انجماد بازار لوازم خانگی

گروه بازرگانی- رکود در بازار لوازم خانگی سال‌هاست که تبدیل به یک معضل برای فروشندگان شده است. بسیاری از کارشناسان و فعالان این بازار بر این باور هستند تا زمانی که قدرت خرید مصرف‌کننده افزایش پیدا نکند یا سازوکار مناسبی مانند فروش اقساطی ایجاد نشود، رکود در بازار تداوم خواهد داشت و به این ترتیب تولیدکننده، فروشنده و مصرف‌کننده از این شرایط متضرر خواهند شد.
رکود فراگیر در بازار لوازم خانگی کشور به لحاظ میزان خرید و فروش بر هیچ فردی پوشیده نیست. در حقیقت با توجه به اینکه از یک طرف بازار لوازم خانگی تولید داخل کشور با افزایش قیمت روبه‌رو بوده و از طرف دیگر شاهد افزایش فاصله قیمتی بین درآمد شهروندان عادی و قیمت انواع لوازم خانگی در بازار هستیم، باید به این نکته مهم اشاره کرد که رکود عمیقی بازار لوازم خانگی ایران را فراگرفته است.
کاهش قیمت و افزایش میزان تولید یکی از راهکارهای مهم برای خروج بازار لوازم خانگی از رکود است که در شرایط کنونی شاهد وقوع چنین اتفاقی نیستیم. ارائه تسهیلات ویژه و موثر به خریداران واقعی در بازار لوازم خانگی می‌تواند یک گام موثر برای خارج کردن این بازار از رکود باشد، به شرطی که دولت و بانک‌های عامل شرایط ارائه تسهیلات را برای متقاضیان فراهم کنند.
از طرفی تولیدکنندگان لوارم خانگی در داخل کشور هم با معضل گرانی مواد اولیه و نوسانات نرخ ارز در بسیاری از مواقع روبه‌رو هستند که به همین دلیل از این بازار راکد نمی‌توانند سود چندانی را کسب کنند.
در این میان، یکی از اهدافی که طی سنوات گذشته به ویژه از سال ۹۷ به این سو در دستور کار وزارت صمت قرار گرفته افزایش تولید لوازم خانگی داخلی است. نتیجه این اقدامات نیز تا حدودی مثبت بوده و تولید لوازم خانگی اگرچه با سختی، اما نسبت به سال‌های قبل افزایش یافته است. به گونه‌ای که سال گذشته شاهد رشد ۲۴ درصدی تولید لوازم خانگی بودیم.
نکته‌ای که به نظر می‌رسد سیاستگذاران توجهی به آن ندارند یا فراموش کرده‌اند، موضوع خرید لوازم خانگی شده است؛ بر همین اساس نیز بررسی بازار نشان می‌دهد به دلیل کاهش قدرت خرید مردم و بالا بودن قیمت لوازم خانگی نسبت به درآمد عموم مردم، بازار این کالا در رکود به سر می‌برد.
همین رکود موجب شده فروشندگان، کالاها را با قیمت ارزان‌تری بفروشند یا اینکه در قالب فروش قسطی اقدام به عرضه کالاهای خود کنند. وضعیت خرید و فروش در بازار لوازم خانگی به شکلی رقم خورده که اکبر پازوکی رییس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی تهران می‌گوید: کارخانه‌ها قیمت لوازم‌خانگی را ارزان نکردند، بلکه این کسبه هستند که ارزان می‌فروشند.
خرید لوازم خانگی دست‌دوم خارجی در اولویت
حبیب‌الله علیپور کارشناس حوزه لوازم خانگی با اشاره به اینکه ایران به لحاظ تامین قطعات لوازم خانگی در برندهای مختلف، کشوری توسعه‌یافته است، گفت: کمبود نقدینگی و دستمزدهای پایین موجب شده تا بسیاری از مردم به سوی خرید انواع لوازم خانگی به صورت قسطی سوق پیدا کنند.
وی با بیان اینکه صنعت لوازم خانگی به دلیل حذف ارز دولتی با مشکلات متعددی روبه‌رو شده است، گفت: رقابت تولیدکنندگان ایرانی با خارجی در بازار لوازم خانگی مشهود است، اما باید همچنان به این واقعیت اشاره کرد که بخش اعظمی از مردم خرید لوازم خانگی دست‌دوم خارجی را به خرید لوازم خانگی نو ایرانی ترجیح می‌دهند.
علیپور با طرح این سوال که چرا مردم رغبتی به خرید لوازم خانگی ندارند و علت رکود عمیق حاکم بر بازار لوازم خانگی چیست، گفت: نباید از ذکر این نکته مهم غافل شویم که اتخاذ سیاست‌های درست برای ایجاد رقابت بین تولیدکنندگان ایرانی و خارجی در بازار لوازم خانگی می‌تواند مردم را به سوی خرید در این بازار ترغیب کند که متاسفانه شاهد وقوع چنین رخدادی نیستیم. علیپور با اشاره به تاثیر تحریم‌ها بر بازار لوازم خانگی تصریح ‌کرد: این موضوع درست است که بسیاری از صنایع کشور تحت ‌تاثیر تحریم‌های ظالمانه هستند و با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند، اما در بین این صنایع بازار لوازم خانگی به دلیل برخورداری ایران از یک صنعت لوازم خانگی قدیمی و پیشرو در تولید به نسبت آسیب کمتری از تحریم‌ها دیده است، اما نباید از نقش منفی تحریم‌ها بر صنایع مختلف کشور و از جمله لوازم خانگی غافل شد.
