آماده‌باش برای سفرهای نوروزی

نادر نینوایی- نوروز فصل پرمسافر ایران است و با توجه به تعطیلی مدارس و سنت ریشه‌دار ایرانیان برای سفر در این ایام، موج گردشگری داخلی سیر صعودی می‌گیرد.
در ایام سفرهای نوروزی سال گذشته و از بازه زمانی ۲۴اسفند ۱۴۰۲ تا ۲۴فروردین امسال ۶۳‌میلیون و ۶۴۷‌هزار نفر شب‌اقامت ثبت شده است. اگر همین تعداد سفر و اقامت در نوروز امسال هم تکرار شود، طبیعتا چالش‌های زیادی برای تامین مراکز اقامتی کافی وجود خواهد داشت. از سوی دیگر کنترل ترافیک جاده‌ای، تلاش برای کاهش میزان تصادفات و تامین بنزین حجم بالای خودروهایی که در جاده‌ها جا‌به‌جا می‌شوند، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق است.
افزون بر این موارد با توجه به تقارن ماه رمضان و تعطیلات نوروز آگاهی از زمان فعالیت موزه‌ها و اماکن تاریخی و ملاحظات برای رجوع به مراکز گردشگری اهمیت شایان توجهی دارد.
در این گزارش به بررسی آخرین اقدامات و برنامه‌ریزی‌ها برای سفرهای نوروزی پرداخته‌ایم و شرحی از آخرین برنامه‌های اعلام‌شده در این خصوص ارائه می‌دهیم.
برنامه‌ریزی ستاد خدمات سفر برای سفرهای نوروز
مطابق رویه جاری هر ساله، امسال نیز نشست‌های ستاد خدمات سفر کشور برگزار شده است. انوشیروان محسنی‌بندپی، معاون گردشگری کشور در نشست ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر که با حضور نمایندگان دستگاه‌های عضو و دبیران اجرایی ستاد سفر در استان‌ها برگزار شد، بر اهمیت برنامه‌ریزی دقیق برای ارائه خدمات باکیفیت به مسافران نوروزی تاکید کرد.
وی با اشاره به تقارن ماه رمضان و نوروز ۱۴۰۴ ابراز امیدواری کرد که تلفیقی از نشاط اجتماعی و حفظ حرمت این ماه در سفرها رقم بخورد. محسنی‌بندپی همچنین از آمادگی ستاد مرکزی خدمات سفر از ۲۵اسفندماه ۱۴۰۳ تا ۱۶فروردین‌ماه ۱۴۰۴ خبر داد و خاطرنشان کرد که رضایتمندی مسافران و کیفیت خدمات‌دهی از اولویت‌های اصلی این ستاد خواهد بود. معاون گردشگری کشور پیش‌بینی کرد که اوج سفرهای نوروزی در سوم و چهارم فروردین‌ماه خواهد بود و بر آمادگی کامل استان‌های مسافرپذیر در زمینه تهیه اقلام خوراکی، تامین سوخت و اسکان مسافران تاکید کرد.
محسنی‌بندپی به کمبود هزار دستگاه اتوبوس نسبت به سال گذشته اشاره کرد و گفت که این موضوع باعث افزایش استفاده از خودروهای شخصی خواهد شد.
به گفته وی، این مساله نظارت جدی‌تر بر وضعیت جاده‌ها و امکانات بین‌راهی را ضروری می‌کند. وی همچنین از راه‌اندازی سامانه «مسافریار» در سطح ملی خبر داد که چند سالی است در استان اصفهان فعال بوده و امسال در سراسر کشور عملیاتی خواهد شد. این سامانه با هدف بهبود نظارت بر خدمات سفر و افزایش کیفیت خدمات ارائه‌شده به مسافران نوروزی طراحی شده است.
معاون گردشگری کشور با اشاره به نارضایتی مسافران از اماکن پذیرایی، بر تقویت نظارت‌های وزارت بهداشت و معاونت گردشگری برای ارتقای خدمات تاکید کرد. وی همچنین افزایش سوانح جاده‌ای در تعطیلات نوروز را یکی از مهم‌ترین چالش‌های کشور دانست و خواستار همکاری بین‌بخشی برای کاهش آمار تلفات جاده‌ای شد. محسنی‌بندپی تاکید کرد که برای پیشگیری از حوادث، اجرای پویش‌هایی مانند «چشم‌به‌راهیم» و «نه به تصادفات» ضروری است و ایجاد استراحتگاه‌های مناسب در مبادی شهرها، فرهنگ‌سازی و آموزش رانندگان در این زمینه نقش مهمی خواهد داشت.
محسنی‌بندپی با اشاره به پیش‌بینی تغییرات جوی در هفته اول نوروز، بر ضرورت اطلاع‌رسانی گسترده به مسافران تاکید کرد. وی گفت که برنامه‌های ویژه‌ای برای ارائه هشدارهای آب‌وهوایی و توصیه‌های ایمنی در مسیرهای پرتردد در نظر گرفته شده است.
