17 - 10 - 2023
آمار بالای مرگ ناشی از «تروما» در ایران
ایسنا- سرپرست بیمارستان شهدای هفتم‌تیر به عنوان بزرگ‌ترین مرکز حوادث و تصادفات ایران با اشاره به آمار بالای مرگ و میر ناشی از تروما در ایران گفت: در سایر نقاط دنیا سهم سکته‌های مغزی و سرطان‌ها در مرگ و میر بالاتر است اما در کشور ما چنین نیست.
دکتر سیدعبدالهادی دانشی با اشاره به اینکه هر آسیبی می‌تواند در دسته تروما قرار گیرد، گفت: آسیب ناشی از یک واقعه مانند سقوط، تصادفات، اتفاقات تلخ و… در دسته تروما قرار می‌گیرند. این آسیب‌ها می‌توانند طیف گسترده‌ای از یک خراش کوچک تا از دست دادن اعضای بدن یا حتی مرگ و میر باشد.
ترومای PTSD چیست؟
دانشی در توضیح ترومای PTSD اظهار کرد: ممکن است فردی اتفاقی را تجربه کند که ترومای روحی و روانی داشته باشد. مثلا فردی که شاهد یک صحنه دلخراش از یک تصادف باشد ممکن است دیگر نتواند از خیابان رد شود یا سوار خودرو شود. بنابراین به طور کلی تروما یعنی یک آسیب بر اثر یک حادثه ایجاد شود. ترومای روحی- روانی به گونه‌ای است که خیلی از مردم شاید دیگر اخبار گوش ندهند چون می‌ترسند درباره موضوعی که از آن ترس دارند حرفی زده شود.
این متخصص جراحی مغز و اعصاب، به ذکر مثالی پرداخت و گفت: گاهی می‌بینیم کودکانی از مدرسه فراری هستند. این موضوع را هم می‌توان در دسته اختلالات PTSD جای داد که شاید به تجربه اتفاقی ناخوشایند در آن محیط بازگردد.
۱۷ هزار مرگ ناشی از تصادفات جاده‌ای طی ۱۴۰۱
دانشی درخصوص وضعیت بروز حوادثی که منجر به ترومای جسمی در کشور می‌شود، بیان کرد: سال ۱۳۸۴ حدود ۲۵ هزار نفر در سال مرگ و میر ناشی از حوادث در کشور داشتیم که این آمار اکنون (سال ۱۴۰۱) تقریبا به ۱۷ هزار نفر رسیده است. کاهش آمار نیز به دلیل تلاش نیروی انتظامی و راهنمایی و رانندگی و آموزش مردم است. با وجود کاهش آمار اما باز هم باید کاری کنیم که این آمار کاهشی‌تر باشد.
آمار بالای مرگ و میر ناشی از تروما در ایران
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به آمار بالای مرگ و میر ناشی از تروما در ایران اظهار کرد: در سایر نقاط دنیا سهم سکته‌های مغزی و سرطان‌ها در مرگ و میر بالاتر است اما در کشور ما چنین نیست. تروما بیشتر در افراد جوان و مشغول به کار اتفاق می‌افتد و همین موضوع آسیب‌های بیشتری دارد. بر همین اساس خیلی از مسوولان در تلاش هستند تا به این مهم رسیدگی شود.
لزوم ارتقای ایمنی جاده‌ها در جلوگیری از حوادث ترافیکی
دانشی با تاکید بر اهمیت ارتقای سطح فرهنگ و سواد سلامت جامعه در مورد بروز تروما، تصریح کرد: وسعت کشور هم بر افزایش بروز تروماهای ناشی از تصادفات موثر است و باید در مورد ایمنی جاده‌ها اقدامات بیشتری انجام شود. بسیاری از جاده‌های کشور دو‌طرفه هستند و باید یکطرفه باشند. بیشترین حوادث ترافیکی حدود ۳۵ کیلومتری مقصد اتفاق می‌افتد که این هم به خستگی راننده مربوط است که با‌وجود خستگی و خواب‌آلودگی اما باز هم به مسیر خود ادامه می‌دهد و همین موضوع سبب بروز حوادث می‌شود.
وی ادامه داد: در برخی کشورها با تاکید ویژه بر خودروهای سنگین اعلام می‌شود که اگر راننده بیش از ۲ ساعت پشت فرمان بنشیند جریمه می‌شود، اما در کشور ما قانونی در این زمینه وجود ندارد و در عین حال بررسی چنین موضوعی هم سخت است.
وضعیت بروز معلولیت ناشی از حوادث ترافیکی
دانشی درخصوص وضعیت بروز معلولیت‌های ناشی از تروماهای با علت حوادث ترافیکی توضیح داد: معمولا سه تا چهار برابر آمار مرگ و میر ناشی از حوادث ترافیکی، افرادی هم دچار معلولیت می‌شوند؛ کسانی که به دلیل آسیب به دست و پا یا ستون فقرات و… حتی نتوانند به کار قبلی خود ادامه دهند.
سهم بالاتر مردان در ترومای جسمی
به گفته سرپرست بیمارستان شهدای هفتم‌تیر، میانگین سنی بروز ترومای ناشی از تصادفات در کشور بین ۳۰ تا ۴۰ سال برآورد می‌شود و در این بین مردان هم سهم بیشتری در آمارها دارند.
تشخیص سخت‌تر ترومای روحی
دانشی با بیان اینکه بروز ترومای PTSD (روحی) در زنان بیشتر است، تصریح کرد: این نوع از تروما به راحتی هم قابل تشخیص نیست.
اهمیت حفظ راه تنفسی مصدومان ترافیکی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، درباره مهم‌ترین نکاتی که باید پس از وقوع حادثه و قبل از رساندن مصدومان به مراکز درمانی انجام داد، گفت: بیشترین مشکل موضوع راه تنفسی مصدومان است؛ خیلی از این افراد یا استفراغ می‌کنند یا زبان‌شان مانعی برای تنفس درست می‌کند و ممکن است خفگی را تجربه کنند؛ بنابراین مهم‌ترین کار کسانی‌ای که کمک می‌کنند این است که راه تنفس مصدوم را حفظ کنند.
جابهجایی مصدومان با چه شرایطی مجاز است؟
دانشی ادامه داد: در مورد جابهجایی فرد مصدوم هم بهتر است این کار توسط سه نفر انجام شود؛ یعنی دو نفر در طرفین مصدوم و یک نفر هم پشت‌سر وی مسوولیت نگه‌داشتن کمر فرد را بر عهده گیرد یا اینکه یک نفر سر و گردن، یک نفر پاها و مجددا یک نفر کمر را نگه دارد تا فرد مصدوم آسیب نبیند. بسیاری از این افراد دچار آسیب‌های ستون فقرات و اندامی می‌شوند و با کشیده شدن ممکن است که آسیب‌های شدیدتری ببینند. البته بهتر است تا حد امکان جابهجایی مصدوم انجام نشود اما در صورتی که اجبار به این کار وجود داشت باید نکات ذکر شده رعایت شود.
وضعیت پذیرش مصدومان ترافیکی در بیمارستان هفت‌تیر
سرپرست بیمارستان شهدای هفتم‌تیر درخصوص وضعیت مراجعات این مرکز درمانی به عنوان یکی از قطب‌های پذیرش بیماران تروما و بزرگ‌ترین مرکز حوادث و تصادفات ایران، توضیح داد: سال قبل در این مرکز ۴۵۰۰ عمل ارتوپدی، ۱۰۰۰ عمل جراحی مغز و اعصاب و ستون فقرات، حدود ۱۰۰۰ جراحی فک و حدود ۱۰۰۰ جراحی ترمیمی پلاستیک داشتیم که آمار بسیار بالایی است.
این مرکز مجهز به سایت هلی‌کوپتر است و مصدومان حوادث بزرگ را پذیرش می‌کنیم.
وی با اشاره به خدمات شبانه‌روزی این مرکز درمانی، تصریح کرد: جراح عمومی، جراح ارتوپد و جراح مغز و اعصاب به شکل شبانه‌روزی در این مرکز مستقر هستند؛ چون ممکن است مثلا به یک‌باره ۸۰ بیمار به دلیل تصادفات زنجیره‌ای و … به ما مراجعه کنند. هر یک دقیقه در ارائه خدمت به بیماران تروما اهمیت دارد و باید به سرعت به مصدوم خدمت دهیم.او درباره وضعیت ذخیره دارو و تجهیزات در این مرکز درمانی، بیان کرد: خوشبختانه در این زمینه مشکلی نداریم. بیشترین مشکلی که بیمارستان ما را هم تحت تاثیر قرار داده تعداد نیروی پرستاری است.
این گروه در کشور ما خیلی خوب کار می‌کنند اما دریافتی مناسبی ندارند. این درحالی است که باتوجه به آموزش خوبی که به گروه پرستاری داده می‌شود و پذیرش مدارک آموزشی ما توسط سایر کشورها، ممکن است برخی پرستاران اقدام به مهاجرت می‌کنند و این سبب کاهش تعداد نیروی پرستاری شده است.
تعرفه‌ها با هزینه‌ها همخوانی ندارد
سرپرست بیمارستان شهدای هفتم‌تیر با اشاره به اینکه تعرفه‌ها باید متناسب با هزینه‌ها درنظر گرفته شود، بیان کرد: کشورهای خارجی برای جذب نیرو و ترغیب پزشکان و پرستاران جهت مهاجرت اقداماتی از جمله در نظر گرفتن حقوق‌های بالا انجام می‌دهند و در این راستا کسانی که در مورد تعرفه‌ها تصمیم‌گیری می‌کنند باید این موضوع را درنظر بگیرند.
ارائه خدمات رایگان به مصدومان ترافیکی تا ۲ ماه
دانشی با تاکید بر اینکه مصدومان حوادث ترافیکی در بدو ورود به بیمارستان و تا ۲ ماه خدمات رایگان دریافت می‌کنند، گفت: بیمار رایگان عمل می‌شود و این درحالی است که شاید همان عمل در بیمارستان خصوصی ۲۰۰ میلیون تومان هزینه داشته باشد.
این متخصص جراحی مغز و اعصاب درباره عمده خدماتی که مصدومان ترافیکی در بیمارستان شهدای هفتم تیر دریافت می‌کنند، بیان کرد: بیشترین خدمات معطوف به بخش ارتوپدی است.
او درخصوص بیمارستان شهدای هفتم تیر، توضیح داد: این مرکز درمانی در سال ۱۳۴۱ با ۱۵۰ تختخواب ساخته شده است و اکنون هم با ۲۰۰ تختخواب در شبانه‌روز خدمت می‌دهیم و ۳۰ تخت فعال اورژانس هم داریم.