الهام از اسکورسیزی در «دنیایی که مال ما نیست»

مهدی فلیفل با فیلم مهیجی که با الهام از فیلم‌‍‌های نیویورکی اسکورسیزی ساخته به طرح مشکلات آوارگان فلسطینی پرداخته است.
مهدی فلیفل با اولین فیلم بلندش مستندی با عنوان «دنیایی که مال ما نیست»، حضوری غیرمنتظره در جشنواره کن سال ۲۰۱۲ داشت. وی با این مستند، به مطالعه‌ای صمیمانه، اغلب طنزآمیز و عمیقا دلسوزانه درباره اردوگاه آوارگان فلسطینی عین‌الحلوه در جنوب لبنان که والدین فلیفل آنجا به دنیا آمده بودند، پرداخته بود و از ناامیدی نسلی از مردان جوان بدون تابعیت و بدون وطن گفته بود که برخی از آنها برنامه‌ای جز پیوستن به پناهندگانی که تلاش می‌کردند وارد اروپا شوند، نداشتند. وی با این فیلم جوایز متعددی در سراسر جهان دریافت کرد. فلیفل پس از «دنیایی که مال ما نیست» چندین فیلم کوتاه ساخت و امسال، ۱۲‌سال بعد از سال ۲۰۱۲، با فیلم بلند دیگری به جشنواره کن بازگشت. این فیلم با عنوان «به سوی سرزمینی ناشناخته» اولین نمایش خود را در جشنواره کن تجربه کرد و تنها فیلم فلسطینی بخش نوعی نگاه بود و پس از آن حدود دو هفته پیش، به عنوان فیلم اختتامیه جشنواره فیلم گالوی که امسال فلسطین را به عنوان کشور در مرکز توجه خود انتخاب کرده بود، به نمایش درآمد. داستان «به سوی سرزمینی ناشناخته» که اولین فیلم بلند داستانی فلیفل است، تقریبا ادامه‌دهنده داستان مستند برنده جایزه او و درباره دو ‌پناهجوی فلسطینی جوان است که در آتن سرگردان هستند و ناامیدانه در انتظار رسیدن به آلمان روزها را سر می‌کنند. وی درباره این فیلم گفت: در اصل ایده این فیلم حدود سال ۲۰۱۱ و زمانی شکل گرفت که برای اولین بار به آتن رفتم تا دوستی را که در «دنیایی که مال ما نیست» حضور داشت، ببینم و وقتی به آنجا رسیدم انگار نسخه کاملا جدیدی از «دنیایی که مال ما نیست» را در برابر چشمانم می‌دیدم؛ با پناهندگان فلسطینی که بیشترشان مردان جوانی بودند که تلاش داشتند اردوگاه‌های لبنان و سوریه را ترک کنند و به اروپا برسند.
فلیفل گفت ابتدا از رمان «مردانی زیر آفتاب» که سال ۱۹۶۲ منتشر شده، الهام گرفته که درباره گروهی از پناهندگان فلسطینی بود که اردوگاه‌های پناهندگان را ترک می‌کنند تا در کویت کار کنند، اما در نهایت در صحرا گیر می‌افتند. وی افزود: من به این نتیجه رسیدم که آتن همان بیابان اما در قالب یک شهر است و چند دهه بعد، هیچ چیز تغییر نکرده است. زمانی که فلیفل شروع به سامان‌دهی ایده خود کرد، سرخورده شد چون داستان‌های متفاوتی از پناهندگان به طور فزاینده روی پرده‌ها رفت و به گفته وی سال ۲۰۱۶ با برنده شدن «آتش در دریا» در برلیناله به اوج خود رسید. او نمی‌خواست فقط بخشی از سر و صدا باشد و برای همین حتی ایده خود را کنار گذاشت و به دانشگاه رفت تا یک دوره مطالعات زبانی و سخنوری را شروع کند، اما تنها دو ‌ماه طول کشید و وقتی خودش را با شمار زیادی از جوانان ۲۰‌ساله دید به این نتیجه رسید که سخنوری به تنهایی جواب نمی‌دهد. وی ادامه داد: پس دوباره به ایده ساخت فیلم بازگشتم و با انتخاب تکه‌هایی از آنچه در سر داشتم، به شکل دادن آن پرداختم و در پایان، او فیلم «به سوی سرزمینی ناشناخته» را در نوامبر ۲۰۲۳ و درست ۶ماه پیش از نمایش آن در کن، در یونان فیلمبرداری کرد.