رقابت در دنیای هوش‌مصنوعی

گروه فناوری- «انویدیا» یکی از پیشگامان صنعت هوش‌مصنوعی و سخت‌افزارهای پردازشی، در ماه اکتبر 2024 از مدل هوش‌مصنوعی جدیدی تحت عنوان «NVLM 1.0» رونمایی کرد که به سرعت به‌عنوان رقیب جدی برای مدل‌های پیشرفته‌ای همچون «GPT-4o» از OpenAI شناخته شد. این مدل هوش‌مصنوعی جدید که منبع‌باز است، با هدف ترکیب قابلیت‌های پیشرفته پردازش متن و تصویر توسعه یافته و به‌ویژه برای حل مسائل پیچیده ریاضی و کدنویسی بهینه‌سازی شده است. این مدل که نسخه اصلی محسوب می‌شود، با 72میلیارد پارامتر ساخته شده و عملکرد بسیار چشمگیری را در طیف وسیعی از وظایف هوش‌مصنوعی ارائه داده است.
مدل «NVLM 1.0» از یک معماری پیشرفته چند-حوزه‌ای بهره می‌برد که قابلیت‌های متن-‌محور و تصویر-محور را به صورت همزمان به کار می‌گیرد. این ویژگی کلیدی این مدل است که آن را از بسیاری از مدل‌های دیگر متمایز می‌کند. برای مثال برخلاف مدل‌های صرفا متنی مانند «GPT-4، مدل «NVLM-D-72B» قادر است تصاویر را تحلیل، میم‌ها را تفسیر کند و به سوالات پیچیده در حوزه ریاضیات و برنامه‌نویسی به‌صورت گام‌به‌گام پاسخ دهد. این قابلیت‌ها نه‌تنها توانمندی‌های چندرسانه‌ای این مدل را افزایش داده بلکه آن را به ابزاری جامع برای طیف گسترده‌ای از کاربردهای صنعتی و تحقیقاتی تبدیل کرده است. این مدل با استفاده از مجموعه داده‌های عظیم و بهینه‌سازی‌های پیشرفته در سخت‌افزارهای تخصصی انویدیا طراحی شده است. انویدیا که در زمینه پردازش موازی و ساخت تراشه‌های گرافیکی (GPU)پیشگام است، از این توانمندی‌ها برای بهبود عملکرد مدل‌های هوش‌مصنوعی بهره برده است. از سوی دیگر، این مدل به دلیل بهینه‌سازی‌هایی که روی آن انجام شده، با وجود داشتن تعداد کمتری پارامتر نسبت به مدل‌های رقیب، توانسته عملکردی مشابه و در برخی موارد بهتر در حوزه‌های تخصصی مانند کدنویسی و حل مسائل پیچیده ریاضی داشته باشد.
رقابت با مدل‌های برتر
مدل‌های زبان بزرگ (LLM) مانند «GPT-4» از OpenAI و «Claude-3» از Anthropic در حال حاضر به‌عنوان معیارهای پیشرو در هوش‌مصنوعی شناخته می‌شوند اما مدل «NVLM-D-72B» از انویدیا به‌سرعت توانسته در آزمون‌ها و بنچمارک‌های مقایسه‌ای، نتایج قابل‌توجهی کسب کند و در برخی آزمون‌ها حتی از «GPT-4» پیشی بگیرد. به‌طور خاص، این مدل در تست‌های مربوط به پردازش متن و حل مسائل پیچیده، عملکرد بسیار چشمگیری داشته و در زمینه‌هایی مانند کدنویسی و ریاضیات، با دقت و سرعت بیشتری نسبت به مدل‌های رقیب عمل کرده است. یکی از دلایل اصلی موفقیت این مدل، بهره‌گیری از معماری منبع‌باز و مشارکت جامعه تحقیقاتی در بهبود آن است. برخلاف «GPT-4» و بسیاری از مدل‌های دیگر که توسط شرکت‌های بزرگ مانند OpenAI به صورت بسته توسعه داده می‌شوند، انویدیا با انتشار عمومی مدل‌های خود و ارائه کد منبع آن، امکان توسعه و بهینه‌سازی این مدل‌ها را برای جامعه تحقیقاتی و توسعه‌دهندگان مستقل فراهم کرده است. این استراتژی به کاربران اجازه می‌دهد تا از فناوری‌های پیشرفته‌ای که پیشتر تنها در اختیار شرکت‌های بزرگ بود، بهره‌برداری کنند و در فرآیند توسعه هوش‌مصنوعی جهانی سهمی ایفا کنند.
