اقدامی که باید گسترش یابد

نادر کریمی‌جونی
همان‌قدر که دلواپسان و اعضای جبهه پایداری از نخستین گفت‌وگوی زنده رییس‌جمهور ناراحت و ناراضی بودند و به انتقاد از آن پرداختند، بسیاری از کسانی که به مسعود پزشکیان رای داده و از او حمایت کرده بودند، به استقبال این سخنان رفتند و این سخنان را امیدوارکننده ارزیابی کردند. امیدواری کسانی که از سخنان پزشکیان استقبال کردند نه از آن‌رو بود که او مانند گذشتگان خود همه چیز را مطلوب توصیف کرد و برای آینده وعده‌های جذاب ارائه داد بلکه برای معدود دفعاتی که یک رییس‌جمهور در مقابل دوربین رسانه ملی می‌نشیند، پزشکیان آشکارا گفت که اوضاع خوب نیست و نمی‌توان درباره تحقق وعده‌ها و  انتظارهای مطرح جامعه قول حتمی داد.
تاکید رییس‌جمهور مبنی بر اینکه برای تحقق رشد اقتصادی خواسته شده در برنامه، نیازمند 200میلیارد دلار سرمایه‌گذاری هستیم که نیمی از آن حتما باید از خارج کشور تامین شود به روشنی ضرورت برقراری تعامل مثبت با جهان را نشان داد. در واقع پزشکیان تصریح کرد که با وضعیت فعلی نه فقط تعامل مثبت با جهان برقرار نمی‌شود بلکه اصولا از آن 100میلیارد دلار سهم مورد نیاز سرمایه‌گذاری نیز خبری نیست البته رییس‌جمهور درباره همان 100میلیارد دلار سهم داخلی از تامین سرمایه‌گذاری مورد نیاز کشور نیز با تردید سخن گفت و به مخاطبان فهماند که احتمالا نیاز به دریافت سرمایه‌گذاری خارجی بسیار بیشتر از 100میلیارد دلار است.
در همین گفت‌وگو وقتی گویندگان صداوسیما درباره شروع سفرهای استانی دولت صحبت کردند رییس‌جمهور تصریح کرد که باید برای ارائه به شهروندان ساکن استان‌ها چیزی وجود داشته باشد وگرنه سفر رفتن و وعده دادن کار دشواری نیست. بدین‌ترتیب مسعود پزشکیان مخاطبان را متوجه این نکته کرد که عوام‌فریبی که در برخی دولت‌ها و رییس‌جمهورهای گذشته وجود داشته، در دولت او جایی ندارد.
همین رویکرد و رویه را رییس‌جمهور در سفرش به مشهد هم ادامه داد و برخلاف برخی روسای‌جمهور گذشته که تنها دیدارهای فردی و ملاقات با فعالان اقتصادی را در برنامه کاری‌شان قرار می‌دادند، پزشکیان فرصتی هم به فعالان سیاسی داد تا از نظریات آنها آگاه شود. به این ترتیب پزشکیان نشان داد که جامعه را به صورت توده‌ای کارگر که قرار است کار کنند تا دولت بر تخت روان بنشیند و حکمرانی کند، نمی‌بیند و حق تفکر، بیان و اقدام سیاسی برای شهروند قائل است.
البته در گذشته روسای‌جمهور ترجیح می‌دادند به جای نشستن در مقابل خبرنگاران روبه‌روی تلویزیون جمهوری اسلامی ایران بنشینند و در مقابل یک یا دو گوینده- مجری چاپلوس، حرف‌هایی که دل مقامات را شاد کند، بر زبان بیاورند. مسوولان در جمهوری اسلامی ایران با خود می‌اندیشند به جای قرار گرفتن در مقابل سوال‌ها و اظهارات تعداد روزنامه‌نگار کنجکاو و سمج، همان بهتر که رییس‌جمهور در مقابل مجریان خودی بنشیند و در پاسخگویی به سوال‌های تکراری، کلیشه‌ای و معمولی دچار مشکل نشود. شاید به همین دلیل بود که نخستین نشست خبری پزشکیان، هنگامی که هنوز رییس‌جمهور منتخب بود،
لغو شد.
نکته امیدوارکننده که مورد استقبال بسیاری از شهروندان ایرانی قرار گرفته وعده رییس‌جمهور برای برگزاری نشست خبری با حضور خبرنگاران و روزنامه‌نگاران داخلی و خارجی است حتی اگر به جای همه خبرنگاران، تنها معدودی از ایشان هم بتوانند سوال‌های خود را با رییس‌جمهور در میان بگذارند و پاسخ‌های رییس‌جمهور را بشنوند باز هم فرصت مغتنمی پیش آمده چراکه دست‌کم در مورد سه رییس‌جمهور گذشته، فرصت پرسش از رییس‌جمهوری اسلامی ایران تنها به خبرنگاران خارجی آن هم عمدتا در سفرهای خارجی داده می‌شد و روسای قوه مجریه عادت نداشتند که جلوی خبرنگاران مستقل ایرانی بنشینند و به سوال‌های ایشان پاسخ دهند.
همگان به یاد دارند که نخستین نشست خبری رییس‌جمهور که قرار بود در روز پیروزی ایشان برگزار شود به دلایل نامعلومی برگزار نشد. درباره لغو آن نشست البته شایعه‌های مختلفی بیان شد که برخی از آن به اجازه ندادن برای برگزاری نشست خبری توسط مسعود پزشکیان مربوط بود. در واقع گاهی اینطور به نظر می‌رسد که مقامات ارشد و تاثیرگذار حکومتی نمی‌خواهند حرف‌هایی گفته شود که دردسرآفرین باشد.
آنان معتقدند به جای آنکه یک مقام دولتی یا حکومتی در مقابل خبرنگاران کنجکاو و حریص بنشیند و چیزهایی بگوید که بعدا بار تعهدات را بیشتر کند یا بر دردسرها بیفزاید، همان بهتر که مقام‌های دولتی در مقابل میکروفن‌های هدایت‌شده یا تریبون‌های یک‌طرفه قرار گیرند و حرف‌های کنترل‌شده بزنند تا نگرانی به وجود نیاید و همگان خوشحال و خرم به زندگی ادامه دهند.
با این همه و در نخستین سال زمامداری، مسعود پزشکیان عادت مرسوم و مالوف چند سال اخیر را تغییر داده و چند هفته پس از تشکیل کابینه و آغاز رسمی فعالیت دولتش، در نظر دارد که با حضور خبرنگاران و نمایندگان رسانه‌های حکومتی و غیرحکومتی، کنفرانس خبری برگزار کند.
تجربه‌های گذشته در مورد برگزاری کنفرانس خبری از سوی رییس‌جمهوری اسلامی ایران چندان دلگرم‌کننده نیست، در حالی که بسیاری از مقامات ارشد کشورها در موارد مختلف و گاه و بی‌گاه در مقابل خبرنگاران قرار می‌گیرند و به سوالات ایشان پاسخ می‌دهند و علاوه بر آن در موقعیت‌های مختلف و حین تردد یا عزیمت به یک مراسم،
خبرنگاران اجازه دارند به همه مقامات کشور نزدیک شوند و سوال بپرسند. پس از سیدمحمد خاتمی، روسای جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه به جز کنفرانس‌های خبری- که آن هم در دهه اخیر کمتر برگزار شده- در میان خبرنگاران حاضر نشده و به سوال‌های ایشان پاسخ نداده‌اند.
برگزاری نخستین نشست خبری رییس‌جمهور حاوی این پیام مهم به جامعه است که رییس‌جمهور خود را در قبال افکار عمومی پاسخگو می‌داند و حاضر است این پاسخگویی در قبال شهروندان ایرانی را به منصه ظهور بگذارد. روشن است که این رفتار قابل تحسین و قابل استقبال باید به مقامات و مناصب دیگر نظام هم تسری پیدا کند و آنان را هم در قبال شهروندان و افکار عمومی پاسخگو کند. این اقدامی است گریزناپذیر که افزایش ثبات دولت در جامعه را تضمین می‌کند.