6 - 01 - 2021
نگاهی به پروژههای گازی عراق
رهبران عراق در حالی از دورنمای تولید روزانه هفت میلیون بشکه نفت در سال ۲۰۲۵ میلادی سخن میگویند که پیشتر این عدد پنج میلیون بشکه اعلام شده بود. تلاش برای کاهش گاز فلرینگ و توقف خرید سوخت از ایران نیز در دستور کار بغداد قرار دارد.
در سال ۲۰۱۷ میلادی، وزارت دفاع عراق توافقنامهای با سازمان ملل متحد و بانک جهانی برای توقف فلرینگ تا سال ۲۰۳۰ میلادی امضا کرد. در سه سال گذشته، عراقیها در جهت کاهش گاز فلرینگ در میادین نفتی خود موفقیت قابل توجهی نداشتهاند، اما در اقلیم جداییطلب کردستان شرایط تا حدودی متفاوت است.
صنعت گاز در عراق با فرصتهای از دسترفته زیادی روبهرو بوده است. مجموعه ذخایر گاز طبیعی متعارف این کشور ۵/۳ تریلیون مترمکعب و برابر با ۵/۱ درصد ذخایر دنیاست. از نظر میزان ذخایر گاز طبیعی، کشور عراق در رتبه سیزدهم دنیا قرار دارد. ۷۵ درصد از این ذخایر، گازهای همراه است.
آژانس بینالمللی انرژی پیشبینی کرده که میزان ذخایر گاز قابل استحصال عراق ۸۰۰ میلیارد مترمکعب است و ۳۰ درصد این ذخایر میادین مستقل هستند. با وجود تعهدات دولت عراق برای کاهش گاز فلرینگ این کشور، عراق همچنان دومین کشور دارای بیشترین گاز فلرینگ در دنیا پس از روسیه است.
در کشور عراق سالانه ۱۸ میلیارد مترمکعب گاز در مشعلها سوخته میشود. این حجم عظیم گاز سوختهشده در مشعلها درآمدهای از دست رفته زیادی برای عراقیها دارد. کشور عراق با قطعی زیاد جریان برق به ویژه در ماههای تابستان روبهرو است. چنین شرایطی برای یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر نفت و گاز دنیا، غیرقابل قبول است.
در منطقه نیمهمستقل کردستان عراق در ماههای اخیر اقدامات قابلتوجهی در بخش توسعه ذخایر گاز طبیعی انجام شده است. شرکت دانا گاز امارات متحده عربی اعلام کرده که اجرای یک پروژه توسعه در منطقه کردستان را آغاز کرده است. در ماه دسامبر گذشته تولید روزانه گاز از میدان خورموج به ۴۳۰ میلیون فوت مکعب رسیده است. این عدد یک رکورد محسوب میشود.
شرکت داروسازی اعلام کرده در فصل نخست سال ۲۰۲۳ میلادی ظرفیت تولید از این میدان را ۲۵۰ میلیون فوت مکعب در روز افزایش خواهد داد. همهگیری کرونا در تاخیر یکساله اجرای این پروژه تاثیرگذار بوده است. بر اساس اعلام پاتریک آلمنوارد، مدیرعامل شرکت دانا گاز، فاز دوم توسعه یک میدان کردستان برای افزایش ظرفیت تولید به ۹۰۰ میلیون فوت مکعب در روز در فصل چهارم سال ۲۰۲۵ میلادی راهاندازی خواهد شد.
با وجود کشف ذخایر عظیم گاز طبیعی در اقلیم کردستان، عملیات توسعه این میادین در سالهای اخیر کند بوده است. وزارت منابع طبیعی اقلیم کردستان پیشبینی کرده که ذخایر اثباتشده گاز طبیعی این منطقه ۲۵ تریلیون فوت مکعب و ذخایر اثبات نشده آن ۱۹۸ تریلیون فوت مکعب است. این عدد برابر با ۳ درصد ذخایر گاز طبیعی دنیا است.
