13 - 01 - 2022
ارزندگی شرکت‌ها در سایه نزدیک شدن نیما و سنا
اختلاف بین نرخ ارز نیما و سنا، یکی از موضوعاتی است که طی سالیان اخیر مورد انتقاد فعالان اقتصادی به‌ویژه اهالی بازار سرمایه قرار گرفته است. فعالان اقتصادی، در نشست با رییس‌جمهوری از «حذف ارز چندنرخی در کنار اجرای سیاست ارزی منسجم»، «همراهی با صادرکنندگان جهت تسهیل در شیوه بازگرداندن ارزهای صادراتی»، «پایان دادن به تشتت دستورات و تصمیم‌گیری جزیره‌ای»، «پرهیز از ممنوعیت گاه‌وبیگاه صادرات» و… سخن گفته بودند. در همین راستا علی خسروشاهی کارشناس بازار سرمایه درباره اثر اصلاح سیاست ارز چندنرخی بر شرکت‌های بورسی بیان کرد: نزدیک شدن ارز نیما و سنا بر صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی اثر خود را نشان داده و می‌دهد. بر همین اساس انتظار می‌رود سودآوری شرکت‌ها افزایش داشته باشند و P/E فوروارد شرکت‌ها یا همان نسبت قیمت به درآمد پیشروی شرکت‌ها در شرایط ارزنده‌تری قرار بگیرد و به عنوان محرک بهتری برای بازار سرمایه در نظر گرفته شود.
پس از جلسه فعالان اقتصادی با ابراهیم رییسی در واکنش به مطالبات آنها چند دستور به تیم اقتصادی داده بود. او گفته بود: «همه مسوولان به گونه‌ای عمل کنند تا صادرکنندگان آثار حمایت دولت را ببینند. در ضمن متعهد به ثبات در تصمیم‌گیری‌ها و پرهیز از تصمیمات لحظه‌ای باشند. در عین حال از سهولت متهم کردن صادرکنندگان پرهیز کنند.» در این نشست مقرر شده بود برای پیگیری دقیق‌تر مسائل تیم اقتصادی با فعالان اقتصادی نشست تخصصی برگزار کنند. در پی برگزاری نشست جمعی از فعالان اقتصادی با رییس‌جمهور پیرامون چالش‌های پیشروی صادرات، نمایندگان اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور و فعالان اقتصادی با رییس‌کل بانک مرکزی دیدار کردند. «تفاوت نرخ ارز نیما با سنا» نیز یکی از محورهای چهارگانه‌ای بود که مطرح و مطالبه شد. صالح‌آبادی در واکنش به درخواست‌های فعالان اقتصادی درباره «رفع موانع تعهد ارزی» و «تفاوت نرخ ارز در سامانه نیما با سنا» قول داد تا با برگزاری کمیته‌های تخصصی با حضور فعالان اقتصادی، دستورالعمل‌های موجود را بازنگری کند. سرانجام، وزیر اقتصاد برای جبران فاصله بین دو ارز مذکور تصمیماتی گرفت که به طور حتم در صورت عملیاتی شدن آن نه تنها برای شرکت‌های صادراتی محور رخداد مثبتی قلمداد می‌شود و زمینه شناسایی سودهای بهتری را ایجاد می‌کند، بلکه دلالی و سوداگری را در بازار کاهش می‌دهد. با سیاستهایی که وزارت اقتصاد و امور دارایی و بانک مرکزی در پیش گرفته است، نرخ ارز نیمایی افزایش یافته و فاصله میان ارز نیمایی و سنایی نیز کاهش یافته است.
