امتیازگیری امارات از عربستان در بازی نفتی

با داغ شدن رقابت ژئوپلیتیکی و اقتصادی فزاینده عربستان، با تمرکز بر روسیه و ایالات متحده، امارات هم به دنبال پیروزی‌های بزرگ‌تر در دنیای نفت است، موضوعی که شاید در نگاه اول به این رقابت‌ها چندان دیده نشود.
پایگاه خبری «میدل ایست آی» در گزارشی درباره تحولات منطقه‌ای اخیر بین کشورهای حاشیه خلیج فارس و بازار نفت نوشت: در حالی که عربستان سعودی به کاهش تولید نفت خود ادامه می‌دهد و روسیه، صادرات نفت را برای تامین هزینه مالی جنگ در اوکراین حفظ کرده است، امارات متحده عربی، بی‌سر و صدا پیروزی‌هایی در بازار نفت کسب می‌کند.
در ماه ژوئن، زمانی که سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) با هدایت عربستان سعودی و متحدانشان به سرکردگی روسیه، در قالب گروه اوپک‌پلاس، برای تعیین سیاست تولید دیدار کردند، امارات متحده عربی به هدف بلندمدت خود که افزایش میزان تولید مجاز بود، دست پیدا کرد.بازبینی سهمیه تولید امارات متحده عربی، سقف تولید این کشور را به میزان ۲۰۰ هزار بشکه در روز در سال ۲۰۲۴ افزایش داده و به ۲/۳ میلیون بشکه در روز می‌رساند. این بازبینی صعودی در حالی روی داد که قیمت نفت، در تابستان امسال، به روند صعودی بازگشت و نفت برنت که شاخص قیمت بازار جهانی است، به بالای مرز ۸۰ دلار در هر بشکه صعود کرد.
الن والد‌ بنیانگذار شرکت مشاوره انرژی «ترانس ورسال کانسالتینگ» به پایگاه خبری «میدل ایست آی» گفت: افزایش سهمیه تولید امارات متحده عربی تا حدودی، مورد توجه بازار قرار نگرفت، اما این یک پیروزی بزرگ برای این کشور بود. والد که نویسنده کتاب «سعودی اینک» (Saudi Inc) کتابی درباره شرکت نفت دولتی آرامکوی سعودی است، افزود: از میان همه اعضای اوپک پلاس، امارات متحده عربی خود را در موقعیت بسیار خوبی قرار داده است.در همین نشست، امارات متحده عربی کاهش تولید خود را حتی در شرایطی که عربستان سعودی در تلاش برای بالا بردن قیمت نفت، تولید خود را کاهش داد، منتفی اعلام کرد.
عربستان سعودی دو هفته پیش، اعلام کرد کاهش داوطلبانه تولید روزانه یک میلیون بشکه نفت را در سپتامبر هم ادامه می‌دهد. ریاض تولیدش را به میزان چشمگیری کاهش داده است و همزمان، روسیه می‌گوید تولیدش را کاهش می‌دهد. ویکتور کاتونا رییس واحد تحلیل نفت شرکت مشاوره انرژی کپلر به «میدل ایست‌آی» گفت: امارات متحده عربی، کاهش تولید حداقلی داشته است. نتیجه این است که عربستان سعودی، کار را انجام می‌دهد و امارات متحده عربی قیمت نفتی دارد که ۱۵ درصد بالاتر از یک ماه پیش است. به هر طریق، امارات متحده عربی برنده بزرگ تابستان امسال است.
عربستان سعودی به منظور تقویت قیمت نفت، بار عمده کاهش تولید را به دوش کشیده است. پیش از این گزارش شده بود چطور ریاض از اینکه روسیه بازار را از عرضه لبریز کرده است، ناراضی است، اما رشد بی‌سر و صدای امارات متحده عربی در داخل این گروه، چالش دیگری برای عربستان سعودی محسوب می‌شود. ریاض این بار، متحدی را در مقابل خود می‌بیند که به‌طور فزاینده به یک رقیب ژئوپلیتیکی و اقتصادی تبدیل شده است.
