اتحاد پزشکیان و قالیباف علیه پایداری

گروه سیاسی- نمایندگان مجلس دیروز پس از دوهفته تعطیلی بار دیگر در ساختمان هرمی‌شکل میدان بهارستان گردهم آمدند تا نخستین نشست علنی مجلس پس از اتمام روند بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی دولت را برگزار کنند. نشستی که درعین حال به فرصتی تبدیل شد تا همزمان با تصمیم‌گیری درباره استعفای نمایندگانی همچون عبدالکریم حسین‌زاده که با حکم رییس‌جمهور به‌عنوان معاونت ریاست‌جمهوری در امور توسعه روستایی و مناطق محروم منصوب شده، برخی امور مربوط به پارلمان نیز در دستور کار مجلس قرار گیرد. چنانکه دیروز نمایندگان مجلس علاوه‌بر انتخاب جایگزین غلامرضا نوری‌قزلجه در هیات‌رییسه مجلس، درباره دوعضو ناظر قوه مقننه در کمیسیون ماده 10 احزاب نیز تصمیم‌گیری کردند. آنچه اما در جریان این تحولات محل‌ تامل بود، این بود که پایداری‌ها یا همان تندروهای پارلمان آشکارا سعی کردند قدرت‌شان در مجلس را که در همین مدت کوتاه به‌نسبت افزایش یافته، به رخ دولت بکشند؛ قدرتی که به‌ویژه به این دلیل افزایش یافته که چندنفر از معدود نمایندگان معقول مجلس برای عضویت در دولت، «بهارستان» را مقصد «پاستور» ترک کردند. آن هم در شرایطی که فراکسیون‌های سیاسی مجلس کنونی، برخلاف مجلس پیشین، از قدرتی به‌نسبت برابر برخوردارند و رقابتی تنگاتنگ میان‌شان وجود دارد و درنتیجه همین تغییرات اندک نیز می‌تواند موازنه قدرت را تغییر دهد. احتمالا به همین دلیل هم بود که رییس مجلس در همان دقایق آغازین نشست علنی مجلس و در جریان ایراد نطق پیش از دستور خود، از لزوم «تعامل صحیح دولت و مجلس» سخن گفت و تاکید کرد که نمایندگان باید در چارچوب وظایف قانونی خود-و نه فراتر از آن-بر عملکرد دولت نظارت کنند؛ اظهاراتی که نشانه‌ای بود از «اتحاد مجلس و دولت برای رویارویی با تندروی و افراط‌گری پایداری‌ها!»
با این همه اگرچه نطق پیش از دستور محمدباقر قالیباف و تاکید او بر لزوم «تعامل صحیح دولت و مجلس» و مهم‌تر از آن، آنچه او در ادامه درخصوص لزوم تدوین نقشه راه برای مدیریت فضای مجازی ازسوی دولت مطرح کرد، نشانه‌ای بود بر عزم‌جزم ریاست مجلس بر همراهی با دولت و پیشبرد اهداف و وعده‌هایی که در جریان انتخابات از سوی مسعود پزشکیان مطرح شده اما این به معنای آن نبود که پایداری‌ها نیز تمام‌وکمال با دعوت رییس‌جمهور برای «وفاق ملی» همدل و همراه هستند. آن هم در حالی که همین دیروز و در جریان نشست علنی مجلس، نه‌تنها شاهد تحولاتی به‌سود این جریان تندرو در حوزه‌های گوناگون پارلمانی و فراپارلمانی بودیم، بلکه همچنین شاهد اعتراضات کلامی آنان نسبت به تحولاتی بودیم که در مدت اخیر در بدنه دولت ایجاد شده است.
پرده اول؛ افزایش قدرت پایداری در هیات رییسه
نمایندگان مجلس دیروز در حالی عباس گودرزی را که ازجمله چهره‌های نزدیک به جبهه پایداری است، به‌عنوان عضو ناظر هیات‌رییسه مجلس انتخاب کردند که پیش از این، غلامرضا نوری‌قزلجه در این جایگاه حقوقی فعالیت می‌کرد؛ نماینده‌ای میانه‌رو که چندی پیش از سوی مسعود پزشکیان به‌عنوان وزیر پیشنهادی جهادکشاورزی معرفی شد و همچون احمد دنیامالی، نماینده پیشین انزلی و وزیر کنونی ورزش و جوانان، موفق به کسب رای ‌اعتماد از مجلس شد و هم‌اکنون عضوی از کابینه دولت چهاردهم است. جالب آنکه مسعود پزشکیان که هم‌اکنون رییس‌جمهور است نیز وضعیتی مشابه نوری‌قزلجه دارد و این یعنی روی کار آمدن دولتی اصلاح‌طلب و معقول به جای دولت اصولگرای پیشین به این قیمت تمام‌شده که چندنفر از معدود نمایندگان معقول مجلس، از نمایندگی استعفا کنند و در نتیجه قدرت و نفوذ پایداری‌ها و تندروهای پارلمان نسبت به طیف اعتدالی مجلس افزایش یابد.