مطالعات زمینشناسی ایالاتمتحده نشان میدهد در کمربند زاگرس عراق که بخش اعظم آن در اقلیم کردستان قرار گرفته، ۵۴ تریلیون فوت مکعب گاز وجود دارد. اکثر این ذخایر، گازهای غیرهمراه بوده و عموما در مناطق مرکزی و جنوبی کردستان شامل بینا باوی، خورمالا، میران، خورمور و چمچمال قرار گرفته است.
با توجه به نرخ موفقیت ۶۵ درصدی حفاری در میادین نفتی کردستان، آژانس بینالمللی انرژی اعلام کرده که به احتمال زیاد در بخش گاز نیز شاهد موفقیتهای مشابهی خواهیم بود.
این در حالی است که پیشرفت پروژههای اکتشاف و تولید گاز طبیعی در مناطق جنوب عراق با چالشهای مختلفی روبهرو است. فساد و سوءمدیریت در این طرحها به چشم میخورد. اکثر پروژههای جمعآوری گاز سوزانده در فلرها، نیمهکاره رها شده است.
احسان اسماعیل، وزیر جدید نفت عراق در ماه آگوست گذشته اعلام کرد: اجرای پروژه الرتاوی پس از سالها تاخیر بار دیگر از سر گرفته شده است. این طرح در فاز نخست روزانه ۳۰۰ میلیون فوت مکعب گاز تولید خواهد کرد و در مراحل بعدی این عدد به یک میلیارد فوتمکعب افزایش خواهد یافت.
این میدان میتواند ۲/۱ گیگاوات برق تولید کند. شرکتهانیول، پیمانکار توسعه این طرح است. رهبران عراق اعلام کردهاند در افق سال ۲۰۲۵ میلادی تولید نفت خود را به ۷ میلیون بشکه در روز و تولید گاز خود را به ۵ میلیارد فوت مکعب در روز افزایش خواهد داد. این حجم از تولید گاز طبیعی میتواند ۲۰ گیگابایت برق تولید کند.
بغداد پیشبینی کرده در افق سال ۲۰۳۰ میلادی به ۳۵ گیگاوات ظرفیت جدید تولید برق نیاز دارد. پس از سفر مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق به واشنگتن در آگوست سال ۲۰۲۰ میلادی، اجرای طرحهای مشترک در حوزه انرژی میان دو کشور افزایش یافته است.
شرکتهانیول ایالاتمتحده در نظر دارد تا سهم خود را در پروژههای برق این کشور افزایش دهد. چهار شرکت آمریکایی شورون، جنرالالکتریک، بیکرهوگز و استلار انرژی در ماههای اخیر قراردادهایی با دولت عراق برای کاهش وابستگی بغداد به واردات انرژی از ایران و به ارزش هشت میلیارد دلار امضا کردهاند.
ایران در نظر دارد تا در میدان نفتی ناصریه با ۴/۴ میلیارد بشکه ذخیره احتمالی نفت خام، فعالیتهای اکتشاف و تولید انجام دهد. شرکت جنرال الکتریک نیز اعلام کرده که دو قرارداد جدید با وزارت برق عراق به ارزش ۲/۱ میلیارد دلار جهت تعمیرات نیروگاههای برق این کشور و نوسازی شبکه انتقال برق امضا کرده است.
کارشناسان معتقدند رهبران بغداد تا سالها همچنان به واردات برق و گاز از ایران نیاز خواهد داشت. در سال ۲۰۲۰ میلادی، شرکت بیکرهوگز قراردادی برای تصفیه ۲۰۰ میلیون فوت مکعب از گاز شده میدان براف در منطقه ذیقار ناصریه و چند میدان نفتی دیگر در شمال بصره امضا کرد.
اما با کاهش قیمت نفت و سقوط تقاضای نفت در سایه همهگیری ویروس کرونا همراه با کاهش درآمدهای نفتی بغداد، آینده این طرحها با ابهامهای زیادی روبهرو است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد