اثرات ریسک‌های سیاسی بر بورس

«جهان‌صنعت»- هفته جاری برای بورس هفته مثبتی نبود و بیشتر روزها شاخص کل با یک عقبگرد نسبی روبه‌رو شد، به طوری که حتی در میانه هفته شاخص کل با افت بیش از ۸ هزار واحدی هم روبه‌رو شد و در نهایت در آخرین روز کاری هفته بازار با تابلوی قرمز کار خود را به پایان رساند. به نظر می‌رسد عمده دلیل این اتفاقات حوادث سیاسی و درگیری‌های نظامی بود که در این هفته رخ داد و ریسک‌ها را برای ایران هم افزایش داد. از این منظر بازارها و قیمت دلار با شوک نسبی روبه‌رو شدند و حالا باید منتظر ماند و دید هفته آینده بازار بورس تهران از شوک رخ‌داده خارج می‌شود یا وضعیت به زودی در بازارها عادی نخواهد شد؟ البته همواره و در ادوار گذشته هم خبرهای سیاسی و ریسک‌های پیش آمده ناشی از آن بورس تهران را متاثر کرده بود. به طور کلی در طول برهه‌های زمانی مختلف، علاوه بر ریسک‌‌های اقتصادی موجود که بر بازارهای مالی بین‌المللی و داخلی تاثیر گذاشته است، ریسک‌های سیاسی فراوانی نیز رخ داده که بر بازارهای متعددی از جمله بازار سرمایه تاثیرگذار بوده است. نتایج به ‌دست ‌آمده از بررسی ریسک‌های سیاسی نشان داده است ریسک سیاسی بر عمق بازارهای بورس تاثیر معناداری داشته است. به طور کلی یکی از ویژگی‌های بازار سرمایه هر کشور تاثیرپذیری از مسائل سیاسی است و در برخی اوقات این تاثیرات می‌توانند بسیار پیچیده و چند‌وجهی باشند و مدت ‌زمان زیادی تاثیر خود را حفظ کنند. ریسک‌های سیاسی سبب می‌شود سرمایه‌گذاری‌ها کاهش یابد و افراد بیشتر از روی هیجان و احساس تصمیم بگیرند تا اینکه به‌طور اساسی شرایط را بررسی کنند و ابعاد مختلف را در نظر بگیرند. در این میان سوال اصلی این است که دلایل عدم رشد بازار سهام چیست؟ چرا با وجود اینکه کارشناسان دلایل این روند را عوامل بنیادی نمی‌دانند، سرمایه‌گذاران مجاب به وارد کردن پول خود به بورس نمی‌شوند؟ آیا سهم ریسک‌های سیاسی پررنگ‌تر است یا ریسک‌های اقتصادی و داخلی؟ بررسی رفتار سرمایه‌گذاران نشان می‌دهد که بازار با هیچ‌گونه هیجانی از سمت گروه‌های مختلف روبه‌رو نبوده است. کارشناسان دلیل این امر را ناشی از پارامترهای سیاسی و اقتصادی از آغاز رشد بورس تهران می‌دانند که با تضعیف پیشروی بازارهای رقیب همراه شده است. از این ‌رو شرایط معمولی بورس را باید در عوامل مختلفی جست‌وجو کرد؛ به ویژه اینکه انتشار گزارش‌های مثبت ماهانه و متقاعد‌کننده برای ورود پول باز هم نتوانست بر بازگشت بازار سهام به روند صعودی موثر واقع شود.
به اعتقاد کارشناسان بازار سرمایه به غیر ‌از چالش‌های درونی با چند چالش مهم خارجی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. در این میان نقش سیاستگذاران اقتصادی و سیاسی در ایجاد اختلالات به‌‌وجود‌آمده به مراتب بیشتر از سایر عوامل است. دخالت در سازوکار قیمت‌ها، وضع تعرفه‌های صادراتی، دستکاری قیمت دلار، کنترل و مدیریت دستوری نرخ فروش شرکت‌ها، توجیه‌ناپذیری ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌عرضه‌های اولیه در برخی زمان‌ها، انتشار بی‌رویه اوراق و ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تعیین‌تکلیف در حوزه قیمت تمام‌شده محصولات و… روند صعودی بازار سهام که به‌طور آهسته و پیوسته دنبال می‌شد را با دست‌انداز مواجه کرده، به گونه‌ای که این بازار در ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هفته‌های اخیر لطمات بسیاری را تحمل کرده است. این اتفاقات آن دسته از سرمایه‌گذارانی که از تجربه کمتری برخوردارند را به سمت درهای خروج سوق داده است. در حقیقت برخی تحرکات منفی از جانب سیاستگذار خروج پول حقیقی را رقم زده است. «جهان‌صنعت» در گفت‌وگو با یک کارشناس بازار سرمایه به بررسی روند بورس در هفته جاری پرداخته است.
بورس تهران طالب اخبار منفی
مریم محبی کارشناس ارشد بازار سرمایه در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد: هفته جاری می‌توانست هفته خوبی برای بورس باشد، اما از ابتدای هفته درگیری‌هایی که در دریای سرخ به وجود آمد و حمله‌های نظامی و پاسخی که ایران به حمله تروریستی کرمان در اربیل عراق و پاکستان داد دلیلی شد تا بر روند بورس تاثیر بگذارد.
او ادامه داد: ما تاثیر زیادی را از این ناحیه در بازار سرمایه ندیدیم. این عوامل در شرایط عادی باید باعث می‌شد که قیمت دلار حداقل با ۱۰ درصد افزایش روبه‌رو شود و قیمت سهام هم ریزش ‌کند، ولی این اتفاقات رخ نداد. اینها نشان می‌دهد که بازار ایران به رغم اینکه مستعد رشد است، ولی این سرکوب بخشی از احتمال رشد و هیجان را خاموش کرده است. محبی تصریح کرد: نمی‌توان گفت که چون ما ثبات داشتیم برای همین اثر منفی زیادی را شاهد نبودیم، بر‌عکس باید بگویم که اتفاقی که بد بوده قبلا رخ داده است. به نظر نمی‌رسد که بازار خیلی سریع به مدار قبلی برگردد و اثر خیلی سریع اخبار منفی از بین برود. دلیل هم این است که بازار ما به اخبار مثبت واکنش سریع نشان می‌دهد، ولی چون خودش ناپایدار است اخبار منفی را جذب می‌کند و به نوعی طالب این نوع خبرهاست. سرمایه‌گذاران می‌توانند از افزایش قیمت دلار استقبال کنند، چراکه با همین قیمت‌های فعلی بازار سهام، نرخ دلار گران نیست.