به هر تفسیر دیروز نمایندگان مجلس در حالی عباس گودرزی را با ۸۹رای از مجموع ۲۶۲رای به‌عنوان عضو ناظر هیات‌رییسه مجلس انتخاب کردند که همزمان با اعلام کاندیداتوری او، 7نماینده دیگر نیز برای این کرسی کاندیدا شده بودند. نمایندگانی همچون فتح‌الله توسلی، اکبر رنجبرزاده، محمدمهدی شهریاری، بیت‌الله عبداللهی، سیدحمیدرضا کاظمی، مهدی کوچک‌زاده و سیدکریم معصومی‌خسروآبادی که دست‌کم نیمی از آنان از جمله رنجبرزاده، عبداللهی و کاظمی به طیف اعتدالی گرایش دارند و شاید اگر قالیباف و دیگر بزرگان مجلس می‌توانستند با مدیریتی بهتر، مانع از کاندیداتوری همزمان آنان شوند و زمینه را برای کناره‌گیری آنان به سود یکدیگر فراهم می‌کردند، اکنون جایگاه نوری‌قزلجه در هیات‌رییسه به یک نماینده منتسب به جبهه پایداری نمی‌رسید.
پرده دوم؛ مخالفت تندروها با عضو اهل سنت دولت
دیروز اما در شرایطی که همزمان با تعیین‌تکلیف جایگاه حقوقی نوری‌قزلجه در هیات‌رییسه مجلس، استعفای عبدالکریم حسین‌زاده از نمایندگی مجلس نیز به فرصتی برای مخالف‌خوانی تندروها علیه دولت پزشکیان تبدیل شد که این نماینده اهل سنت مجلس در پی انتصاب به‌عنوان معاون رییس‌جمهور در امور توسعه روستایی و مناطق محروم خواستار کناره‌گیری از نمایندگی شده بود. موضوعی که البته به هیچ عنوان به مذاق تندروها خوش نیامد و در نتیجه علیرضا سلیمی که ازجمله چهره‌های منتسب به جبهه پایداری مجلس است، در واکنش به اعلام وصول تقاضای استعفای عبدالکریم حسین‌زاده از نمایندگی مجلس در تذکری به این رویه انتقاد کرد. این نماینده اصولگرای مجلس گفت: «درباره استعفای نمایندگان رویه بر این بوده که دولت نامه مربوطه را به مجلس می‌فرستاد و این نامه به‌عنوان دلیل تلقی می‌شد و نماینده مستعفی این نامه را به پیوست تقاضای استعفای خود ارائه می‌دهد.» او که مدعی شد در جریان انتصاب عبدالکریم حسین‌زاده به‌عنوان معاون توسعه روستایی و مناطق محروم این رویه رعایت نشده و این نماینده اهل سنت مجلس پیش از ارائه تقاضای استعفا از نمایندگی مجلس به عضویت در دولت در آمده، گفت: «اینجا هم موضوع رعایت شأن نمایندگی مطرح است و هم موضوع اصل ۱۴۱ قانون اساسی مبنی بر اینکه مسوولان نباید بیش از یک شغل داشته باشند.»
سلیمی گفت: «ضمن احترام ویژه‌ای که برای آقای حسین‌زاده قائلم به دلیل اینکه حفظ شأن مجلس لازم است، از این حیث تذکر می‌دهم که این رویه باب نشود.» جالب آنکه سلیمی در انتهای تذکر خود، صراحتا به این مهم اذعان کرد که آنچه او ادعا کرده، صحت نداشته است. سلیمی گفت: «البته شنیده شده که آقای رییس‌جمهور حکم را نگه داشتند که این موضوع نشان می‌دهد ابتدا باید حتما استعفا در جلسه مجلس مطرح شود.»