آزمون‌ها و بنچمارک‌های عملکردی
مدل «NVLM 1.0» در آزمون‌های مقایسه‌ای متعددی شرکت کرده است که در آنها مدل‌های مختلف هوش‌مصنوعی از جمله GPT-4، Claude-3 و LLaMA-3.1 به‌صورت مستقیم مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. در این آزمون‌ها، مدل‌ها وظایف مشابهی دریافت می‌کنند و نتایج توسط ارزیابان انسانی یا به‌صورت خودکار مقایسه می‌شود. نتایج نشان داده است که «NVLM-D-72B» در بسیاری از حوزه‌ها مانند پردازش زبان طبیعی (NLP) و حل مسائل ریاضی عملکردی به مراتب بهتر از بسیاری از مدل‌های مطرح داشته است. این مدل به‌ویژه در آزمون‌های کدنویسی و حل مسائل ریاضی پیچیده موفق به کسب امتیازهای بالاتری نسبت به GPT-4 شده است. این موفقیت در حالی حاصل شده که مدل‌های رقیب مانند GPT-4o دارای پارامترهای بسیار بیشتری هستند. به‌عنوان مثال، GPT-4o با بیش از یک تریلیون پارامتر طراحی شده است، در حالی که
«NVLM-D-72B» تنها با 72میلیارد پارامتر توانسته عملکرد مشابهی را در برخی حوزه‌ها ارائه دهد. این مساله نشان‌دهنده بهینه‌سازی‌های پیشرفته‌ای است که در مدل انویدیا به کار گرفته شده است و می‌تواند به صرفه‌جویی در هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری در استفاده از سخت‌افزار منجر شود.
کاربردهای گسترده در صنایع مختلف
از طرفی یکی از مزایای کلیدی مدل «NVLM 1.0» قابلیت چندمنظوره بودن آن است. این مدل نه‌تنها در پردازش متن بلکه در تحلیل تصاویر نیز بسیار کارآمد است. برای مثال این مدل می‌تواند به‌طور همزمان متنی را تحلیل کرده و اطلاعات مرتبط با یک تصویر را استخراج کند. این ویژگی باعث شده است که «NVLM 1.0» برای کاربردهایی نظیر تولید محتوای دیجیتال، تبلیغات، تحلیل داده‌های تصویری در پزشکی و حتی تشخیص اشیا در صنایع خودروسازی مناسب باشد. این مدل می‌تواند در آموزش هوش‌مصنوعی و توسعه سیستم‌های مبتنی بر یادگیری عمیق نیز نقش کلیدی ایفا کند.
تاثیر بر آینده هوش‌مصنوعی
در نهایت انتشار مدل «NVLM 1.0» به‌عنوان یک مدل منبع‌باز می‌تواند تاثیرات بزرگی بر آینده هوش‌مصنوعی داشته باشد. این مدل نه‌تنها به محققان و توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد تا از جدیدترین فناوری‌ها استفاده کنند بلکه می‌تواند به تسریع روند تحقیقات و توسعه در این حوزه کمک کند، همچنین استفاده از معماری‌های منبع‌باز مانند «NVLM 1.0» به ایجاد نوآوری‌های بیشتر در هوش‌مصنوعی منجر خواهد شد چراکه این مدل‌ها در دسترس عموم قرار دارند و امکان بهبود آنها توسط جامعه جهانی فراهم است.
به‌طور کلی، مدل جدید انویدیا با ترکیب قابلیت‌های پیشرفته پردازش متن و تصویر، به‌عنوان یکی از رقبای جدی در حوزه هوش‌مصنوعی شناخته شده و توانسته است در بسیاری از زمینه‌ها عملکردی مشابه یا بهتر از مدل‌های پیشرو مانند «GPT-4» ارائه دهد.