19 - 07 - 2023
اجماع کلی در کشور بر احیای برجام است
دبیر شورای راهبردی روابط خارجی معتقد است که روسیه نتوانست روایت درستی از حمله خود به دنیا ارائه دهد و برعکس، غربیها روایتی درست کردند که در آن روسیه مسوول حمله به اوکراین معرفی شده و دنیا هم آن را پذیرفت. سیدعباس عراقچی در نشست نقد کتاب «سیاست خارجی قدرتهای بزرگ» که روز سهشنبه در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد، سخنرانی میکرد، گفت: «مهمترین کار دیپلماسی «روایتسازی» است و یکی از کارهایی که در روایتسازی این روزها انجام میشود، امنیتیسازی است. روایت از یک کشور به عنوان تهدید امنیتی به شکلی که بتوانید آن کشور را بدنام کنید و از آن مشروعیتزدایی کنید از کارویژههایی است که روایتسازی به شما این امکان را میدهد و این کار موفقیت دیپلماسی است. قدرتی که در این کار موفق باشد در دیپلماسی و رسیدن به اهدافش موفقتر است.» او ادامه داد: «مولفه دیگر دیپلماسی بحث «ادراکسازی» و قدرت شناختی و معنایی است که به ما امکان میدهد در ذهن نخبگان طرف مقابل نفوذ کنیم و اهداف خود را پیش ببریم. آنچه امروز تعبیر به نفوذ در افکار میشود نوعی ادراکسازی است. بهطور مثال روسیه نتوانست روایت درستی از حمله خود به دنیا بدهد برعکس، غربیها روایتی درست کردند از حمله روسیه به دنیا که دنیا آن را پذیرفت.»
معاون وزیر امور خارجه پیشین اظهار کرد: «این روایتسازی است که بازنده و برنده را در تعاملات تعیین میکند، پس مولفه زیرساخت دیپلماتیک و مهارتهای دیپلماسی یک مولفه قدرت است که همه کشورها به آن اهمیت میدهند. اینگونه نیست که دیپلماسی و کار دیپلماسی امری غیرضروری باشد که بعضا ما در اینجا با این تعبیر مواجهیم.» عراقچی تاکید کرد: «دیپلماسی بخشی از میدان است و باید به آن توجه شود. هرکسی که جنگ را ببرد، الزاما صلح را نبرده است. ممکن است در جنگ پیروزی داشته باشید، اما در صلح نتوانید این کار را خوب انجام دهید.» او گفت: «دیپلماتها مولفههای قدرت را در عرصه بینالمللی نقد و تبدیل به منافع و ارزش میکنند. اگر دیپلماسی موثر نداشته باشید که داشتهها را به ارزش و سرمایه تبدیل کند، در اصل کاری نکردهاید.»
عراقچی تصریح کرد: «درس دیگر کتاب مذکور این است که قدرتهای بزرگ و جهانی در سیاست خارجی خود ممکن است، اشتباه کنند یا شکست بخورند. تصور قدرقدرتی از هیچ کشوری نباید داشت و از طرفی نباید این نگاه را داشت که آنها در موقعیتی هستند که همهچیز به نفع آنهاست و همهچیز و همه تحولات کار قدرتهای بزرگ است. این تصور اشتباهی است.» معاون وزیر امور خارجه پیشین از نقد دیپلماسی ایران استقبال کرد و گفت: «وظیفه دیپلماتها و دیپلماسی روایتگری است که بخشی از این روایتگری را دیپلماتها و بخشی را رسانهها انجام میدهند. اخلاق دیپلماسی بحث چالشی است، اما به نظرم باید اول اخلاق سیاسی را بررسی کرد. در دنیای فعلی اخلاق جایی در دیپلماسی به معنای عام کلمه ندارد و همانطور که گفته میشود، دیپلماتها حقوق میگیرند که دروغ بگویند، در ایران هم میگویند دیپلمات «مالهکش» است یا اینکه خوب توجیه میکند. کار دیپلمات تامین منافع و امنیت ملی و خرید اعتبار و حیثیت برای کشور است.» او گفت: «کشورهای خارجی اخلاق را رعایت نمیکنند اما دیپلماسی در جمهوری اسلامی مقید به اخلاق و اصولی است که حداقل ما سعی میکردیم رعایت کنیم.» عراقچی درباره احیای برجام گفت: «اطلاعات من هم در حد اطلاعات دوستان و آنچه در رسانههاست، میباشد، اما معتقدم باید اجازه دهیم آقایان امیرعبداللهیان و باقری و همکارانشان که مشغول این ماموریت هستند در آرامش و بدون حواشی ماموریت مهمی که دارند را انجام دهند تا این کار به سرانجام برسد.» عراقچی اظهار کرد: «یکی از بندهای قطعنامه ۲۲۳۱ در اکتبر سال ۲۰۲۳ به پایان میرسد و مهم است این دوران را با درایت پشت سر بگذاریم. قطعنامه ۲۲۳۱ در زمان خودش بهطور خودکار لغو میشود و ما از دستورکار شورای امنیت در ذیل هفت منشور خارج میشویم و این تحول بسیار مهمی است که نباید از دست برود.» او ادامه داد: «میدانیم در نظام و وزارت امور خارجه با جدیت این مساله را دنبال میکنند. برجام دشمن زیاد دارد و دشمن اصلی آن رژیم صهیونیستی است. روزی که ترامپ از برجام خارج شد نتانیاهو جشن گرفت و از همه ابزارها استفاده میکنند که برجام برنگردد از این رو خیلی باید مراقبت کرد. در طول دوران ترامپ و خروجش از برجام با چنگ و دندان آن را حفظ کردیم. دو بار ترامپ کار را در شورای امنیت به رایگیری کشاند، اما موفق نشد و یک انزوای بینالمللی را نصیب خودش کرد. در دولت جدید آمریکا فرصت پیش آمده و امیدواریم از این فرصت استفاده شود.»
دبیر شورای راهبردی روابط خارجی گفت: «اجماع کلی در کشور برای احیای برجام وجود دارد و این موضوع را راهبردی میدانند و هنوز در دستور کار است و اصرار دارم بگویم که اجازه دهیم تیم مذاکراتی ایران کارش را انجام دهد و نکته منفی برای آنها ایجاد نکنیم.» عراقچی تصریح کرد: «سیاست همسایگی دولت از قبل هم بوده است، در اینکه ایران به لحاظ راهبردی باید در محیط پیرامونی خودش از ایجاد تنش جلوگیری کند و روابط مسالمتآمیز مثبت با همسایگانش داشته باشد کسی تردید ندارد. خوشحالم روابط ایران و عربستان که یکی از دو قدرت بزرگ منطقه است را شاهدیم. ما از این قضیه عبور کردیم. تنش میان دو کشور به نفع دو کشور و صلح منطقه نیست. سیاست منطقهای و همسایگی به خوبی پیش میرود، اما دشمنان و آفاتی دارد که باید مراقبت کرد.» او تاکید کرد: «باید مراقب روایتسازیها و جنگهای روانی بود. اسرائیل همیشه پروژه معرفی ایران به عنوان تهدیدی امنیتی را دنبال کرده و ما با آن مقابله کردیم و این پروژه را شکست دادیم.» عراقچی گفت: «روایتگری را باید همچنان حفظ کرد و اجازه نداد دوباره علیه ایران روایتی تهدیدآمیز ساخته شود و امیدوارم سیاست منطقهای دولت در مسیر درستی که شروع کرده ادامه یابد.»