پرده سوم؛ انتقاد به سفر بی‌سابقه پزشکیان به عراق
علیرضا سلیمی نسبت به حواشی سفر بی‌سابقه پزشکیان به عراق نیز گلایه کرد و بدون اشاره مستقیم به حضور برخی خویشاوندان رییس‌جمهور در این سفر گفت: «باب شده که اخیرا برخی مسوولان گاه در بعضی از جلسات رسمی و سفرهای رسمی، برخی اعضای خانواده‌شان را می‌برند. این موضوع قبلا کمابیش سابقه داشته اما خب الان یک مقدار پررنگ‌تر شده است.» او با کنایه به پزشکیان اضافه کرد: «چون بعضی از آقایان علاقه‌مند هستند از نهج‌البلاغه یا سیره امیرالمومنین (ع) اول به خودم و سپس به ایشان عرض می‌کنم که امیرمومنان به برادرش عقیل و دخترش می‌گوید که حقی در بیت‌المال برای آنان تعریف نشده است.» سلیمی در حالی در پایان از ریاست مجلس تقاضا کرد که در این رابطه به دولت تذکر بدهند که در ادامه حمیدرضا حاجی‌بابایی، نایب‌رییس مجلس شورای اسلامی در این رابطه توضیح داد و گفت: «مشکل ما در کشور همین بچه‌های مسوولان هستند که باید فکری برای همه این‌ها شود.»
پرده چهارم؛ تذکر رسایی
علیه ظریف
اتفاق عجیب دیگری که در جریان نشست علنی دیروز مجلس رقم خورد، به ماجرای جنجالی و دنباله‌دار حضور ظریف در دولت پزشکیان ارتباط داشت. آنجا که حمید رسایی که ازجمله تندروهای مجلس است و سابقه عضویت در جبهه پایداری را نیز در کارنامه دارد، در تذکری با طرح این ادعا که «برخی از قوانین اجرایی نمی‌شود»، گفت: «متاسفانه به قانون نحوه انتصاب اشخاص در مشاغل حساس عمل نمی‌شود؛ آقای ظریف به‌دلیل آنکه فرزندش دوتابعیت داشت، استعفا کرد اما مجددا اعلام کرد که من برگشتم و الان به‌عنوان معاون راهبردی رییس‌جمهور کار می‌کند.» این نماینده تندرو مجلس خاطرنشان کرد: «بنده پیگیری کردم و گفتند که آقای پزشکیان تدبیر کرده و تدبیرش این است که در جلسه سران قوا و با موافقت آنها، ظریف برگشته است.» رسایی گفت: «بنده این موضوع را هم از آقای قالیباف و هم از آقای اژه‌ای سوال کردم که هر دو گفتند ما چنین چیزی نداریم. در این شرایط سوال آن است که الان برگشتن ظریف به دولت بر چه اساسی است؟! اگر ما اینجا قانون تصویب کنیم اما آقایان به آن توجه نکنند، چه فایده‌ای دارد؟!»
پرده پنجم؛ سرنـوشت احزاب
در دست تندروها
همزمان با این تحولات که ازقضا همگی با واکنش افکار عمومی نیز مواجه شد و مطابق انتظار بیش از آنکه به زیان دولت تمام شود، منجر به انتقاد کاربران شبکه‌های اجتماعی از این نمایندگان تندرو مجلس شد، اتفاقی در صحن علنی مجلس افتاد که کمتر مورد توجه قرار گرفت. اتفاقی که اگر نگوییم بیش از تمامی آنچه تا اینجا به آن اشاره شد، حائز‌اهمیت است، بی‌تردید کم‌اهمیت‌تر نیست. چه آنکه دیروز در جریان نشست علنی مجلس، در حالی که نمایندگان انتخاب دوعضو ناظر قوه مقننه در کمیسیون 10احزاب را در دستور کار داشتند، در نهایت یک نماینده عضو «شریان» و نزدیک به جریان «صبح ایران» و یک نماینده عضو «جبهه پایداری» به عضویت در این کمیسیون حساس و کلیدی درآمدند. کمیسیونی که سرنوشت تمامی احزاب را در دست دارد و از این پس، دو کرسی مهم آن در اختیار سیدمرتضی محمودی، نماینده اصولگرای تهران و قاسم روانبخش، نماینده اصولگرای قم است.
پرده ششم؛ فشار پایداری‌ها
به وزیر علوم
دیروز در حالی شاهد این تحولات در صحن علنی و درون ساختار مجلس بودیم که یک روزنامه‌نگار اصولگرا از تحولات مشابهی پرده برداشت که بیرون از پارلمان و مشخصا در وزارت علوم در جریان است. اتفاقی که از این جهت با آنچه در مجلس شاهد بودیم، قابل قیاس است که در جریان آنچه محمد مهاجری درباره آن افشاگری کرد نیز باز شاهد فشار و نفوذ پایداری‌ها بودیم. محمد مهاجری که ازطریق حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس از این مهم خبر می‌داد، در این رابطه نوشت: «این خبر درست است که فشار سنگینی به وزیر علوم وارد می‌آید که رؤسای پایداریچی دانشگاه‌ها عوض نشوند؟!» این روزنامه‌نگار اصولگرا اضافه کرد: «از ۱۴۹۵ سال قبل که اولین دانشگاه‌ ایرانی (جندی‌شاپور) در ایران تاسیس شده تاکنون رییس دانشگاهی به ناکارآمدی آقای مقیمی، رییس فعلی دانشگاه تهران نداشته‌ایم؛ آیا برای ابقای او هم فشار می‌آورند؟!»
پرده هفتم؛ قالیباف علیه پایداری‌ها
همزمان با مجموعه این تحولات اما چنانکه پیشتر نیز به آن اشاره کردیم، دیروز رییس مجلس از لزوم تعامل مجلس و دولت سخن گفت و تاکید کرد که نمایندگان باید به دولت در پیشبرد اهدافش یاری برسانند. محمدباقر قالیباف که در نطق پیش از دستور خود به این مهم اشاره می‌کرد، یادآور شد: «نمایندگان مجلس موفقیت دولت را موفقیت نظام و مردم می‌دانند و کمک به دولت برای حل مسائل مردم را در چارچوب‌های قانونی، وظیفه خود تعریف می‌کنند که این رویکرد در رای‌اعتماد به کابینه خود را نشان داد و حمایت رهبر فرزانه انقلاب مبنی بر ارزنده دانستن اقدام مجلس حاکی از صحیح بودن تصمیم مجلس بود.»
رییس مجلس دوازدهم همچنین خاطرنشان کرد: «در راستای تعامل صحیح دولت و مجلس، ضروری است انتصابات رده‌های میانی هیات دولت نیز در چارچوب اصولی که رییس‌جمهور، تحت عنوان وفاق ذکر کرده‌اند، صورت گیرد.»
او اضافه کرد: «همانطور که ایشان بر ضرورت رعایت قانون، در تمامی انتصابات تاکید دارند، مجلس نیز در کمیسیون‌های تخصصی بر حسن اجرای قوانین موضوعه به‌ویژه قانون نحوه انتصاب اشخاص در مشاغل حساس نظارت خواهد کرد.»
قالیباف در عین حال ابراز امیدواری کرد که «بر این اساس مدیرانی با انگیزه، کارآمد، متخصص و معتقد به مبانی انقلاب در تمامی رده‌های مدیریتی انتخاب شده و بتوانند انتظارات ملت شریف ایران را برآورده سازند.»
پرده آخر؛ اتحاد پزشکیان و قالیباف علیه طرح صیانت
آنچه اما قالیباف در ادامه سخنانش در ارتباط با لزوم همکاری با دولت در راستای مدیریت فضای مجازی گفت، حتی از آنچه به‌طورکلی درخصوص تعامل با دولت مطرح کرد، مهم‌تر بود. به‌ویژه آنکه تندروها در مجلس پیشین با کلید زدن طرحی موسوم به «طرح صیانت» سعی داشتند فضای مجازی را بیش از آنچه هم‌اکنون شاهدیم، محدود کنند و پزشکیان نیز هم در جریان تبلیغات انتخاباتی و هم پس از پیروزی در انتخابات به دفعات تاکید کرده که حاکمیت باید حق شهروندان در دسترسی آزاد به اطلاعات و استفاده از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی را به رسمیت بشمارد. این در حالی بود که دیروز رییس مجلس نیز همسو با رییس‌جمهور بر این مهم تاکید کرد و در بخشی از نطق پیش از دستور خود گفت: «با توجه به تاکید رهبر حکیم انقلاب خطاب به هیات دولت مبنی‌بر حکمرانی قانونمند در فضای مجازی، این ضرورت احساس می‌شود که شورای‌عالی فضای مجازی به‌عنوان نهاد تخصصی ذی‌ربط و هیات دولت، نقشه راهی در این زمینه تدوین کنند و درصورت ضرورت تصویب قوانین لازم در مجلس، به فوریت، لایحه موردنظر را به مجلس تقدیم نمایند و کمیسیون‌های مربوطه حسن انجام این کار را از دستگاه‌های ذی‌ربط پیگیری کنند.» اظهاراتی که به‌طور غیرمستقیم به این معنا بود که رییس مجلس «طرح صیانت» را چندان به رسمیت نمی‌شناسد و درنتیجه می‌توان امیدوار بود که اتحاد پزشکیان و قالیباف علیه طرح صیانت بتواند منجربه آن شود که دست‌کم شاهد افزایش محدودیت‌ها در دسترسی کاربران به شبکه‌های اجتماعی نباشیم.