آزمون بزرگ ترامپ

جهان‌صنعت‌نیوز- مجله اکونومیست در سرمقاله ویژه آمریکای این هفته خود با عنوان دونالد اخراج‌کننده به بررسی سیاست‌های مهاجرتی ترامپ پرداخت. ترامپ با ترکیبی از اظهارات جنجالی و رویکردهای عملی در تلاش است تا مهاجرت غیرقانونی را به یکی از اولویت‌های دوره دوم ریاست‌جمهوری خود تبدیل کند. او ضمن انتقاد از سیاست‌های قبلی، طرحی سه‌مرحله‌ای ارائه داده که شامل تقویت کنترل‌های مرزی، اخراج مهاجران مجرم و ایجاد توافقی برای عفو مهاجران قانون‌مدار است. با وجود کاهش عبورهای غیرقانونی در دوران بایدن و همکاری احتمالی مکزیک، ترامپ با چالش‌های بزرگی نظیر هزینه‌های اخراج گسترده و مقاومت اجتماعی مواجه است. این در حالی است که او می‌تواند از این موضوع برای تقویت تصویر خود و حل چالشی که روسای‌جمهور پیشین از حل آن عاجز بوده‌اند، استفاده کند.
مهاجرت غیرقانونی؛ آزمون بزرگ ترامپ
هیچ چیز به اندازه‌ یک کنفرانس خبری ترامپ نمی‌تواند ذهن را به‌هم بریزد. در روز هفتم ژانویه، او در کاخ زمستانی‌اش در فلوریدا، با شوخی و جدیت، از ایده‌هایی مانند الحاق کانادا، گرینلند و کانال پاناما صحبت کرد. حتی به توربین‌های بادی دریایی هم تاخت چراکه آنها را مسوول مرگ نهنگ‌ها می‌دانست. این اظهارات ترکیبی بود از تخیل آزاد، تحریک‌آمیز بودن عمدی و اهدافی که می‌توانند جهان را به شکل جدی تغییر دهند.
در همان روز اما کمتر مورد توجه قرار گرفت که مجلس نمایندگان آمریکا «قانون لِیکن رایلی» را تصویب کرد. این قانون، اخراج مهاجران غیرقانونی را به دلیل جرائم جزئی، مانند دزدی از فروشگاه، ساده‌تر می‌کند. به نظر می‌رسد که مهاجرت، اولین مساله‌ای است که دولت جدید ترامپ پس از مراسم تحلیف در ۲۰ ژانویه به آن خواهد پرداخت.
ترامپ در این موضوع نیز همان ترکیب پیچیده و متناقض را ارائه می‌کند. مهاجرت غیرقانونی، مساله‌ای است که همواره زمینه‌ساز سیاست‌های جنجالی و عوام‌پسند اما در عین حال مخرب بوده است. از سوی دیگر این موضوع می‌تواند فرصت‌هایی برای اصلاحات مفید نیز به‌وجود بیاورد. مسیری که ترامپ برای حل این مساله انتخاب می‌کند، نه‌تنها نشان‌دهنده‌ سبک ریاست‌جمهوری او خواهد بود، بلکه می‌تواند موجی از اثرات را در سایر کشورهای ثروتمندی ایجاد کند که آنها نیز با مشکلات مشابهی در زمینه مهاجرت روبه‌رو هستند.
افزایش بی‌سابقه مهاجرت به آمریکا؛ فرصت یا تهدید؟
در دوران ریاست‌جمهوری جو بایدن، مرزهای آمریکا برای مدتی دچار آشفتگی شد. بسیاری از دموکرات‌ها با واکنشی که در نهایت به زیان‌شان در انتخابات تمام شد، رای‌دهندگان را به خاطر خشمگین بودن از این وضعیت سرزنش کردند.
طبق تازه‌ترین آمار اداره سرشماری آمریکا، در سال ۲۰۲۳ تعداد مهاجران در این کشور به‌ طور خالص 8/‏2‌میلیون نفر افزایش یافته است. درصد جمعیت متولد خارج از آمریکا اکنون از زمان ۱۸۸۵، یعنی سالی که فردریک ترامپ از بایرن به نیویورک مهاجرت کرد، بالاتر است و به بالاترین سطح خود در یک قرن گذشته رسیده است. در همین راستا، دونالد ترامپ کار خود را با ماموریتی برای تشدید کنترل‌ها آغاز می‌کند.
تفاوت دوره دوم با دوره اول این است که این‌بار ترامپ به نظر می‌رسد که قصد دارد موضوع مهاجرت را به شکلی واقعی در اولویت قرار دهد؛ به طوری که مسوول مرزی او، تام هومن، یکی از طراحان سیاست جداسازی خانواده‌ها در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ بود. او حتی تهدید کرده است که از گارد ملی برای کمک به اخراج مهاجران استفاده خواهد کرد.
با این حال، ترامپ قادر نخواهد بود تهدید خود مبنی بر اخراج ۱۵‌میلیون نفر را عملی کند. اخراج چنین تعداد زیادی از افراد نه‌تنها هزینه‌ای فوق‌العاده بالا خواهد داشت، بلکه بازار کار را به‌شدت دچار اختلال می‌کند و باعث افزایش قیمت کالاها و خدماتی می‌شود که مهاجران غیرقانونی در تامین آنها نقش دارند. تحقیقات نشان می‌دهد که اخراج‌های گسترده در دوران اوباما، با حذف بسیاری از گچ‌کاران و آجرچین‌ها، روند ساخت‌وساز مسکن را کند کرد.
در عوض، به نظر می‌رسد ترامپ به دنبال سیاستی عملی‌تر باشد. یکی از گزینه‌های وسوسه‌برانگیز، انداختن این مشکل به گردن مکزیک است. یکی از موانع بزرگ در اخراج مهاجران، یافتن دولت‌هایی است که آنها را بپذیرند. از این‌رو، ترامپ ممکن است صرفا افرادی را که از مرز جنوبی وارد می‌شوند، بازگرداند و مکزیک را با تهدید به اعمال تعرفه‌ها مجبور به پذیرش آنها کند. با این حال، بی‌ثبات کردن همسایه‌ فقیرتر و جنوبی آمریکا در بلندمدت به نفع این کشور نخواهد بود.
گزینه وسوسه‌انگیز دیگر، تمرکز بر اعمال بی‌رحمی‌های نمایشی به جای اقدامات واقعی است.
می‌توان انتظار داشت که یورش‌های پلیس به محل‌های کار با حضور دوربین‌ها، اردوگاه‌های سختگیرانه در ایالت‌های مرزی و افزایش فعالیت مأموران ICE در شهرهای پناهگاه به اجرا گذاشته شود. مشابه برنامه حزب محافظه‌کار بریتانیا برای ارسال پناهجویان به رواندا، هدف از این اقدامات تا حدی بازداشتن مهاجران بالقوه است. با این حال بی‌رحمی برای خودنمایی، عملی غیراخلاقی است. این رویکرد با انکار انسانیت مهاجران، ارزش‌های آمریکایی را خدشه‌دار می‌کند. همچنین ممکن است محبوبیت چندانی نداشته باشد. در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ، واکنش مردم آمریکا به جداسازی خانواده‌ها و زندانی کردن کودکان باعث شد که حمایت از مهاجرت افزایش یابد اما به محض روی کار آمدن بایدن، این حمایت کاهش پیدا کرد. این پویایی فرصتی برای ترامپ ایجاد می‌کند تا سیاستی کمتر خشن و در عین حال ماندگارتر را دنبال کند.
راه‌حل 3‌گانه ترامپ برای مدیریت مهاجرت غیرقانونی
گام نخست، تقویت کنترل‌های مرزی است. ترامپ در این زمینه خوش‌شانس است، زیرا عبورهای غیرقانونی از مرز از اوج خود در سال ۲۰۲۲ به‌‌شدت کاهش یافته است. این کاهش نتیجه توافق‌هایی است که دولت بایدن با مکزیک و سایر کشورهای آمریکای لاتین برای محدود کردن جریان مهاجرت انجام داد. گام دوم، تمرکز بر اخراج مجرمان است؛ سیاستی که به نظر می‌رسد توسط رییس دفتر او پیشنهاد شده است.
این رویکرد می‌تواند تعادلی میان اعمال قانون و کاهش خشم عمومی نسبت به بی‌عدالتی ایجاد کند. این رویکرد می‌تواند زمینه را برای اجرای گام سومی فراهم کند که مدت‌ها روشن اما از نظر سیاسی دست‌نیافتنی بوده است. از منظر عملی و همچنین از دیدگاه عدالت، آمریکا نمی‌تواند تمامی مهاجران غیرقانونی را اخراج کند. عدم انجام هرگونه اقدام به این معناست که حدود ۱۱‌میلیون نفر تمام عمر خود را در آمریکا سپری خواهند کرد، بدون اینکه هیچ‌گاه حق زندگی قانونی در این کشور را به دست آورند.
اما اگر جریان‌های مهاجرتی تحت کنترل نباشند، عفو مهاجرانی که هم‌اکنون در آمریکا هستند، خطر جذب موج دیگری از مهاجران غیرقانونی را به همراه خواهد داشت. تنها راه‌حل ممکن، توافقی است که ترکیبی از اجرای موثر قوانین مرزی و اعطای حق اقامت به مهاجران قانون‌مدار باشد. چنین راه‌حلی می‌تواند تعادل میان کنترل مهاجرت و رعایت اصول انسانی و عدالت اجتماعی را ایجاد کند.