این کارشناس بازار لوازم خانگی اضافه کرد: تولیدکنندگان لوازم خانگی در داخل کشور هم با معضل گرانی مواد اولیه و نوسانات نرخ ارز در بسیاری از مواقع روبه‌رو هستند که به همین دلیل از این بازار راکد نمی‌توانند سود چندانی را کسب کنند. علیپور حمایت از مصرف‌کننده و تولیدکننده در بازار لوازم خانگی را یک اصل مهم و حیاتی برای خروج از رکود این بازار عنوان کرد و گفت: رشد تولید به شرطی رخ خواهد داد که تولیدکننده در بازار راکد بتواند میزان تولید خود را در گام نخست با بیشترین کیفیت ممکن افزایش دهد و در گام دوم مصرف‌کننده با حمایت از تولیدکننده حتی اگر هم شده به صورت قسطی از تولیدکننده ایرانی خرید کند تا لوازم خانگی دست‌دوم خارجی را جایگزین لوازم خانگی نوی ایرانی نکند.
کاهش ۷۵ درصدی خرید انواع لوازم خانگی توسط مردم
سیدرسول ابن‌الرضا رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی مشهد با بیان اینکه اگر قرار است به سوی اقتصاد بدون نفت حرکت کنیم، باید سرمایه‌گذاری را روی تولید انواع لوازم خانگی در داخل کشور گسترش دهیم، گفت: زمانی توسعه صنعتی در یک کشور رخ خواهد داد که شاهد توسعه متوازن تمام صنایع باشیم، اما متاسفانه طی سال‌های اخیر در صنعت لوازم خانگی ایران شاهد تحولی شگرف نبوده‌ایم که دلیل اصلی آن در عدم سیاستگذاری درست برای توسعه صنعت لوازم خانگی است. ابن‌الرضا گفت: ثبات نرخ ارز طی حداقل ۳ ماه می‌تواند تاثیر خود را بر بازار لوازم خانگی بگذارد، اما متاسفانه این اتفاق به جای اینکه بیشتر رخ دهد طی سال‌های گذشته کمتر اتفاق افتاده است.
رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی مشهد در ادامه اضافه ‌کرد: ایجاد رقابت بین تولیدکنندگان لوازم خانگی ایرانی و خارجی بر رونق این بازار در شرایط رکود می‌تواند تاثیر شگرفی داشته باشد و دولت باید به عنوان یک حامی از صنعت و بازار لوازم خانگی به عنوان یکی از حوزه‌های درآمدی غیرنفتی به صورت تمام و کمال حمایت کند.
ابن‌الرضا با تاکید بر اینکه میزان خرید مردم از بازار لوازم خانگی بیش از ۷۵ درصد کاهش یافته است، تصریح ‌کرد: تا زمانی که نقدینگی لازم در اختیار مردم قرار نگیرد نمی‌توان به رونق بازار لوازم خانگی امیدوار بود.
رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی مشهد در ادامه اضافه کرد: ارائه تسهیلات بانکی به خریداران انواع لوازم خانگی ایرانی در سطح کلان می‌تواند مردم را به خرید لوازم خانگی ایرانی ترغیب کند، اما وقوع این اتفاق هم به تنهایی کافی نیست و در شرایط کنونی خریدوفروش چندانی در بازار لوازم خانگی نسبت به گذشته انجام نمی‌گیرد. وی‌ گفت: شرط بازگشت بازار لوازم خانگی به روزهای اوج، حمایت کامل و واقعی از مصرف‌کننده و تولیدکننده است.
رکود ۹۰ درصدی در بازار لوازم خانگی
چندی پیش اکبر پازوکی رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی از رکود ۹۰ درصدی بازار لوازم خانگی خبر داده و گفته بود: قدرت خرید مردم کاهش پیدا کرده است. خریداران توقع دارند با کاهش‌ هزار تومانی نرخ ارز کالاها نیز به همان میزان افت قیمت را تجربه کنند، این در حالی است که قواعد بازار متفاوت است و باید به صورت همزمان چند اتفاق رخ دهد تا شاهد ریزش قیمت‌ها باشیم.
وی با بیان اینکه مردم منتظرند تا قیمت‌ها تعیین‌تکلیف شوند، اضافه کرد: لغو تحریم‌ها ابتدای کار است و برای مشاهده تاثیر مثبت آن در بازار باید حداقل یک سال صبر کنیم. درست است که نرخ ارز کاهش یافت، اما پول تولیدکنندگان باید دو ماه در بانک مرکزی بخوابد. همچنین تولیدکنندگان مواد اولیه مانند فولاد و… را با نرخ روز دلار خریداری می‌‌‌کنند از این‌‌‌رو نمی‌توان انتظار داشت که با کاهش نرخ ارز قیمت‌‌‌ لوازم خانگی نیز افت کند.
به گفته وی، افزایش درآمد کارگر و کارمند، ثبات نرخ ارز و حمایت دولت از تولیدکنندگان باید به صورت همزمان انجام شود تا شاهد برون‌رفت از شرایط رکود در بازار باشیم. این فعال صنفی گفت: یخچال ۸ تا ۹۰ میلیون تومانی، اجاق گاز ۴ تا ۲۴ میلیون تومانی و ماشین لباسشویی ۱۰ تا ۱۹ میلیون تومانی در بازار موجود است و تولیدکنندگان برای حفظ سهم خود از بازار سعی می‌‌‌کنند خدمات پس از فروش مناسبی به مردم ارائه بدهند، چراکه اگر خدمات مناسبی ندهند تولیدات آنها خریدار نخواهد داشت.