4 - 02 - 2020
رکورد بیحاصل
پس از ثبت جهانی سه شهر و یک روستای ایران از سوی شورای جهانی صنایعدستی، ایران از نظر تعداد ثبت جهانی شهرهای صنایعدستی در رتبه نخست قرار گرفت؛ رویدادی که برای پاسداشت، طی نشستی متولیان میراث فرهنگی و استانداران مربوطه را گرد هم جمع کرد.
شورای جهانی صنایعدستی به تازگی سه شهر و یک روستای ایران را در فهرست شهرها و روستاهای جهانی صنایعدستی ثبت کرد؛ شیراز از استان فارس به عنوان شهر جهانی صنایعدستی، زنجان به عنوان شهر جهانی ملیله، ملایر از استان همدان به عنوان شهر جهانی مبلمان منبت و روستای قاسمآباد از استان گیلان به عنوان روستای جهانی چادرشببافی در فهرست شهرها و روستاهای جهانی صنایعدستی قرار گرفتند.
با ثبت این چهار شهر و روستا، تعداد شهرها و روستاهای جهانی ایران در این فهرست از ۱۰ به ۱۴ رسید تا همچنان ایران رتبه اول جهان را از این لحاظ دارا باشد. بر اساس آمار جهانی تاکنون ۴۸ شهر و روستا در دنیا به عنوان شهر یا روستای جهانی صنایعدستی به ثبت رسیدهاند که ۴۰ شهر در منطقه آسیا و اقیانوسیه، شش شهر در آمریکای لاتین و دو شهر در اروپا بودهاند. کشور چین با ثبت شش شهر و روستای جهانی صنایعدستی مقام دوم را به خود اختصاص داده است. اما هنوز مشخص نیست با وجود کسب رتبه نخست در این زمینه، چه برنامههایی برای استفاده از این ظرفیتها تدارک دیده شده و آیا صرف رکورد زدن در ثبت جهانی شهرها و روستاهای صنایعدستی کافی است؟
در نشست خبری دیروز پویا محمودیان معاون صنایعدستی و هنرهای سنتی وزیر میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری به پاسداشت این رکوردداری، استانداران فارس و همدان و مدیران کل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری گیلان و زنجان نیز به تشریح ظرفیتهای منطقه خود پرداختند.
فارس ایران کوچک است
عنایتالله رحیمی استاندار فارس، شیراز را به عنوان پایتخت فرهنگ و هنر دانست و گفت: فارس ایران کوچک است. شیراز شهر عرفا و ادبا و مهماننوازی و فارس میزبان اقوام مختلف آن است. عنوان ثبت جهانی شیراز، جلوهای از هنر نیاکان و حاصل هنر دست صنعتگران است که روح بیننده را به سمت هنر متمایل میکند.
وی افزود: همجواری شیراز با آثار تاریخی و فرهنگی و گردشگرپذیر بودن شهر باعث شده علاوه بر مخاطب داخلی، برخی موزههای خارجی با نمایش این آثار، به معرفی آنها بپردازند.
وی ثبت شهر آباده به عنوان شهر ملی منبت ۲۰۱۸ و ثبت شیراز را به عنوان شهر جهانی صنایعدستی در سال ۲۰۱۹، از کثرت داشتههای هنری استان فارس دانست که منجر به کسب این مقام شده است.
رحیمی با برشمردن شاخههای هنری فارس گفت: ما در استان فارس ۸۵ رشته هنری و ۵۵ زیررشته هنری داریم. بیش از ۲۰۰ هزار نفر در استان و ۲۰ هزار نفر در شیراز به کار هنری مشغولند. سه هزار بیمهشده هنری نیز در شهر شیراز هستند. صادرات گمرکی و چمدانی بیش از پنج میلیون دلار در سال ۹۸ بوده است.
وی ادامه داد: بعد از ثبت شهر، برنامههای ویژهای داریم و شهرهای دیگر چون دستبافهای فیروزآباد که قشقایی است را معرفی خواهیم کرد. در راستای حمایت از توسعه صنایعدستی پروژههایی که در رابطه با گردشگری شیراز باشد بدون نوبت بررسی میشود. وی در ادامه به معرفی برنامههای آتی شیراز به عنوان پایتخت صنایعدستی در سال ۱۳۹۹ پرداخت.
هنر همدان، ریشه در اصالت تاریخی شهر دارد
سیدسعید شاهرخی استاندار همدان نیز با اشاره به تاریخ و تمدن این استان، گفت: مجلس شورای اسلامی، همدان را پایتخت تاریخ و تمدن ایران خوانده است که با نگاهی به این میراث متوجه این حقانیت میشویم. بیش از هزار و ۸۰۰ اثر تاریخی و طبیعی از همه ادوار تاریخ در این استان وجود دارد و بیش از هزار و ۱۰۰ اثر ثبت شده است. همچنین در سال آینده، تپه هگمتانه با سههزار و ۲۰۰ سال سابقه تاریخی، ثبت جهانی خواهد شد. وی افزود: شهر همدان بلندای تاریخش به بلندای همه ادوار ایران است. به برکت این تاریخ، همیشه صنایعدستی رشد و نمو داشته است که نمونه آن را در این ثبت جهانی میبینیم. پیش از این هم شهر لالجین، پایتخت سفال شناخته شده و گردشگران را جلب کرده است. امسال با همکاری مدیران توانستیم کار هنرمندان را ثبت جهانی کنیم.
