آخرین وضعیت تنبیه‌شدگان بازار سهام

صدای بورس- براساس آمار بالغ بر ۷۱۰‌نماد معاملاتی در بورس معامله می‌شوند که براساس آخرین بررسی ۱۱۶نماد از معاملات محرومند و می‌توان گفت حدود ۱۶درصد بازار محبوس شده است. به طور طبیعی بسته بودن نمادها باعث می‌شود دارایی‌های بسیاری از افراد برای طولانی‌مدت قفل شوند و امکان معامله را از دست بدهند. براساس آمار بالغ بر ۷۱۰‌نماد معاملاتی در بورس معامله می‌شوند که براساس آخرین بررسی ۱۱۶‌نماد از معاملات محرومند و می‌توان گفت حدود ۱۶‌درصد بازار محبوس شده است.
همین موضوع باعث می‌شود که ریسکی به ریسک‌های موجود در بازار اضافه شود و آن هم ریسک توقف طولانی‌مدت دارایی آنهاست که به طور طبیعی عاملی خواهد شد که می‌تواند جذابیت سرمایه‌گذاری در بورس را برای سرمایه‌گذاران کم کند.
علت هم این است که سرمایه‌گذاران علاوه بر ریسک‌هایی که در بازار موجود است، مجبور هستند ریسکی را به این ریسک‌ها اضافه کنند که هر لحظه ممکن است نماد شرکت یا سهامی را که می‌خرند، بسته شود و برای مدتی نامعلوم این نماد بسته باشد، یعنی قابلیت اینکه بخواهند دارایی خود را فارغ از سود و زیان نقد کنند از بین می‌رود. بنابراین می‌تواند عامل دافعه باشد برای بازار که برخی سرمایه‌گذاران را از سرمایه‌گذاری در بورس منع کند و آن جذابیت را برای آنها از بین ببرد.
اثر منفی دیگری هم که این موضوع دارد، این است که برخی شرکت‌ها و مجموعه‌هایی که سهام شرکت‌های سهام عدالت را خریداری کردند، به دلیل اینکه دارایی آنها قفل شده و به واسطه نوسانات بازار، امکان اینکه از این نوسانات بهره‌مند شوند، از بین رفته است.
نکته‌ای که وجود دارد این است که شاید در برخی مواقع این توقف نماد اجتناب‌ناپذیر باشد، یعنی به دلیل اینکه یک اتفاق یا اطلاعات مهمی در شرکت وجود دارد که باید افشا یا منتشر شود اما نشده، نمادی متوقف می‌شود اما در این میان به ‌نظر می‌رسد برای جلوگیری از این اتفاق و برای اینکه سازمان بورس هیات‌مدیره و مدیران آن شرکت را ملزم کند تا اطلاعات، ابهامات یا هر دلیلی که برای توقف نماد وجود دارد را زودتر افشا و منتشر کنند، می‌توان یک‌سری جرائم را برای هیات‌مدیره و مدیران ارشد آن شرکت‌ها لحاظ کرد که دیگر هیچ شرکتی این کار را انجام ندهد و در این راستا تا جای ممکن توقف نمادی صورت نگیرد.
در واقع این توقف اصولا به عنوان جریمه برای شرکت، مثلا برای ابهامی که وجود دارد، نماد را می‌بندند، یعنی شرکت خوب گزارش نمی‌دهد و نماد بسته می‌شود و هرگونه جریمه‌ای بخواهند برای شرکت در نظر می‌گیرند یا نماد آن را می‌بندند. در صورتی که این در اصل جریمه سهامدار است و به شرکت ربطی ندارد و حتی شاید اصلا برای شرکت مهم نباشد و دوست داشته باشد که نمادش در بازار بسته باشد و دردسری از این نظر نداشته باشد. این موضوع جزو ریسک‌هایی است که می‌تواند حتی سرمایه را از بازار فراری دهد.
حتی در بازارهایی مانند بازار مسکن که بازاری بوده که کمتر نقدشونده‌ است، چنین ریسکی دیده نمی‌شود اما در بازار سرمایه نمادهایی داریم که بیش از دو سال است که بسته شده‌اند و تعداد زیادی سهامدار خرد دارند که سرمایه‌شان محبوس شده است.
از این ‌ر‌و در ادامه تعداد کل نمادهای بسته نشان می‌دهد که براساس آخرین اطلاعات اعلامی بورس و فرابورس ۱۱۵ نماد فعال در بازار سهام مشمول توقف و تعلیق شدند و هزاران سهامدار به واسطه این توقفات دچار مشکل شدند و از حق دسترسی به دارایی‌شان محرومند.
رویه بازگشایی نمادها چیست؟
بنا بر این گزارش براساس الزامات دستورالعمل‌های اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس تهران و فرابورس ایران نمادهای معاملاتی سهام شرکت‌ها براساس ضوابط مشخصی متوقف و بازگشایی می‌شوند. البته نحوه توقف و بازگشایی نمادهای معاملاتی در دستورالعمل‌های مشخصی تشریح شده است. ضمن اینکه توقف نمادهای معاملاتی به دو دسته متوقف شده و تعلیق شده طبقه‌بندی می‌شوند. نمادهای متوقف تا حداکثر پنج ‌روز معاملاتی را نمادهای «متوقف‌شده» نمادهای متوقف بیش از پنج روز معاملاتی را نمادهای «تعلیق‌شده» می‌نامند.
پس از مجمع وضعیت نمادها چه می‌شود؟
چنانچه توقف نمادهای معاملاتی به دلیل برگزاری مجامع عمومی ناشر باشد، عموما نماد معاملاتی پس از افشای تصمیمات مجامع عمومی در سامانه کدال و حسب مورد محاسبه قیمت تعدیل شده (در‌خصوص مجامع عمومی فوق‌العاده با موضوع افزایش سرمایه و مجامع عمومی عادی با موضوع تقسیم سود نقدی) بازگشایی می‌شود.
ضوابط بازگشایی نماد معاملاتی در خصوص جلسه هیات‌مدیره ناشر با موضوع افزایش سرمایه نیز مشابه همین رویه است. البته در این خصوص برخی موارد استثنا نیز وجود دارد از جمله اینکه در مواردی که در جلسه مجمع عمومی فوق‌العاده یا جلسه هیات‌مدیره ناشر، افزایش سرمایه به میزان ۲۰۰‌درصد یا بیشتر صرفا از محل صدور سهام جایزه تصویب می‌شود، بازگشایی نماد معاملاتی منوط به ثبت افزایش سرمایه و قابل معامله شدن سهام جدید است.
چه عواملی موجب توقف نمادها می‌شود؟
افشای اطلاعات با اهمیت موضوع ماده ۱۳ دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان در سامانه کدال از جمله دیگر مواردی است که منجر به توقف نمادهای معاملاتی شرکت‌ها می‌شود. حسب ضوابط مشخص و طبق دستورالعمل‌های اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس و فرابورس، سازمان بورس و اوراق بهادار یا بورس مربوطه نیز می‌توانند به منظور بررسی وضعیت افشای اطلاعات یا بررسی معاملات سهام ناشر اقدام به «توقف» یا «تعلیق» نماد معاملاتی شرکت کنند.