1 - 06 - 2020
آمار سرخ
آرزو فرشید- انشاءالله که روح جناب شهریار آزرده نمیشود اگر در آن شعر معروف کمی دست برده و از آقای رحمانیفضلی بپرسیم «آمار را دادی جـانم به قـربانت ولی حالا چـــــرا/ بیوفـــــا حالا که اعتماد عمومی افتاده از پا چــرا/ نوشــدارویی و بعد از مرگ سـهراب آمدی/ سنگدل، این زودتر میخواستی حالا چرا».
شش ماه و اندی از آن آبان تلخ که بیخبر از همه جا در خانه حبس شده و هزار سوال بیجواب داشتیم، گذشت و بالاخره آقای وزیر کشور به حرف آمد البته نه کامل و دقیق. بعد از ماهها تاکید بر ضرورت شفافسازی درباره وقایع ناشی از اعتراضات مردمی که در پی افزایش نرخ بنزین شکل گرفته بود و بعد از ماهها تاکید بر تبعات ناگوار ادامهدار شدن ابهامات موجود، وزیر کشور با این وعده که آمار کشتهشدگان آبان همین روزها اعلام میشود گرا را داد که عدد اعلامی کمتر از ۲۵۰ نفر است!
شاید اگر علی مطهری در آخرین روزهایی که تریبون مجلس را در اختیار داشت، این بحث را پیش نکشیده و از ضرورت استیضاح وزیر کشور نگفته بود اعلام آمار کشتهشدگان اعتراضات آبان هم مثل خیلی از آمارهای دیگر شامل مرور زمان و به فراموشی سپرده شده بود اما آن نطق جنجالی کار خودش را کرد و دیدیم که وزیر کشور بعد از فروکش عصبانیت خود که آن را طی یک پاسخ کتبی و تند نشان داد، ناگزیر شد به ارائه توضیح. او شنبه شب در برنامه نگاه یک با بیان اینکه آنها (آمریکاییها) طرح سوریسازی ایران را داشتند، گفت: «در آبان ۹۸ تمام رسانههای آمریکا و مخالف ایران از جمله سلطنتطلبان، منافقان و داعش آموزش مسلحانه میدادند. میگویند رحمانی اینترنت را در اعتراضها قطع کرد. وقتی از طریق اینترنت آموزش نظامی میدهند، باید اینترنت قطع شود. آنها میخواستند در ایران جنگ داخلی راه بیندازند. از چند ماه قبل از آبان، آموزش نظامی را آغاز کرده بودند و حتی ورود سلاح قاچاق در مرزها بیشتر شده بود ولی ما این اقدامات را رصد کرده بودیم. گران شدن بنزین بهانهای برای ایجاد آشوب در ایران شد. اگر بنزین دلیل ناآرامیها بود، سطح ناآرامیها خیلی گستردهتر میشد.»
وی ادامه داد: «در اعتراضات آبان هیچ مقابله مسلحانهای با مردم نشد و به خویشتنداری و مراعات توصیه میشد و اسناد آن هم موجود است. ولی وقتی به پاسگاه حمله میکنند، باید با آنها مقابله شود زیرا اگر نیروی انتظامی دفاع نکند، مردم قربانی میشوند. امنیت کشور برای ما ارزش دارد و در چارچوب قانون باید از امنیت کشور دفاع شود. اگر تخلفی هم در این زمینه شده، رسیدگی شده است. رهبری هم به دبیرخانه شورای امنیت ملی دستور بررسی حوادث آبان را دادهاند. نیروهای مسلح هم گزارشهای مختلفی در این زمینه ارائه کردهاند. من هم چندین گزارش ارائه کردهام.»
رحمانیفضلی گفت: «همین روزها تعداد کشتههای آبان اعلام میشود. حوادث غمباری رخ داد و حدود ۴۰ یا ۴۵ نفر یعنی حدود ۲۰ درصد کشتهشدگان، افرادی بودند که با سلاحهایی کشته شدند که سلاح سازمانی نبود و آنها شهید شدند. الان ترامپ میگوید با سگ شکاری به مقابله با معترضان میرود ولی میگویند چون رحمانی دستور قطع اینترنت را داده است، تحریم میشود.»
قابل جبران نیست
این اظهارات رحمانیفضلی از دید رسانهها پنهان نماند و با واکنشها و پرسشهایی همراه شد. مثلا اینکه چرا شمارش این دویست و چند کشته اینقدر طول کشید؟ یا اینکه این وقفه طولانی در ارائه آمار چه تاثیری بر باورپذیری عدد اعلامی دارد؟ سوال مهمتر اما این است که آقایان مسوول برای جبران اعتماد عمومی آسیبدیده در پس این ماجرا، چه برنامهای دارند؟ ناصر قوامی، نماینده مجلس در دوره ششم نه توضیحات رحمانیفضلی را قانعکننده میداند و نه معتقد است که اعتماد عمومی ازکفرفته به این سادگیها قابل بازیابی است. او در گفتوگو با «جهانصنعت» گفت: «من از ابتدای وزارت آقای رحمانیفضلی بارها گفتهام که او فرد مناسبی برای تصدی وزارت کشور نیست و باز هم میگویم. در دوره وزارت ایشان در کشور دهها اتفاقی افتاده که اگر در هر کشور دیگری رخ میداد یا وزیر استعفا میداد یا برکنار میشد. اما متاسفانه ایشان نه استعفا داد و نه برکنار شد. قبل از آبان ماه هم اتفاقاتی افتاد که وزیر کشور مسوول بود اما حتی یک عذرخواهی هم از مردم نکرد.»وی در پاسخ به این پرسش که اعلام آمار بعد از این همه مدت و به این شکل چقدر باورپذیر است و افکار عمومی را اقناع میکند گفت: «ایشان حتی الان هم رسما عدد دقیقی را اعلام نکرده است. نمیشود که مبهم اعلام کرد. قطعا تعداد کشتهشدگان بیشمار نبوده که نتوانند عدد آن را اعلام کنند. یک عده کشته شدهاند و خیلی ساده میشد ظرف ۲۴ ساعت تعداد را پیدا و اعلام کرد.»