ثبت جهانی به کیفیت صنایعدستی گیلان کمک کرد
شهرود امیرانتخابی، مدیرکل میراث فرهنگی گیلان با تشریح ثبت جهانی قاسمآباد گفت: از اسفند سال گذشته معرفینامه ثبت جهانی نوشتیم و فکر نمیکردیم در کمتر از یک سال به نتیجه برسیم. همکاری صمیمانه مردم هنرمند قاسمآباد نقش بسیار مهمی در این ثبت جهانی داشته و مسوولان بسیاری با ما همکاری داشتند.
وی اهداف اصلی ثبت جهانی را چنین برشمرد: مهمترین مساله، حفاظت از صنایعدستی است که از کیفیت لازم برخوردار نبودند. اساسا رشتههای صنایعدستی گیلان کیفیت لازم را نداشتند و ثبت جهانی به ما کمک کرد کیفیت را بیشتر کنیم.
انگیزه دادن و تشویق مردم محلی و هویتبخشی به مردم شهر یکی از اساسیترین اتفاقات این ثبت بود و ارزشمند بودن هدف باعث شد همکاری صورت بگیرد. امیرانتخابی گفت: ما در گیلان نتوانستهایم گردشگران خارجی را به خوبی جذب کنیم. ورودی قابل توجهی نداریم مگر تقویت صنایعدستی یا ثبت جهانی که در میراث فرهنگی داریم و در شهر ماسوله به دنبال آن هستیم. ما از صنایعدستی شروع کردیم و امیدواریم اتفاق خوبی بیفتد. ما فرصت تجارت در منطقه آزاد انزلی داریم و همه عزم داریم که از این موقعیت استفاده کنیم.
گردشگری در کشور ما محدودیت خاصی دارد و ما باید دست بالا را داشته باشیم چون چارهای جز ثبت شهرها برای دیده شدن آنها نداریم.
این نشست با پرسش و پاسخ خبرنگاران ادامه یافت و محمودیان در پاسخ به سوال ایلنا مبنی بر آنکه چرا ثبت جهانی یک شهر به جای آنکه نقطه عطفی برای پیشرفت و افزایش کیفیت صنایعدستی و البته متعادلسازی قیمتهای آن باشد، تبدیل به نقطهای برای نزول و کاهش کیفیتها و افزایش قیمت صنایعدستی میشود، گفت: آمارهای کمی، رشد را نشان میدهند چنانکه براساس شاخصهای در نظر گرفته شده در برنامه ششم توسعه شاهد افزایش تعداد کارتهای صادرشده، صنعتگران فعال، نشانهای ملی، مهرهای مرغوبیت کالا، آموزش صنایعدستی و طراحی محصولات، ایجاد خانههای صنایعدستی و خانههای خلاق، نمونههای بستهبندی، مستندنگاری و برگزاری نمایشگاههای صنایعدستی هستیم.
مالمیر در پاسخ به چرایی کاهش کیفیت سفال لالجین بعد از ثبت جهانی گفت: سعی ما بر آن شد تا درصدد اصلاح لعاب و سرب موجود در آن برآییم. از این رو تسهیلاتی اختصاص دادیم و بررسیها و تحقیقاتی در این خصوص انجام شد. درصدد آن هستیم تا برند سفال لالجین را با توجه به استحکامبخشی و بسترسازیهای لازم قوت بخشیم و همانطور که شاهد هستیم عرضه محصولات سفال در بسیاری از شهرها به نام سفال لالجین انجام میشود، هر چند برای بهبود کیفیت و قیمتگذاریها نیازمند زمان هستیم.
او ادامه داد: امروزه مساله ما در حوزه سفال لالجین نبود کارگر چرخکار است چراکه استقبال از سفال لالجین به اندازهای است که حتی شهرهای همجوار نیز درصدد راهاندازی کارگاه سفال برآمدهاند.
معاون صنایعدستی کشور همچنین در پاسخ به سوال یکی دیگر از خبرنگاران درخصوص چرایی نبود بازارچههای فروش صنایعدستی در کشور همسایه ما عراق گفت: سفال لالجین بهطور عمده به عراق صادر میشود. همچنین گیوه کردستان و کرمانشاه در این صادرات جای دارند. در نظر داریم در سوغات زیارت، صنایعدستی را نیز بگنجانیم. در این میان عتبات عالیات را مدنظر داریم. برای ایجاد فروشگاههای دائمی صنایعدستی در عراق در تلاش هستیم و امیدواریم جهانی شدن صنایعدستی ایران گامی برای دیده شدنش بردارد.
وی با اشاره به افزایش صادرات چمدانی صنایعدستی بعد از ثبتهای جهانی گفت: چندی پیش یکی از افرادی که در حوزه صادرات چمدانی صنایعدستی فعال بود، بعد از ثبت خراشاد گفت، اصلا از وجود چنین ظرفیتی باخبر نبوده و میتواند از این پس این گزینه را نیز در محصولات صادراتی چمدانی خود بگنجاند. محمودیان در خصوص بیمه هنرمندان نیز گفت: سال گذشته ۸۱۲ نفر بیمه تامین اجتماعی شدند که در سال جدید نیز تعدادی از آنها تحت پوشش قرار گرفتند اما صندوق بیمه روستاییان و عشایر نیز به این حوزه ورود و حدود چهار هزار نفر را بیمه کرد.
قرار بر آن شده تا تمهیداتی برای بیمه هنرمندانی که در شهرهای بیش از ۱۰ هزار نفر زندگی میکنند در نظر گرفته شود و این صندوق آنها را نیز بیمه کند که از قضا امکانات و تسهیلات خوبی به هنرمندان و فعالان صنایعدستی ارائه میدهد. در این میان سعی کردیم در بودجه سال ۹۹ ردیف مشخصی به بیمه هنرمندان اختصاص دهیم. البته این بودجه هنوز مشخص نیست و به زودی اعلام خواهیم کرد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد