25 - 06 - 2017
آسیب توقف عرضه‌های اولیه
کاهش معاملات در بازار دلایل مختلفی دارد که بخش عمده‌ای از آن به تغییر نکردن شرایط پیرامونی بازار سرمایه برمی‌گردد. محمدمهدی ناسوتی‌فرد، تحلیلگر بازار سرمایه با بیان مطلب فوق درباره شرایط فعلی بازار به سنا گفت: اینکه منفی بودن بازار را به توقف چند نماد یا حتی یک گروه گره زد، تحلیل درست و حداقل جامع و کاملی نیست. وی در این‌باره معتقد است: نمی‌توان یک بازار چند هزار میلیاردی را متاثر از توقف معاملات چند نماد یا حتی فراتر از آن توقف معاملات در یک گروه کرد. این تحلیلگر تشریح کرد: بدون‌شک قفل شدن بخشی از نقدینگی بازار در چند سهم روند نقدشوندگی را کند می‌کند ولی شخصا با این نکته که گفته شود، منفی بودن کل بازار به توقف فلان نماد یا بهمان گروه مرتبط است، مخالفم. وی در این‌باره تصریح کرد: اساسا نه در بازار ما بلکه در هیچ بورسی چنین توان و ظرفیتی در یک نماد یا چند نماد جمع نمی‌شود که بخواهد با منفی بودن یا توقف خود کل یک بازار را متاثر کند. ناسوتی‌فرد با ذکر مثالی توضیح داد: البته چنین برداشت‌هایی جدید و معطوف به این دوره نیست بلکه به‌عنوان نمونه زمانی که گروه پتروشیمی با مساله افزایش نرخ خوراک مواجه شد یا پالایشی‌ها متوقف بودند از این تحلیل‌ها مطرح می‌شد که اگر نرخ خوراک پتروشیمی‌ها حل شود یا اگر پالایشی‌ها باز شوند بازار خوب می‌شود اما در عمل شاهد این بودیم که گره زدن روند بازار سرمایه به این نماد و آن گروه، برخورد حرفه‌ای با مسایل بازار نیست. این فعال بازار سرمایه درباره کاهش چرخه نقدینگی در بازار سرمایه در پی توقف نمادها ابراز داشت: سهامدار تحت هر شرایطی و حتی در بدترین روزها دوست دارد دارایی‌اش را در اختیار داشته باشد تا درنهایت از ضرر بیشتر جلوگیری کند یا با تغییر در سبد و پرتفوی، سود کسب کند.
تاثیر نقدشوندگی
ناسوتی‌فرد گفت: وقتی در بین بازارها نام بورس مطرح می‌شود، نخستین نکته‌ای که به ذهن متبادر می‌شود بالا بودن قدرت نقدشوندگی این بازار است. فاکتوری بسیار مهم و تعیین‌کننده برای کسانی که در این بازار کار می‌کنند. بنابراین توقف نماد اصلی‌ترین ویژگی و امتیاز این بازار نسبت به سایر رقبایش است که آن را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. این تحلیلگر بازار سرمایه درباره عوامل بنیادی اثرگذار بر بازار گفت: قیمت جهانی نفت و کامودیتی‌ها در چند ماه اخیر یا تغییر نکرده یا کاهشی بوده که این موضوع در کنار ثبات قیمت دلار و بالا ماندن نرخ بهره بانکی رشد بازار سرمایه را کند کرده است و باید در انتظار تغییرات آنها بود. وی در ادامه با اشاره به مسایل سیاسی و بین‌المللی اخیر به‌عنوان دلایل افت بازار اظهار داشت: اتفاقاتی که اخیرا در سطح منطقه رخ داده از جمله قطع ارتباط اعراب با قطر و تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران بازار را چند روزی در لاک دفاعی برد. این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه آینده بازار در دست تک‌تک این عوامل است، خاطرنشان کرد: صحبت درباره آینده بازار منوط به تغییر این عوامل به نفع بازار سرمایه است. ناسوتی‌فرد درباره راه برون‌رفت از شرایط فعلی گفت: اولین گام نترسیدن و نهراسیدن از عرضه‌هاست. باید به بازاری که مبتنی بر عرضه و تقاضا شکل گرفته، اجازه داد راه و روند طبیعی خودش را طی کند تا درنهایت به تعادل برسد. وی با اشاره به ترسو بودن سرمایه در سراسر جهان در ادامه افزود: البته نباید بازار را در هر شرایطی به خودی خود رها کرد، به‌عنوان مثال در شرایطی‌که ریسک‌های سیستماتیک مانند حمله تروریستی اخیر رخ داد و با توجه به اینکه عواقب، پیامدها و ریشه‌های آن روشن نبود، فعالان بازار روز شنبه و یکشنبه سعی کردند دارایی‌هایشان را نقد کنند. در چنین شرایطی با توجه به اینکه بازیگران بورس ما تقریبا شبه‌دولتی هستند با یک حمایت یکی، دو روزه می‌توان آرامش را به فعالان بازار برگرداند و مانع ریزش‌های هیجانی قیمت‌ها و افت بازار شد.
احتیاط معامله‌گران
از سویی دیگر، یک کارشناس بازار سرمایه با اشاره به دلایل افت شاخص و نیز حجم و ارزش معاملات بورس طی ماه‌های اخیر گفت: دولت برنامه و توجه خاصی به بازار سرمایه نداشته و حالا معامله‌گران منتظر هستند ببیند آیا این بی‌تفاوتی در دولت دوازدهم هم ادامه خواهد داشت. امین خانلو در گفت‌وگو با تسنیم ضمن اشاره به افت شاخص و نیز حجم و ارزش معاملات بورس در آخرین ماه بهار امسال گفت: یکی از دلایل این افت را باید سنت هر سال بازار سرمایه در فصل برگزاری مجامع شرکت‌ها در خرداد و تیرماه عنوان کرد که موجب می‌شود معامله‌گران با احتیاط بیشتری اقدام به معامله در بورس کنند. این کارشناس بازار سرمایه افزود: در این مدت شرکت‌ها همزمان با برگزاری مجامع، اقدام به انتشار عملکرد و گزارشات خود می‌کنند بنابراین به این دلیل سهامداران ترجیح می‌دهند با فروش سهام خود یا عدم خرید سهام از آسیب گزارشات منفی در امان باشند که این موضوع موجب افت حجم و ارزش معاملات در فصل مجامع شده و در خرداد امسال نیز این موضوع در بورس قابل مشاهده است. وی اضافه کرد: از سوی دیگر به دنبال تقسیم سود سهام در مجامع، نماد معاملاتی شرکت‌ها در زمان بازگشایی با افتی بیش از سود تقسیمی همراه می‌شوند بنابراین سهامداران ترجیح می‌دهند پیش از برگزاری مجامع شرکت‌ها اقدام به فروش سهام خود کنند تا از این آسیب در امان باشند. این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: همچنین براساس قانون تجارت شرکت‌ها ملزم هستند هشت ماه پس از برگزاری مجمع و تقسیم سود، این سود را به حساب سهامداران واریز کنند، این در حالی است که به‌طور معمول سود تقسیمی مجامع یا به دست سهامداران نمی‌رسد یا اینکه با تاخیر زیادی به حساب سهامداران واریز می‌شود که از این جنبه نیز سهامداران ترجیح می‌دهند پیش از برگزاری مجامع شرکت‌ها اقدام به فروش سهام خود کنند. وی همچنین با اشاره به اینکه از دی‌ماه سال ۹۲ تاکنون بازار سرمایه به دلایل مختلف با افت فرسایشی همراه بوده است، گفت: عمده دلایل این موضوع را باید رکود حاکم بر اقتصاد کشور دانست که بر صنایع و وضعیت سودآوری شرکت‌ها اثر منفی گذاشته و موجب بی‌رونقی بورس شده است.