امارات پولدارتر از عربستان سعودی
«میدل ایست‌آی» در ادامه این گزارش می‌نویسد: سال‌ها، عربستان سعودی و امارات متحده عربی در حساس‌ترین مسائل سیاست خارجی خاورمیانه خود، مواضع مشابه داشتند. هنگامی که یک دهه قبل بهار عربی در منطقه به وقوع پیوست، این دو کشور که شریک امنیتی آمریکا بودند، در برابر این جنبش اعتراضی که آن را تهدیدی برای حکومت خود می‌دیدند متحد شدند. این دو کشور دست به دست هم دادند و قطر را هدف بایکوت قرار دادند و از ژنرال خلیفه حفتر در لیبی حمایت کردند و به حمایت از مخالفان بشار اسد در سوریه برخاستند. هر دو کشور نیروهایی را برای جنگ در یمن اعزام کردند.اکنون شکاف‌هایی بین سران دو کشور یعنی محمد بن‌سلمان ولیعهد عربستان سعودی و شیخ محمد بن زاید آل نهیان رییس امارات متحده عربی پدیدار شده است. روزنامه وال‌استریت ژورنال در دسامبر گزارش کرده بود شاهزاده سعودی تهدید کرد که امارات متحده عربی را تحت محاصره قرار خواهد داد.
امارات متحده عربی در سال ۲۰۱۹ از جنگ یمن خارج شد، اما همچنان از یک گروه جدایی‌طلب در جنوب یمن حمایت می‌کند که با نیروهای مورد حمایت عربستان سعودی، درگیر شده است.گِرگ پریدی مشاور گروه آمریکایی مشاوره «اسپوت» به
«میدل ایست آی» گفت: یمن تنها یک اختلاف سیاستی بین امارات متحده عربی و عربستان سعودی است، انرژی یک مورد دیگر است.اختلاف بر سر سیاست نفتی بین ریاض و ابوظبی برای نخستین بار در سال ۲۰۲۱ شکل گرفت که امارات متحده عربی با اعتراض به سطح مبنای تولید پایینی که برای محاسبه سهمیه تولید این کشور استفاده می‌شود، در روند نشست اوپک پلاس اختلال ایجاد کرد.
امارات متحده عربی مانند عربستان سعودی برای تولید نفت بیشتر، در صنعت انرژی خود سرمایه‌گذاری بالایی انجام داده است. این کشور می‌خواهد تا سال ۲۰۲۷ ظرفیت تولید خود را از ۵/۴ میلیون بشکه در روز، به پنج میلیون بشکه در روز افزایش دهد.
اما عربستان سعودی می‌خواهد برای بالا بردن قیمت‌ها، عرضه خود را محدود نگه دارد. از سوی دیگر امارات متحده عربی که بخش خصوصی‌تر و پیشرفته‌تری دارد، با در نظر گرفتن‌ گذار انرژی، می‌خواهد در زمانی که تقاضای بالایی وجود دارد، نفت بیشتری تولید کند. پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین، سفیر امارات در آمریکا در مارس سال ۲۰۲۲ گفت که امارات متحده عربی می‌خواست تولید نفت را تقویت کند و در داخل اوپک برای این منظور تلاش کرده بود.به گفته پریدی، امارات متحده عربی براساس سرانه، ثروتمندتر از عربستان سعودی است، بنابراین عربستان سعودی بیشتر نگران قیمت‌های کوتاه‌مدت است که می‌تواند به هزینه‌های دولت ضربه بزند. عربستان سعودی که جمعیتش حدود ۱۸ برابر امارات‌متحده عربی است، به قیمت روز‌به‌روز نفت، حساسیت بیشتری دارد.این نگرانی وجود دارد که در صورت کاهش قیمت نفت، اعتماد عمومی به محمد بن‌سلمان ممکن است از دست برود، اما اماراتی‌ها نیازی ندارند تا این حد نگران باشند.
اختلاف وزیران نفت
مدیران انرژی در امارات‌متحده عربی و تحلیلگران می‌گویند: این دو کشور که اکنون در رقابت برای برتری ژئوپلیتیکی در خاورمیانه هستند، درخصوص نحوه مدیریت اوپک‌پلاس هم اختلاف دارند.امارات‌متحده عربی اوپک را به عنوان نیرویی برای ثبات بازار نفت می‌بیند. اماراتی‌ها با سبک بی‌پروای عربستان سعودی، مشکل جدی دارند. به گفته یک مدیر انرژی مستقر در دوبی، این به‌طور خاص به عبدالعزیز بن‌سلمان اشاره دارد که وزیر انرژی عربستان سعودی و برادر ناتنی ولیعهد این کشور است.کارشناسان می‌گویند: عبدالعزیز بن‌سلمان، به سفته‌بازان بازار نفت درباره تبعات رفتارشان هشدار داده است. سبک این شاهزاده ۶۳ ساله در تضاد شدید با سبک سهیل‌المزروعی، همتای اماراتی او است.به گفته والد، مزروعی وقتی برای نخستین‌بار در سال ۲۰۱۳ به عنوان وزیر انرژی امارات متحده عربی انتخاب شد، به عنوان یک فرد توانمند دیده شد، اما او بسیار کارآمد بود و نفوذ زیادی در اوپک کسب کرد و مهارتش کمک کرد امارات‌متحده عربی بتواند افزایش سهمیه تولیدش را در تابستان امسال کسب کند.یک نقطه تیره دیگر میان دو کشور منطقه خلیج فارس، موفقیت امارات‌متحده عربی در جذب معامله‌گران نفت روسیه بوده که از تحریم‌های غربی گریختند. بندر فجیره امارات، به یک‌ هاب نقل‌و‌انتقال نفت روسیه تبدیل شده و معامله‌گران انرژی روسیه روانه دوبی شده‌اند. هرچند این امر تنش‌هایی را با آمریکا به وجود آورده، اما اقتصاد دوبی که یکی از هفت امیرنشین امارات متحده عربی است را رونق بخشیده است.در این بین، عربستان سعودی که اصلاحات اجتماعی را پیش می‌برد تا خود را به عنوان یک‌هاب تجاری جذاب‌تر نسبت به دوبی تبدیل کند.به گفته والد، سعودی‌ها باید درک کنند که مردم کمتری می‌خواهند کسب‌وکار خود را در عربستان سعودی انجام دهند و این شامل روس‌ها هم می‌شود.به گفته تحلیلگران، یک حوزه که عربستان سعودی در آن از امارات‌متحده عربی جلوتر است، خریدهای مختلفی است که شرکت آرامکو از اروپا تا چین در پالایشگاه‌ها و تولید پایین‌دستی مانند پتروشیمی‌ها انجام داده است.شرکت نفتی دولتی ابوظبی (ادنوک) هم‌اکنون به دنبال تقویت نفوذ جهانی خود است و برای خرید شرکت تولیدکننده مواد شیمیایی اروپایی «کووسترو» پیشنهاد کرده است. ادنوک هفته گذشته اعلام کرد ۳۰ درصد سهم در یک میدان گازی آذربایجانی خریده است.براساس گزارش پایگاه خبری «میدل ایستای»، هر چند امارات‌متحده عربی از کاهش تولید عربستان سعودی، پیروزی‌هایی در اوپک‌پلاس کسب کرده است، اما تحلیلگران می‌گویند ریاض احتمالا برتری خود در بازار انرژی را نسبت به دوست و رقیب خود حفظ می‌کند. این کشور سرگرم برنامه‌ریزی برای افزایش ظرفیت تولید نفت به ۱۳ میلیون بشکه در روز تا سال ۲۰۲۷ است.