فاصله نیما و سنا، انحراف منابع ارزی از مسیر مولد
در همین پیوند، علی خسروشاهی کارشناس بازار سرمایه با نگاهی بر ارزش معاملات بورس تهران، از ابتدای سال‌جاری به خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) اظهار کرد: ارزش معاملات بازار سرمایه در چند ماه گذشته، کاهش چشمگیری داشته است و این بیانگر کاهش اقبال سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه نسبت به سال گذشته است. به بیانی دیگر، در شرایط فعلی در یک دوره رکودی در بازار سرمایه هستیم که با وجود ارزندگی بسیاری از شرکت‌ها و صنایع، همچنان اقبال به بازار سرمایه قابل توجه نیست. وی ادامه داد: در سال‌جاری، شاخص به کف خود یعنی، یک میلیون و ۹۵ هزار واحدی رسید و در نقطه مقابل خود، در شهریور ماه شاخص کل به محدوده یک میلیون و ۵۸۰ هزار واحدی رسید.
به بیانی دیگر، شاخص طی سال پیشرو، میان کانال یک میلیون و ۲۰۰ هزار تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحدی نوسان داشته است. این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به تلاش‌های صورت گرفته برای بازگشت شاخص به روند صعودی خود، تصریح کرد: در مدت زمان اخیر، شاخص در دامنه یک میلیون و ۳۰۰ هزار تا یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحدی نوسان داشته است. اتفاقی که طی مدت اخیر در ارتباط با بازار سرمایه مشاهده می‌شود، اراده‌ای است که دولت در خصوص نزدیک کردن قیمت نرخ ارز در سامانه سنا و سامانه نیما دارد. او خاطرنشان کرد: فاصله زیاد میان نرخ نیما و سنا، سبب می‌شد تا مقداری از منابع ارزی در مسیر درست خود و بازگشت به چرخه اقتصادی هدایت نشود. دلار نیما با سیاست‌های در پیش گرفته شده از سوی بانک مرکزی و وزارت اقتصاد، به سمت بالا در حال حرکت است و دلار سنا یا بازار آزاد نیز به سمت پایین تمایل یافته است.
اهمیت نرخ نیمایی
این کارشناس بازار سرمایه گفت: نرخی که تحت عنوان سنا یا بازار آزاد از آن یاد می‌شود، تاثیری در عملکرد شرکت‌ها نداشت، همان‌گونه که فرازوفرود این مدت ارز سنایی نیز تاثیر مستقیمی بر صورت‌های شرکت‌ها نداشته است، زیرا آنچه که بر سودآوری و عملکرد شرکت‌ها اثر قابل‌توجهی دارد، نرخ ارز نیمایی است. او اذعان کرد: در نتیجه، نزدیک شدن فاصله میان دو نرخ ارز می‌تواند در شرکت‌هایی که فروش صادراتی دارند یا فروش آنها به ارز گره خورده، اثرگذار باشد. بنابراین، برآیند نزدیک شدن این دو نرخ ارز به یکدیگر، برای بازار سرمایه و صنایع صادرات‌محور مثبت ارزیابی می‌شود و تصور بر این است که این رویکرد می‌تواند محرک خوبی برای این باشد که در گام روند نزولی بازار متوقف شود و بازار در مدار صعود، حتی اندک، قرار بگیرد. خسروشاهی با مدنظر قرار دادن تاثیر موضوع یادشده بر صورت‌های مالی شرکت‌ها، عنوان کرد: نزدیک شدن ارز نیما و سنا بر صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی اثر خود را نشان داده و می‌دهد. در صورت‌های مالی ۱۲ ماهه و به‌ویژه سال آینده، انتظار می‌رود سودآوری شرکت‌ها افزایش داشته باشند و P به E فورواردی شرکت‌ها یا همان نسبت قیمت به درآمد پیش روی شرکت‌ها در شرایط ارزنده‌تری قرار بگیرد و به عنوان محرک بهتری برای بازار سرمایه در نظر گرفته شود. این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: نکته بسیار مهمی که سایه آن بر بازار سرمایه سنگینی می‌کند، بازگشت اعتماد است و اگر شرایطی در بازار سرمایه ایجاد شود تا نقدینگی و پول تازه به بازار جریان پیدا کند، با توجه به اینکه بازار و بسیاری از شرکت‌ها و صنایع در شرایط مطلوبی از لحاظ قیمتی و ارزندگی قرار دارند، می‌توانیم چشم‌انتظار اتفاقات خوبی برای بازار سرمایه باشیم.