آمادگی وزارت نفت برای تامین سوخت در نوروز
یکی از چالش‌های همیشگی در فصول پرمسافر مساله تامین سوخت است. کمبودها در حوزه ناوگان هوایی، ریلی و جاده‌ای، هر ساله تعداد زیادی از مسافران را وادار می‌کند که با خودروی شخصی راهی سفر شوند و تامین سوخت حجم بالای خودروها در ایام نوروز، همواره چالشی جدی است. صف‌های طولانی ایستگاه‌های پمپ‌های بنزین در ایام پرمسافر گواه نیاز به برنامه‌ریزی دقیق برای تامین سوخت کافی در نوروز است.
محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت درخصوص اقدامات انجام شده برای تامین سوخت در نوروز گفت: از نظر ذخایر بنزین آمادگی کامل برای تامین نیاز مسافران نوروزی وجود دارد.
وی همچنین در حاشیه جلسه هیات دولت بیان کرد: کاملا از نظر تامین ذخایر بنزین آمادگی داریم. ذخایر بنزین برای مسافرت هموطنان آماده است، از نظر میزان ذخایر بنزین آمادگی داریم و هیچ مشکلی در این زمینه نخواهد بود.
وزیر نفت در پاسخ به این پرسش که آیا سهمیه بنزین نوروزی داریم، اظهار کرد: «هنوز اعلام نشده است.»
او در ادامه تصریح کرد: آمارها درخصوص واردات بنزین متفاوت است. میزان واردات متناسب با میزان نیاز است. اکنون برای روزهای پایانی سال و ماه فروردین که مسافرت‌ها زیاد است، طبیعتا میزان واردات بنزین ما ممکن است تا حدودی افزایش پیدا کند، اگرچه از حدود چهار ماه قبل میزان تولید بنزین کشور تا حدود ۸‌میلیون لیتر در روز افزایش پیدا کرده است.
برنامه‌ اماکن تاریخی برای نوروز و رمضان
برای تجربه سفری کم‌دغدغه در نوروز، اطلاع از برنامه موزه‌ها و اماکن تاریخی و شرایط بازدید از این جاذبه‌ها ضروری است.
معاونت میراث فرهنگی کشور دستورالعمل برگزاری مراسم آیینی نوروز ۱۴۰۴ را که با ماه مبارک رمضان مقارن شده است، به پایگاه‌های میراث ملی و جهانی، موزه‌ها و بناهای شاخص تاریخی ابلاغ کرد. بر اساس این دستورالعمل، ضمن افزایش ساعات بازدید، برنامه‌های فرهنگی متناسب با هر دو مناسبت در اماکن تاریخی برگزار خواهد شد.
دستورالعمل ویژه‌ای برای مدیریت برنامه‌های نوروز ۱۴۰۴ در اماکن تاریخی و موزه‌های کشور صادر شده است. بر این اساس، ساعت کاری این اماکن از ابتدای فروردین ۱۴۰۴ از ۹صبح تا ۱۸ تعیین شده و امکان تغییر آن با هماهنگی معاونت میراث فرهنگی و متناسب با شرایط اقلیمی و تعداد بازدیدکنندگان فراهم است. ساعات کاری این اماکن تا پایان اسفند ۱۴۰۳ از ۹صبح تا ۱۷ خواهد بود.
در این دستورالعمل بر لزوم برگزاری آیین‌های نوروزی با رعایت آداب و سنت‌های ماه رمضان تاکید شده است.
ازجمله برنامه‌های پیش‌بینی‌شده، برپایی سفره‌های نمادین نوروز و افطار، نمایشگاه‌های فرهنگی و صنایع‌دستی، ایستگاه‌های هنری ویژه کودکان، مراسم ویژه تحویل سال در اماکن تاریخی و اجرای آیین‌های سنتی متناسب با فرهنگ بومی هر منطقه است.
به‌ منظور رفاه حال گردشگران و بازدیدکنندگان، دستگاه‌های خدمات‌رسان مانند اورژانس، هلال‌احمر، آتش‌نشانی و نیروی انتظامی در اماکن پرتردد مستقر خواهند شد، همچنین هماهنگی‌های لازم با شهرداری‌ها و پلیس راهور برای تسهیل تردد و افزایش ظرفیت پارکینگ‌ها انجام خواهد شد.
در راستای حفظ و معرفی میراث ناملموس فرهنگی، مراسمی با عنوان «هلال نوروز» با همکاری نهادهای استانی برگزار خواهد شد که شامل برنامه‌های ویژه افطاری، جشن نوروز و رمضان و معرفی خوراک و رسوم بومی هر منطقه در کنار سفره هفت‌سین است.
این برنامه‌ها با هدف معرفی غنای فرهنگی نوروز و سنت‌های ماه مبارک رمضان و ایجاد تجربه‌ای منحصربه‌فرد برای بازدیدکنندگان داخلی و گردشگران خارجی طراحی شده است.
در نهایت درخصوص الزامات و نکات پیش از راهی شدن به سفر در نوروز، باید خاطرنشان کرد که با وجود تمام اقدامات انجام شده از سوی نهادهای مرتبط اما بروز حوادث و سوانح غیرمترقبه در روزهای ابتدایی فصل بهار همواره وجود دارد و لازم است حتما مسافران پیش از انجام سفر از وضعیت هواشناسی و وضعیت جاده‌ها اطلاع حاصل کرده تا سفر ایمنی را تجربه کنند.