قوامی تاکید کرد: «وزیر کشور باید پاسخگو باشد و بگوید که به چه علت عدد نهایی اعلام نشده است. الان در آمریکا پلیس با یک سیاهپوست درگیر شده و اتفاقی رخ داده است. ببینید که چقدر مردم به خیابان آمدند و اعتراض کردند. در اینجا و در زمان آقای رحمانیفضلی دهها بار چنین اتفاقاتی افتاده و ایشان هیچ جوابی نداده است.».این فعال سیاسی اصلاحطلب افزود: «توجه داشته باشید که این مسائل قابل جبران نیست مثلا همان دقایق اولی که هواپیما را با موشک زدند همه مسوولان ردهبالای نظامی اطلاع دقیق داشتند و اگر روز اول این را اعلام میکردند اعتماد مردم را جلب میکردند اما دیدیم که بعد از سه روز انکار، اعلام کردند. در مورد حوادث آبان نیز همین طور است. قطعا اینها به اعتماد مردم آسیب میزند. اینها ظرف یک هفته میتوانستند تعداد دقیق کشتهشدگان را اعلام کنند. مثلا اگر ۲۲۱ نفر بود بگویند یا اگر ۱۵۱ نفر بود، بگویند. اعلام نکردن به این صورت سبب شد که حالا اگر اعلام کنند هم مردم اعتماد نکنند. مردم الان میپرسند که چرا زودتر اعلام نکردید؟»
باورپذیر است؟
گروه دیگری از سیاسیون اما اظهارات و توضیحات رحمانیفضلی را سادهتر میپذیرند. مثلا امیررضا واعظیآشتیانی، فعال سیاسی اصولگرا معتقد است که آمار اعلامی کاملا قابل باور است و در هیچ جای دنیا هم مسوولان خیلی زود به این مسائل پاسخ نمیدهند. او در گفتوگو با «جهانصنعت» گفت: «توجه داشته باشید که این اتفاقات در همه دنیا پیش میآید و نباید فکر کرد که در کشورهای پیشرفته خیلی سریع پاسخ میدهند. از این خبرها نیست و فقط در مخیله برخی افراد است که فکر میکنند اتفاقات اینچنینی باید خیلی سریع انعکاس پیدا کند. در عین حال تاخیر بیش از اندازه هم خوب نیست. نه تاخیر زیادی خوب است و نه عجله کردن در انتشار برخی اخبار. باید خیلی خردمندانه و منطقی در شرایط مناسبی برای اینکه برخی جوسازی نکرده و سوءاستفاده نکنند، مساله را مطرح کرد.»وی در پاسخ به این سوال که آیا ماهها ابهام درباره تعداد کشتهشدگان حوادث آبان ۹۸ منطقی است یا خیر گفت: «بنده این تاخیر را منطقی نمیدانم زیرا خودش باعث میشود که شایعات و شائبهها افزایش پیدا کند. اما موافق این هم نیستم که ظرف ۴۸ ساعت آمار را اعلام کنند.».
این تحلیلگر اصولگرا در پاسخ به این پرسش که چرا آقای رحمانیفضلی به جای یک اشاره گذرا و وعده ارائه آمار، یکباره آمار کامل و صحیح و دقیق را ارائه نکرد نیز گفت: «فقط ایشان نیست که باید در اینباره اظهارنظر کند و شورای امنیت ملی هم در این قضایا نقش دارد. آقای وزیر کشور عضوی از این شوراست. شورای امنیت ملی باید مسائل را بررسی و تحلیل کند و نسبت به اتفاقات پیشآمده یک جمعبندی داشته باشد. آقای رحمانیفضلی اکنون نقش سخنگویی شورای امنیت ملی را دارد. درست است که وزیر کشور مسوول برقراری امنیت در کشور است اما بالاتر از او شورای امنیت است.»واعظیآشتیانی درباره اینکه بعد از ماهها بیپاسخ ماندن همه سوالات درباره تعداد کشتهشدگان و آن فضای قطع اینترنت و فیلمها و اخباری که منتشر شد، عدد اعلامی آقای وزیر کشور چقدر باورپذیر است گفت: «به نظر من این عدد درستی است. درباره اینکه جامعه چقدر پذیراست هم نمیتوان حرف خاصی زد زیرا در این باره سرشماری نکردیم اما شخصا تعداد کشتهشدگان را در همین حدود میدانم.»
این فعال سیاسی اصولگرا از ضرورت سرشماری برای اطلاع از میزان باورپذیری عدد اعلامی نزد افکار عمومی میگوید اما قطعا در عصر ارتباطات راههای سادهتری همچون بررسی بازتاب اظهارات رحمانیفضلی در فضای مجازی هم وجود دارد. شاید کاربران شبکههای اجتماعی جامعه آماری مناسبی نباشند اما از آنجا که استفاده از راهکار واعظیآشتیانی- یعنی سرشماری- مقدور نیست باید به بررسی فضای مجازی رضایت داد و سوالات و گلایههای کاربران را جدی گرفت؛ گلایههایی که اغلب به تاخیر در اعلام آمار اشاره دارد و عدد اعلامی را نیز متناسب با آن همه بگیر و ببند و قطع اینترنت، تهدید به استفاده از تصاویری که دوربینها ضبط کردهاند و … نمیدانند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد