ارزیابی بسته حمایتی بانک مرکزی از بورس

«جهان‌صنعت»- بسته حمایتی بانک مرکزی از شرکت‌های تولیدی حاضر در بازار سرمایه در قالب خط اعتباری جدید در هفته گذشته رونمایی شد اما خیلی‌ها این حمایت را دیرهنگام دانستند و گفتند که این حمایت در شرایطی است که حاشیه سود تولید به کمتر از 13‌درصد رسیده و شرکت‌های بورسی در تنگنای شدید قرار گرفته‌اند. البته وعده حمایت‌های مالی بانک مرکزی از شرکت‌های بازار سهام، با تضمین اوراق و اعطای وام‌های ارزی به شرکت‌های معدنی و پتروشیمی تا حدودی به یاری بورس تهران آمده است. هرچند به ‌طور تاریخی، حمایت‌های مقطعی در برهه‌های حساس برای بازار سرمایه کارآمدی کافی را نداشته است، اما یک رونق نسبی را برای بازار به ارمغان می‌آورد. حال خوب بورس به حمایت واقعی از اقتصاد با کنترل تورم و تک‌نرخی کردن ارز احتیاج دارد. سه اقدام 360همت انتشار اوراق برای سرمایه‌ درگردش شرکت‌ها، انتشار 2میلیارد یورو اوراق صکوک ارزی برای طرح‌های توسعه پتروشیمی و معدن و انتشار 5/1‌میلیارد یورو وام ارزی برای شرکت‌های بورسی امید را به بازار روز گذشته تزریق کرد، همچنین شنیده‌ها حاکی از آن است که دو اقدام دیگر در جهت حمایت بازار انجام شده است؛ افزایش ضریب اعتباری کارگزاری‌ها از 70‌درصد به 75‌درصد و تمدید 10‌درصدی سهامداری صندوق‌های درآمد ثابت تا یک‌ سال.
با این حال انتقادها به انتشار گواهی ‌سپرده 30‌درصدی توسط بانک‌ مرکزی افزایش یافته و اهالی بازار معتقدند که در نرخ تورم نیز تاثیر بسزایی نداشته ‌است. بورس برای بازگشت به دوران اوج، به سوخت کاهش تدریجی نرخ بهره و رشد ‌دلار نیما در کوتاه‌مدت احتیاج خواهد داشت. در بلندمدت نیز کنترل نرخ تورم، رفع تحریم‌ها و رشد اقتصادی به رونق گسترده بازار کمک خواهند کرد.
ارزیابی کارشناسی
حسین محمودی‌اصل، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد: بازار سرمایه درگیر مسائل متفاوتی بوده است. به جز دست‌درازی دولت در جیب تولید سیاست‌های ارزی و سیاست‌های پولی بانک مرکزی به عنوان مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در وضعیت فعلی بوده است.
او بیان کرد: به هر حال بانک مرکزی با افزایش نرخ اوراق و فشار عرضه اوراق و انواع اوراق‌ها باعث شد در شرایطی که حاشیه سود تولید به زیر 13‌درصد رسیده است انگیزه سرمایه‌گذار در تولید به شدت کاهش پیدا کند چراکه حاشیه سود تولید یک‌سوم نرخ سود بانکی و تسهیلات بوده و این تنها در کشور ما اتفاق افتاده است. این کارشناس بازار سرمایه گفت: این خود نشانگر ضربه به تولید در کوتاه‌مدت بوده و نیاز است استراتژی‌ها تغییر کند. مسوولان منتظر شدند که تولید در سه سال گذشته- چه تولید در بازار سرمایه و خارج از بازار- زمینگیر شود و حالا بانک مرکزی ورود کرده و بحث خط اعتباری و حمایت از بورس مطرح شده است. الان بانک مرکزی به صحنه بازگشته و اندکی از خسارت‌های شدیدی که به تولید وارد آمده را می‌خواهد جبران کند اما کار از کار گذشته است.
تولید حمایت واقعی می‌خواهد چراکه حاشیه سود تولید باید افزایش پیدا کند و نرخ بهره و تسهیلات باید کاهش پیدا کند. وقتی نرخ تسهیلات بالای 35‌درصد است وضعیت تولید با کاهش تولید سود به هم خورده، بنابراین الان تولید به دنبال تسهیلات برای پرداخت حقوق است. او ادامه داد: بابت تسهیلاتی که گرفته می‌شود کالای جدیدی تولید نمی‌شود، به این معنی که منابعی که در بهمن‌ماه 1402 به بهانه تزریق نقدینگی جمع‌آوری شد، هیچ‌کدام باعث افزایش تولید نشد و بابت سود 30‌درصدی، بالغ بر 90‌هزار ‌میلیارد تومان در سررسید باید پول چاپ شود که این سیاست شکست خورده است. بازار سرمایه و شرکت‌ها ارزشمند هستند، به شرط اینکه مسوولان توانمندی سر کار و حامی تولید باشند. همین الان لاتاری دردناک خودرو شروع شده و از جیب تولید به دلالان انتقال پیدا می‌کند و اگر دولت می‌خواهد لطف کند و پایین‌تر از ارزش واقعی کالایی را صادر کند، باید ما‌به‌التفاوتش را از جیب خودش بدهد. محمودی‌اصل تصریح کرد: متاسفانه این اتفاق نمی‌افتد و نمایش‌هایی است که برخی مدیران برای حفظ پست انجام می‌دهند که در دهه‌های گذشته باعث نابودی تولید شده است. به نظر می‌رسد رییس‌جمهور جدید باید دقیق‌تر به موضوع نگاه کند. رانت ارزی و ما‌به‌التفاوت‌ها حتما باید حذف شود و در این صورت بازار به تعادل می‌رسد و الان بانک مرکزی اقتصاد را تعطیل کرده است تا تورم را کنترل کند. در اقتصاد تعطیل معامله‌ای انجام نمی‌شود که بخواهد تورمی اتفاق بیفتد چون تولید، فروش و صادراتی اتفاق نمی‌افتد. متاسفانه کشور به گونه‌ای است که در طول دهه‌های گذشته آنها که تصمیمات خوب گرفتند، تشویق نشدند. برای همین تصمیمات به نفع سوداگران رقم می‌خورد و وقتی از جیب تولید عددهای ‌میلیارد دلاری را به دلالان کادو می‌دهیم این اتفاقات رخ می‌دهد.