اعتراض کشاورزان به ارزان‌فروشی برنج داخلی

درحال حاضر قیمت برنج از دید کشاورزان مقرون به صرفه نیست و آنها نسبت به این موضوع اعتراض دارند. در بازار برنج دم لول
(برنج الک نشده) را از برنج‌کار کیلویی ۶۰ هزار تومان و برنج مرغوب را کیلویی ۸۵ هزار تومان می‌خرند. این درحالی که کشاورزان انتظار داشتند، حداقل قیمت برنج ۸۵ هزار تومان به فروش برود. اما مقصر ارزان فروشی برنج از کشاورزان کیست؟
سال قبل بود که وزارت جهادکشاورزی تصمیم گرفت در زمان برداشت برنج واردات آن را آزاد کند، آن هم به بهانه حمایت از مصرف‌کنندگان؛ همین تصمیم به باور کشاورزان باعث به هم خوردن بازار برنج شد؛ به‌هم‌ریختگی‌ای که کماکان ادامه دارد.
البته از دید برخی دیگر از فعالان صنعت این به‌هم‌ریختگی به دو سال قبل و آن هم باز به تصمیم نادرست وزیر وقت جهادکشاورزی برمی‌گردد، یعنی زمانی که از ورود برنج خارجی به بهانه حمایت از تولید جلوگیری شد. محدودیتی که بازار را با کمبود مواجه کرد. همین کمبود برنج در سال ۱۴۰۰ باعث شد قیمت برنج خارجی و به تبع آن برنج ایرانی سر به فلک بگذارد.
دولت این بار برای کنترل قیمت، دستور وارداتی بیش از نرم سالانه را داد. برهمین اساس سال ۱۴۰۱، یک میلیون و ۷۰۰ و به تعبیری یک میلیون و ۸۰۰ تن برنج وارداتی بازار را اشباع کرد. در مقابل برنج کشاورزان روی دست آنها ماند. چون قیمت آن به دلیل تصمیم مقامات دولتی رشد کرده بود و برنج‌کاران دیگر حاضر نبودند آن را ارزان‌تر از سال ۱۴۰۰ عرضه کنند. برای همین هنوز بخشی از برنج پارسال کشاورزان در انبارهای آنها مانده است و الان برنج با قیمت ارزان‌تر از قبل به فروش می‌رود. درحال حاضر برنج دم لول یا همان برنج الک‌نشده امسال که پر از برنج ریز است، ۶۰ هزار تومان به فروش می‌رود. برنج‌های یک الک و دو الک هم بین ۶۰ هزار تومان تا ۸۵ هزار تومان است. درحال حاضر برنج دو الک که دیگر خرده برنج ندارد و برنج مرغوب به شمار می‌آید ۸۵ هزار تومان به فروش می‌رود. البته از دید برخی تامین‌کنندگان برنج از جمله مسیح کشاورز دبیر انجمن تامین‌کنندگان و تولیدکنندگان برنج این قیمت منطقی است و اعتراض کشاورزان منطقی نیست.
اعتراض نمایندگان
در کنار اعتراض کشاورزان برخی نمایندگان آنها در مجلس نیز نسبت به این موضوع اعتراض داشتند. منصورعلی زارعی کیاپی عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس دراین باره گفت: قیمتی که با آن محصولات کشاورزان برنج‌کار را خریداری می‌کنند در مقایسه با هزینه کشت قابل قبول نیست و کشاورزان از این روند رضایت ندارند. به نقل از خانه ملت، او در خصوص خرید برنج باقیمانده در انبارهای کشاورزان استان مازندران گفت: روند خرید برنج از کشاورزان به کندی و با قیمت نامناسب در حال اجرا است و کشاورزان رضایت ندارند. نماینده مردم ساری و میان‌دورود در مجلس با اشاره به اینکه برنج پُرمحصول مشتری زیادی ندارد، ادامه داد: با توجه به عرضه محصولات برداشت‌شده جدید در بازار با انباشت در انبارها مواجه هستیم و این مساله به کاهش قیمت برنج در بازار منجر شده است که با توجه به هزینه کشت بالا زیان کشاورزان را به همراه دارد. او با اشاره به اینکه در حال حاضر حداکثر قیمت برنج پرمحصول ۴۰ هزار تومان و برنج مرغوب با قیمت حدود ۵۵ تا ۶۰ هزار تومان خریداری می‌شود، گفت: قیمتی که با آن محصولات کشاورزان برنج‌کار را خریداری می‌کنند در مقایسه با هزینه کشت قابل قبول نیست و کشاورزان از این روند رضایت ندارند.
عرضه برنج وارداتی به نام ایرانی در بازار
در حالی که براساس آمار، ایران سالانه تا یک میلیون تن برنج وارداتی برای تامین بازار نیاز دارد، شنیده‌ها حاکی است واردات بیش از این و در زمان برداشت انجام می‌شود؛ ضمن اینکه دلالان، برنج وارداتی را با برنج ایرانی مخلوط می‌کنند و به این ترتیب به نام محصول ایرانی عرضه می‌کنند. عنایت‌الله بیابانی قائم‌مقام دبیرکل خانه کشاورز در گفت‌و‌گو با ایلنا به بُعد دیگری از شرایط حاکم بر بازار برنج پرداخته و می‌گوید: با توجه به صحبت‌‌هایی که اخیرا با برنج‌کاران مازندران و مناطق دیگر انجام داده‌ایم یکی از اصلی ‌ترین گلایه مندی‌های برنج‌کاران مربوط به این است که عمدتا دلالان، برنج‌های وارداتی را با برنج ایرانی مخلوط می‌کنند و به نام برنج ایرانی به دست مردم می‌دهند!
بیابانی افزود: از سوی دیگر شاهد هستیم که دولت به بهانه تامین مایحتاج مردم در فصل برداشت برنج، نیز اقدام به واردات برنج از دیگر کشورها می‌کند و به این ترتیب بخش اعظمی از اشتغال را از مردم می‌گیرد. در حالی که قانونا در فصل برداشت مجوز واردات برنج داده نمی‌شد.
محدود نکردن واردات برنج به معنای عدم حمایت دولت از برنج‌کاران
قائم مقام خانه کشاورز خاطر نشان کرد: برنج‌کاران ما مدعی نیستند که در حال حاضر تامین‌کننده تمام نیاز کشور باشند و مخالف واردات برنج هم نیستند، بلکه می‌گویند نباید به قدری برنج وارد شود که لطمه به برنج داخلی بخورد و برنج‌ها مانند سال قبل در انبارها بماند. وی تاکید کرد: علاوه بر این همانطور که گفته شد اصلی‌ترین دغدغه برنج‌کاران کشور این است که برنج‌های وارداتی را به عنوان برنج وارداتی نمی‌فروشند؛ به این معنا که برنج وارداتی به اندازه غیر‌قابل مصرف وارد می‌شود و لذا برنج‌کار ایرانی آسیب می‌بیند. به همین دلیل شاهد هستیم که گاهی مواقع زمین‌های برنج‌کوبی تبدیل به باغات می‌‌شود یا به فروش می‌رسد.
بیابانی با تاکید بر اینکه دولت باید در بحث واردات برنج به صورت جدی بازنگری کند، افزود: ما مدعی هستیم که برنج ایرانی بسیار باکیفیت است و قطعا قیمت بالاتری هم دارد و از آن طرف برنج خارجی قیمت پایین‌‌تری دارد و برای برخی اقشار باید تامین شود. اما حرف ما روی این مساله این است که دولت با محدود نکردن واردات برنج خارجی، از برنج‌کار ایرانی حمایت نمی‌کند و این یعنی به حاشیه رفتن تولید داخل که قطعا پیامدهای ناخوشایندی برای تولید ما خواهد داشت.