ابلاغیه بانک مرکزی و انگیزه صادراتی فولادی‌ها

بازگشت صد درصدی ارز حاصل از صادرات فولادی‌ها به سامانه نیما تصمیمی بود که در نتیجه آن میزان صادرات کاهش پیدا کرد اما بانک مرکزی در ابلاغیه جدید خود امکان استفاده از این ارز برای واردات یا تخصیص به شرکت‌های هم گروه را فراهم کرده است.
تامین ارز و همچنین موضوع بازگشت ارز حاصل از صادرات از چالش‌هایی است که فولادی‌ها را گرفتار کرد و حتی توانست بر میزان درآمدهای ارزی آنها نیز تاثیر‌گذار شود. از سویی دیگر این موضوع می‌تواند روند اجرای برخی پروژه‌های توسعه‌ای را هم کند، کند زیرا بخشی از نقدینگی مورد نیاز پروژه‌ها از مسیر درآمدهای ارزی تامین می‌شد اما بازگشت تمام و کمال ارز به سامانه نیما تمامی برنامه‌های فولادی‌ها را تحت تاثیر خود قرار داده است.
سیاست‌های ارزی توانست در فروردین‌ماه امسال صادرات
10 صادرکننده برتر را به میزان 76‌درصد کاهش دهد. کاهشی که باید از آن به عنوان سقوط آزاد صادرات فولادی‌ها یاد کرد. در این زمان میزان صادرات از ۳۶۸‌هزار تن به ۷۶‌هزار تن رسید که فولادی‌ها خود اصلی‌ترین دلیل این کاهش را سیاست بازگشت صد ‌درصدی ارز حاصل از صادرات به سامانه نیمایی می‌دانند.
تولیدکنندگان فولاد که عمدتا خود از صادر‌کنندگان اصلی هستند، در حالی موظف به بازگشت صد درصدی ارز خود هستند که بخشی از هزینه‌های تولیدی آنها در حوزه تامین مواد اولیه، تامین قطعات وارداتی و… با نرخ ارز آزاد محاسبه می‌شود. اختلاف میان ارز نیمایی و ارز آزاد نه‌تنها حاشیه سود را کاهش می‌دهد بلکه می‌تواند در مواردی منجر به زیان شود اما ابلاغیه جدید بانک مرکزی می‌تواند خبر خوشی برای فولادی‌ها باشد و تاثیرات مثبتی بر فعالیت آنها داشته باشد. در این ابلاغیه آمده است که امکان استفاده از ارز صادراتی صنایع فلزی برای واردات یا تخصیص به شرکت‌های هم ‌گروه مجاز است. این تصمیم می‌تواند گامی مهم در توسعه صنعت فولاد باشد.
بی‌شک استفاده از این ارز برای واردات یا تخصیص به شرکت‌های هم‌‌گروه می‌تواند روند تولید را سرعت بخشیده و توسعه را افزایش دهد. به عنوان مثال واردات الکترود گرافیتی یا برخی قطعاتی که هنوز بومی‌سازی نشده است می‌تواند از محل این ارز تامین شود. از سوی دیگر این ابلاغیه بار دیگر می‌تواند انگیزه صادراتی فولادی‌ها را افزایش دهد.
فراموش نکنیم کاهش صادرات فولادی‌ها تنها در کاهش ارزآوری کشور قابل بررسی نیست بلکه در آن سوی ماجرا عدم حضور مدام در بازارهای صادراتی می‌تواند بر قدرت رقابتی فولادی‌ها اثر‌گذار باشد زیرا به سرعت رقبا جایگزین صادرکنندگان ایرانی می‌شوند. در حال حاضر ترکیه و روسیه توانسته‌اند از حضور پر‌نوسان ایران در بازارهای صادراتی به نفع خود استفاده کنند و به عنوان مثال ترکیه جایگاه ایران در بازار عراق را از آن خود کند. درواقع تصمیم بانک مرکزی به چابکی هر‌چه بیشتر واحدهای فولادی کمک می‌کند. به هر میزان که ارز مورد نیاز برای تولید تامین و سبد محصولات این شرکت‌ها افزایش پیدا کند و در ادامه میزان اشتغالزایی و سوددهی این مجموعه‌ها نیز با رشد همراه می‌شود. درواقع این تصمیم بار دیگر به حیات حداکثری صنعت فولاد که در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری بسیاری در اجرای طرح‌های توسعه‌ای داشته کمک خواهد کرد. امروز تولیدکنندگان فولاد بر تولید صادرات محور تمرکز دارند تا بتوانند در کنار تامین نیاز داخلی سهم صادراتی خود را افزایش دهند. حال در صورتی که بتوانند از ارز صادراتی خود استفاده کنند می‌توان شاهد توسعه هرچه بیشتر در این صنعت بود. درواقع می‌توان گفت این تصمیم، تصمیمی برای توسعه هرچه بیشتر صنعت کشور خواهد بود زیرا فولادی‌ها ارز خود را راهی مسیر توسعه خواهند کرد و در ادامه می‌توان شاهد تحول در صادرات فولاد و افزایش ارزآوری غیر‌نفتی برای کشور بود.
متاسفانه در برهه‌ای از زمان تصمیمات غیر‌کارشناسی آسیب بسیاری به صادرات غیر‌نفتی و ارزآوری صنعت فولاد زده است که تولیدکنندگان فولادی به جای توسعه فعالیت‌های خود بیشتر به دنبال راهکاری برای حل آنها بوده‌اند. حالا با چنین تصمیمی می‌توان به افزایش صادرات در شش ماهه دوم سال نیز امیدوار بود.