این است که قانونگذار بینشی کلی به بازار داشته باشد و ماهیت برهمزننده نوآوری را نیز به رسمیت بشناسند.
* عضو هیاتمدیره انجمن فینتک
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد