اصلاح به جای ریزش

«جهان‌صنعت»‌- بازار سهام در حالی آخرین روز معاملاتی هفته را به پایان رساند که در روزی که شاخص‌های سهامی تحت تاثیر حملات موشکی ایران به اسرائیل در محدوده منفی کار خود را به پایان رساندند، هیچ صنعتی با ورود پول حقیقی همراه نشد. شاخص کل بورس دیروز چهارشنبه 11مهرماه، با 41/0‌درصد افت در محدوده 2میلیون و 114هزار واحد و شاخص کل هم‌وزن با 21/0‌درصد افت در محدوده 700هزار و 386‌واحد به کار خود پایان دادند. شاخص کل فرابورس نیز با 22/0‌درصد افت در محدوده 22هزار و 131‌واحد ایستاد و شاخص کل هم‌وزن نیز با افتی در همین حدود در محدوده 123هزار و 467‌واحد به کار خود پایان داد. ارزش معاملات خرد 2هزار و 215‌میلیارد تومان بود که نسبت به روز گذشته 38‌درصد رشد داشت. در معاملات دیروز سرانه خرید حقیقی کمتر از 22میلیون تومان به ثبت رسید که کمترین مقدار از 7شهریور امسال بود. خروج پول حقیقی برای ششمین روز کاری متوالی رخ داد و خروج پول حقیقی دیروز در یک ماه اخیر بی‌سابقه بوده است.
در سالی که بازار از انواع ریسک‌های سیاسی آسیب دید این هفته کار خود را با تنش‌های منطقه‌ای آغاز کرد و با حمله موشکی ایران به اسرائیل پایان داد. با وجود اینکه انتظار می‌رفت در نتیجه برگزاری جلسه صبح دیروز بازار سرمایه تعطیل شود اما این اتفاق نیفتاد و معاملات با دامنه نوسان محدود منفی و مثبت یک که از ابتدای این هفته اعمال شده بود، ادامه پیدا کرد. با این حال معاملات صندوق‌های طلا در محدوده مثبت و منفی 10 ادامه پیدا کرد و استقبال از آنها با اینکه نسبت به روزهای ابتدایی هفته افت داشت اما ادامه پیدا کرد.
دیروز هیچ صنعتی با ورود پول حقیقی همراه نبود،‌ حدود 800‌میلیارد تومان پول از بازار سرمایه خارج شد و در مجموع این هفته بازار سرمایه با بیش از 3هزار میلیارد تومان خروج نقدینگی به کار خود پایان داد. درآمد ثابت‌ها نیز 405‌میلیارد نقدینگی از دست دادند که به نظر می‌رسد با هدف ورود به صندوق‌های طلا بوده باشد.
تحلیل بازار در روز چهارشنبه
معاملات بورس دیروز تحت تاثیر تنش نظامی میان ایران و رژیم صهیونیستی بسته شد و به دنبال آن بیش از 800‌میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد. 88‌درصد از نمادهای بازار سهام کاهش قیمت پیدا کردند و تمامی نماگرها قرمز شدند. معاملات دیروز سهام در جهت کندل معاملاتی روز گذشته بسته شد و در پایان بورس دیروز، شاخص کل با کاهش 8هزار و 708‌واحدی که معادل 41/0‌درصد این شاخص است، روبه‌رو شد. بر این اساس، شاخص کل در پایان معاملات دیروز در سطح 2میلیون و 114‌هزار واحدی ایستاد. در طرف دیگر، قیمت معاملات سهم‌های کوچک بازار سهام نیز کاهش داشته است، به طوری که شاخص هم‌وزن بازار در پایان بورس دیروز هزار و 500واحد که معادل 21/0‌درصد این شاخص است کاهش ارتفاع داد و به سطح 700‌هزار واحد رسید. گفتنی است تابلوی بورس اوراق بهادار تهران در روز گذشته، حجم معاملات را 3/4‌میلیارد برگه سهم و ارزش معاملات خرد (سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی) را هزار و 817‌میلیارد تومان نشان داد.
ورود و خروج پول حقیقی
تراز پول حقیقی در سهام، برخلاف روز معاملاتی گذشته، دیروز منفی بود، به طوری که در پایان بورس دیروز حدود 815‌میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد، همچنین تا لحظه تنظیم این گزارش حدود 81‌میلیارد تومان پول حقیقی از صندوق‌های درآمد ثابت خارج شده است.
بازار سهام ایران بعد از عملیات موشکی وعده صادق2 واکنش منفی چندانی نداشت و مانند روزهای گذشته همچنان اصلاح تکنیکال را دنبال کرد و تک‌سهم‌ها مثبت بودند. بعد از اینکه ایران حمله موشکی (وعده صادق۲) در پاسخ به رژیم اسرائیل انجام داد قیمت دلار برخلاف سری قبل رشد چندانی نداشت. همین موضوع سیگنالی به تمام بازارهای مالی بود که پاسخ کوبنده ایران بازدارندگی کافی را داشته است. به همین دلیل معاملات بازار سهام در روز چهارشنبه نسبت به روزهای قبل تغییر چندانی نداشت و برخی نمادها صف خرید نیز بودند. این موضوع حکایت از این دارد که ریسک‌های وعده صادق۲ نسبت به وعده صادق یک کمتر ارزیابی شده است یا حداقل با شرایط ریسک سیاسی خاورمیانه سازگار شده است. به همین دلیل دیگر واکنش‌های هیجانی بسیار بالا از خود نشان نمی‌دهد. وضعیت معاملات صندوق‌های طلا نیز حکایت از این دارد که هیجان شاخص کل حمایت کوتاه‌مدت خود را از دست داده است. در صورتی که این شکست تثبیت شود، روند کوتاه‌مدت آن نزولی خواهد بود. در حالی که شاخص هم‌وزن در نزدیکی حمایت کوتاه‌مدت خود قرار دارد. در صورت عدم شکست حمایت فوق، روند کوتاه‌مدت آن صعودی خواهد بود. دیروز نمادهای شاخص‌ساز عرضه بیشتری به نسبت نمادهای کوچک و متوسط داشته‌اند.
هرچند در یک هفته گذشته برآیند معاملات در بازار سهام، خروج نقدینگی حقیقی به ارزش حدود ۳‌هزار میلیارد تومان را نشان داد اما این خروج پول بیشتر به دلیل فضای روانی و اصلاح زمانی بازار رخ داده است. به عبارت دیگر نوسان‌گیرها به بهانه کسب بازدهی از بازارهای دیگر و صندوق‌های درآمد ثابت به صورت موقت از معاملات بازار سهام خارج شده‌اند با توجه به اینکه ارزش معاملات خرد به زیر ۲هزار میلیارد تومان رسیده نسبت به میانگین هفتگی، ۴۱درصد و نسبت به میانگین ماهانه ۴۸‌درصد کاهش داشته است. پیش‌بینی می‌شود که فعلا معاملات بازار به صورت اصلاح زمانی دنبال شود و بعد از آن نمادهای ارزنده و کوچک بازار بار دیگر لیدری بازار را به عهده بگیرند. در شرایط کنونی تک‌سهم‌های ارزنده مورد توجه سرمایه‌گذاران هستند. از آنجایی که بازارهای موازی مانند طلا ریسک بسیار بالایی دارند و بازارهایی مانند مسکن نیز به دلیل رکود چندان مورد توجه سرمایه‌گذاران نیست بازار سهام همچنان بیشترین جذب نقدینگی را داشته است. هرچند در یک هفته گذشته برآیند معاملات در بازار سهام، خروج نقدینگی حقیقی به ارزش حدود ۳‌هزار میلیارد تومان را نشان می‌دهد اما این خروج پول بیشتر به دلیل فضای روانی و اصلاح زمانی بازار رخ داده است. به عبارت دیگر نوسان‌گیرها به بهانه کسب بازدهی از بازارهای دیگر و صندوق‌های درآمد ثابت به صورت موقت از معاملات بازار سهام خارج شده‌اند. به تدریج روند شاخص کل بورس معکوس شده و جریان پول دوباره روانه بازار می‌شود. در یک هفته گذشته شیب ورود به این صندوق‌ها هم نسبت به میانگین ماهانه، افزایش داشت. برآیند معاملات صندوق‌های درآمد ثابت نیز در یک هفته گذشته حاکی از ۲۳۰۰میلیارد تومان ورود نقدینگی حقیقی به این صندوق‌هاست. دریافت سود ثابت همچنان مورد استقبال حقیقی‌ها قرار دارد.
