14 - 05 - 2022
ادامه واکنشها به طرح مجلس برای فروش اشیای تاریخی
«جهانصنعت»- با مطرح شدن طرح فروش اشیای تاریخی توسط برخی از نمایندگان مجلس موج مخالفت مردم و کارشناسان میراث فرهنگی با این طرح شکل گرفت. در این مدت انجمن باستانشناسی ایران نامهای سرگشاده در مخالفت با این طرح منتشر کرد و معاون وزیر میراث فرهنگی نیز در هشت بند انتقاداتی اساسی را به آن وارد کرد. در تازهترین واکنش پیروز حناچی شهردار پیشین تهران طرح نمایندگان مجلس با عنوان «استفاده بهینه از اشیای باستانی و گنجها» را تداعیکننده قرارداد ننگین ۱۹۰۰ دانست که در دوران قاجار انحصار دائمی کاوش و خروج آثار باستانی را به فرانسه واگذار کرد.
انتقاد صریح حناچی از طرح مجلس
حناچی شهردار سابق تهران ضمن مخالفت با طرح مجلس تاکید کرد: نمایندگانی که این طرح را پیشنهاد کردهاند نگاهشان به میراث فرهنگی به مثابه «گنج» است. شاید در لفظ اینطور نگویند، ولی نگاهشان اینگونه است. اتفاقا اصلیترین انتقاد به این طرح آن است که میراث فرهنگی را گنج زیرخاکی دیدهاند، به عبارتی ما به سال ۱۲۷۵ شمسی برگشتهایم.
او در ادامه اظهار کرد: زمانی که طرح را مطالعه میکردم واقعا از کسانی که آن را پیشنهاد کردهاند تعجب کردم، چون از حداقل مشورتهای کارشناسان در زمینه باستانشناسی استفاده نکردهاند، مثلا بیتوجهی به بستر و لایههای تاریخی و مکان کشف آثار و… یا با کار باستانشناسی که امروزه به رستههای علمی مختلفی تقسیم شده تا این حد ساده برخورد شده و از کنار آن مغفول گذر کردهاند، به طوری که در ماده ۳ طرح آمده «هر کسی که به وزارت میراث فرهنگی تقاضای کاوش داد و در صورت عدم پاسخ کتبی طی حداکثر پنج هفته، پاسخ وزارت متبوع مثبت تلقی شده و کاوشگر میتواند نسبت به حفاری در سایت استعلامشده اقدام کند» و این اصلا باورکردنی نیست که در مجلس چنین تفکری حاکم باشد. نمیدانم ریشه این تفکر کجاست، اما فقدان حداقل نگاه علمی به موضوع باستانشناسی را در این طرح حس میکنیم و برخورد راحت با موضوع، تردیدهایی را ایجاد میکند. این طرح حتما تبعاتی برای کشور خواهد داشت، به ویژه آنکه سرزمین ما با توجه به پیشینه تمدنی و از طرفی، انجام نشدن کاوشهای علمی گسترده، مستعد حفاریهای غیرمجاز است.
حناچی افزود: مواد قانونی پیشنهادشده در طرح نمایندگان مجلس مثل این میماند که شما به هر شکل دنبال این باشید مجوز کاوش و حفاری را از دستگاه حاکمیتی دریافت کنید و این اتفاق خیلی خطرناکی است.
مخالفت شدید جامعه باستانشناسی با طرح مجلس
پیش از این جمعی از استادان باستانشناسی دانشگاههای سراسر کشور در نامهای سرگشاده به محمدباقر قالیباف رییس مجلس شورای اسلامی درباره طرحی با عنوان «استفاده بهینه از اشیای باستانی و گنجها» ابراز نگرانی کردهاند و خواستار لغو این طرح شدهاند.
در متن نامه سرگشاده جمعی از استادان باستانشناسی خطاب به محمدباقر قالیباف رییس مجلس شورای اسلامی آمده است:
«اخیرا و به صورت مکتوب طرحی مشاهده شده است با عنوان «استفاده بهینه از اشیای باستانی و گنجها» که توسط تعدادی از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی تدوین شده و گویا قرار است تا با طی کردن مراحل اداری، روال قانونی خود را در مجلس محترم طی کند. تنها یک نگاه گذرا به طرح از جانب هر دانشآموخته باستانشناسی کافی است تا روشن کند که تهیهکنندگان طرح یادشده، نه تنها از بدیهیات و الفبای رشته باستانشناسی بیاطلاع بودهاند، بلکه از مشاوره هیچیک از نهادهای رسمی باستانشناسی کشور (پژوهشکده باستانشناسی در پژوهشگاه میراث فرهنگی، انجمن علمی باستانشناسی ایران، کارگروه باستانشناسی در وزارت علوم) نیز کوچکترین بهرهای نبردهاند؛ نفس حضور واژه سخیف و گمراهکننده «گنج» در عنوان طرح، خود بسیار گویا است.
ایرادات معاون وزیر میراث فرهنگی به طرح
معاون میراث فرهنگی به طرح «استفاده بهینه از اشیای باستانی و گنجها» واکنش نشان داد و گفت: انتظار میرود نمایندگان از این طرح انصراف دهند. وی در نامهای به نمایندگان مجلس ضمن وارد کردن ایرادات اساسی به طرح نوشت: این طرح بعد معناشناسانه، عبرتاندوزی و هویتی میراثفرهنگی را به امری مادی و اقتصادی تقلیل داده و همچنین در تجارب جهانی این نگاه در مدیریت میراث فرهنگی تغییر یافته است. دارابی یادآور شد: این طرح ناقض کنوانسیونهای جهانی خواهد بود که ایران از متقدمین پیوستن به آنها بوده است. به عنوان مثال کنوانسیون ١٩٧٠ یونسکو موسوم به کنوانسیون «اتخاذ تدابیر لازم برای ممنوع کردن و جلوگیری از ورود و صدور و انتقال مالکیت غیرقانونی اموال فرهنگی» که ایران در سال ١٣۵٣ به آن ملحق شده است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد