الجولانی بدون روتوش

نشریه آمریکایی وال‌استریت‌ژورنال در گزارشی با اشاره به سوابق همکاری و وابستگی گروه تحریرالشام در سوریه با القاعده و تقدیر سرکرده آن از رهبران این گروه ترویستی خاطرنشان کرد: اگرچه جولانی تلاش می‌کند خود را از گذشته‌اش جدا کند، او هنوز یک فرد میانه‌رو به‌شمار نمی‌آید و ایالات‌متحده نباید در برقراری تعامل با او عجله کند. «احمد الشرع» معروف به «ابومحمد الجولانی» که زمانی رییس شاخه القاعده در سوریه بود، اکنون به قدرتمندترین مرد این کشور تبدیل شده است. او سرکرده هیات تحریرالشام است، گروهی که توسط ایالات‌متحده تروریستی شناخته شده و «بشار اسد» رییس‌جمهور سوریه را برکنار کرد. رهبران غربی با خونسردی نسبی به این تحولات واکنش نشان می‌دهند زیرا می‌گویند که جولانی ظاهرا در سال۲۰۱۶ از القاعده جدا شد.
اما آیا این رهبر جدید واقعا آنچه را القاعده مطرح می‌کند کنار گذاشته و روابط خود را با شبکه گسترده القاعده قطع کرده است؟ او در یک سخنرانی در سال ۲۰۱۶ هرگونه وابستگی به هر نهاد خارجی را رد کرد. بسیاری از خبرنگاران و تحلیلگران این اظهارنظر را به‌عنوان انکار القاعده تفسیر کردند. همچنین یکی از رهبران بلندپایه القاعده پیش از آن، تغییر نام جولانی را تایید کرد.
به گزارش ایرنا، روزنامه وال‌استریت‌ژورنال با بیان این مطلب، نوشت: این یک حقیقت است که جولانی با رقبای وابسته به القاعده درگیر شده و درحالی‌که قلمرو خود را در شمال غرب سوریه ایجاد می‌کند، به خودمختاری موثر دست یافته اما او همچنان به اقدامات مسلحانه و افراط‌گرایی متعهد است. تا به امروز، چندین سازمان با زیربنای القاعده تحت پرچم هیات تحریرالشام او فعالیت می‌کنند.
تمجید از الظواهری
در این میان، گزارش‌ها حاکی از آن است که مقامات دولت «جو بایدن» رییس‌جمهور آمریکا در حال بحث در مورد حذف گروه جولانی از لیست سازمان‌های تروریستی خارجی هستند. به نظر می‌رسد که انجام این کار، اقدامی زودهنگام خواهد بود. ایالات‌متحده نباید حذف نام ترور و تحریم‌های مرتبط با آن را در نظر بگیرد، مگر اینکه جولانی علنا القاعده را محکوم و نظامی‌گری را رد کند و اطمینان دهد که سوریه به پناهگاه تروریست‌ها تبدیل نمی‌شود.
به نوشته این نشریه آمریکایی، بعید است که این اتفاق بیفتد، چراکه جولانی فردی میانه‌رو نیست. او در سخنرانی سال ۲۰۱۶، در جریان صحبت‌هایی که ظاهرا نشان می‌داد از القاعده جدا شده، از «ایمن الظواهری» که در طراحی حملات ۱۱ سپتامبر کمک کرد و پس از سال ۲۰۱۱ جانشین «اسامه بن لادن» به عنوان سرکرده القاعده شد، قدردانی کرد. جولانی همچنین رهبری الظواهری را مبارک شمرد و او را به‌خاطر اجرای اصولی که بن لادن تعلیم داده بود، تحسین کرد. جولانی در زمان طرح این اظهارات خود فرمانده جبهه النصره، شاخه سوری القاعده بود. وی لغو کامل تمامی عملیات تحت عنوان جبهه النصره را اعلام کرد و از جایگزینی آن با ائتلافی کوتاه‌مدت خبر داد که شش‌ماه بعد با دیگر گروه‌های شورشی ادغام و به هیات تحریرالشام تبدیل شد.
جولانی می‌گوید که این نام را تغییر داده زیرا حضور یکی از شاخه‌های وابسته به القاعده در سوریه بهانه‌ای بوده است که تحت آن ایالات‌متحده و روسیه می‌توانند مسلمانان سوری را بمباران و آواره کنند. بنابراین جبهه النصره را با ائتلافی که اسما به هیچ نهاد خارجی وابسته نیست، جایگزین کرد.
در این گزارش آمده «باید توجه داشت که جولانی هرگز از بیعت یا سوگند وفاداری خود به ظواهری صرف‌نظر نکرد و القاعده را هم به‌‌عنوان یک نهاد خارجی معرفی نکرد.»
آمریکا می‌گوید فریب نمی‌خورد
وال‌استریت‌ژورنال در ادامه نوشته است: بنابراین جای تعجب نیست که دولت ایالات‌متحده مفهوم گسست بین جولانی و القاعده را رد کرد. وزارت امور خارجه آمریکا در ماه مه ۲۰۱۸، فهرست خود را اصلاح کرد تا هیات تحریرالشام را به‌‌عنوان نام مستعار برای جبهه النصره و یکی از شاخه‌های وابسته به القاعده در سوریه درج کند.
مقام ارشد مبارزه با تروریسم وزارت امور خارجه آن زمان در بیانیه‌ای گفت: ایالات‌متحده فریب تلاش این گروه وابسته به القاعده برای تغییر نام خود را نمی‌خورد و هر نامی که انتخاب کند، ما همچنان آن را از منابعی که برای پیشبرد اهداف خشونت‌آمیز خود به دنبال آن است، محروم خواهیم کرد. این رسانه آمریکایی نوشته جولانی از زمان برکناری دولت سوریه با این ادعا که به اقلیت‌های قومی و مذهبی سوریه احترام خواهد گذاشت، به آمریکا و اروپا فشار می‌آورد تا تحریم‌های خود علیه سوریه را لغو کنند. نماینده سازمان ملل در دمشق نیز همین‌طور است. در همین حال، دولت بایدن جایزه ۱۰‌میلیون دلاری برای جولانی را لغو و هیاتی را نیز برای دیدار با دولت موقت این کشور به سوریه اعزام کرده است.
وال‌استریت‌ژورنال در ادامه تصریح کرد: باید امیدوار بود که واشنگتن برای تعامل با گروه جولانی عجله نکند. در عوض، باید منتظر بماند و ببیند که آیا آنها به پناه‌دادن به سازمان‌های تروریستی خارجی ادامه می‌دهند یا خیر.
سوال‌های اساسی
سوالات بسیاری باقی مانده است: اینکه حاکمان جدید چگونه با نیروهای کرد سوریه که مورد حمایت آمریکایی‌ها هستند، رفتار خواهد کرد؟ آیا جولانی با نیروهای نیابتی ترکیه که از قبل با کردها می‌جنگند، متحد خواهد شد؟ آیا حکومت او به مسیحیان و سایر اقلیت‌ها حقوقی مشابه مسلمانان خواهد داد؟ آیا این مردان مسلح به مردم سوریه اجازه خواهند داد که دولت خود را از طریق یک انتخابات آزاد و منصفانه انتخاب کنند؟ یا حکومت او به معنای یک دیکتاتوری دیگر خواهد بود؟