تاثیر دامنه نوسان بر کاهش ریسک‌های هیجانی
با تداوم دامنه نوسان یک درصدی و قفل شدن اکثریت نمادها در صف فروش مجدد شاهد کاهش تعداد کد فعال هستیم. در حالی که در شهریور‌ماه تعداد کدهای فعال از ۷۰‌هزار کد به ۱۰۰‌هزار هم رسیده بود اما در مقطع کنونی با افزایش صف‌های فروش تعداد کد فعال به کمتر از ۳۰‌هزار نفر رسیده است. یکی از دلایل کاهش تعداد و حجم معاملات بازار سهام تغییرات در دامنه نوسان بورس و صف‌های فروش سنگین است. به همین دلیل صندوق‌های طلا کماکان مقصد پولی بوده که از ترس تنش‌های سیاسی به این دارایی امن پناه می‌برند. توجه به تنش‌های سیاسی و مساله انتخابات آمریکا کماکان تمایل به خرید طلا در بین دارایی‌های تورمی را بالا نگه داشته است. البته در بازارهای جهانی اونس فعلا تثبیت شده است. به واسطه برخی ملاحظات و البته فشارهای روانی گذشته تصمیم‌گیری در مورد دامنه نوسان و برگشت دوباره به 3درصد سخت شده است چراکه اولویت با ضرر نکردن و خنثی کردن فشارهای سیاسی بر بازار است. هرچند بسیاری بر این عقیده‌اند که ایجاد دامنه نامتقارن در فضای فعلی تا انتخابات آمریکا بهترین کاری است که سیاستگذار می‌تواند انجام دهد و هم ریسک بازار را کنترل کند و هم فضا را منطقی‌تر نماید. بسیاری از نمادها و سهامداران در سودهای خوبی قرار داشتند. یک اصلاح قیمت نسبی می‌توانست فضای دست به دست شدن و حجم خوردن و اصلاح موقت را رقم بزند اما دو عامل شوک‌های سیاسی و محدودیت دامنه نوسان این چرخه را به هم ریخت. اگر این ریسک‌های سیاسی رخ نمی‌داد بازار دو الی سه روز قاعدتا منفی می‌شد چراکه باید سهام دست به دست می‌شد و حجم می‌گرفت تا دوباره از نقاطی جدید و با خبرهای جدید کار را آغاز می‌کرد. اتفاق اخیر موجب شد آن اصلاحی که می‌توانست در فضای عادی صورت گیرد و دوباره برخی نمادها را برای خرید جذاب کند، با چالش مواجه شود. در حال حاضر ریسک سیاسی همچنان وجود دارد. از آن سو سرمایه‌گذاران فعلا انگیزه لازم برای ورود نقدینگی جدید را ندارند. دامنه نوسان یک درصد که کارمزد خرید و فروش برای نوسان‌گیرها را توجیه نمی‌کند به همین دلیل موجب کم شدن حجم و قفل شدن بازار شده است. صبح روز چهارشنبه مسوولان سازمان بورس جلسه‌ای برگزار کردند تا تصمیمات لازم درباره حفظ نقدینگی و حفاظت از منافع سهامداران داشته باشند اما در نهایت مقرر شد طبق روال روزهای گذشته عمل شود. این موضوع نشان می‌دهد که برآوردها حکایت از این دارد که ریسک‌ها چندان افزایش پیدا نکرده است. هرچند به نظر تخصیص منابع در روزهای پنیک که ناشی از تحولات سیاسی است اتفاق عجیبی نیست. واقعا این نحوه قفل شدن بازار بدون حجم خوردن مشخص و معینی کمی هم دور از انتظار است. عدم جریان ورود پول به واسطه نرخ سود بالا یکی از چالش‌های مهم فعلی بازار شده که بسیاری به آن اذعان دارند. در سوی دیگر انگیزه‌های بازار برای رشد و گزارش‌های نسبتا خوب و چشم‌انداز روشن بازار قرار دارد در این وزن‌کشی باید شرایط تغییر کند تا بازار هم شکل بهتری بگیرد. در حال حاضر بازار فضایی دارد که کسی سمت خرید نمی‌رود و فروشنده دست بالا را دارد. این موضوع را همه می‌دانند اما به واسطه برخی ملاحظات و البته فشارهای روانی گذشته تصمیم‌گیری در مورد دامنه نوسان و برگشت دوباره به 3درصد سخت شده است چراکه اولویت با ضرر نکردن و خنثی کردن فشارهای سیاسی بر بازار است. در این راه قطعا نقدشوندگی قربانی می‌شود ولی کسی ضرر نخواهد کرد یا حداقل خیلی ضرر نخواهد کرد. هرچند بسیاری بر این عقیده‌اند که ایجاد دامنه نامتقارن در فضای فعلی و تا انتخابات آمریکا بهترین کاری است که سیاستگذار می‌تواند انجام دهد و هم ریسک بازار را کنترل کند و هم فضا را منطقی‌تر نماید. هرچند این موضوع مخالفان زیادی داشته و کارنامه خوبی ندارد.