3 - 05 - 2021
دلار ریخت
نسیم سوران- در دومین روز هفته، روند کاهشی قیمتها در بازار ارز ادامه یافت و دلار تا نزدیکی مرز ۲۲ هزار تومان نیز پیش رفت. به این ترتیب دلار در معاملات روز گذشته ۹۹۰ تومان کاهش ارزش را تجربه کرد و در ۲۲ هزار و ۶۰ تومان متوقف شد. این میزان کاهش قیمت موید افت ۳/۴ درصدی بازده دلار تنها ظرف دو روز است. هرچند خلاف پیشبینیها دلار توانست محدوده قیمتی خود را در کانال ۲۲ هزار تومان حفظ کند با این حال افت قابل توجه قیمت دلار بر تابلوی صرافیهای بانکی نشانههای جدیدی از تداوم روند نزولی قیمتها در روزهای پیشرو آشکار کرده است. به نظر میرسد نقش عوامل سیاسی در کاهش قیمت دلار پررنگتر شده و بازارساز نیز انتظارات قیمتی خود از اسکناس آمریکایی را با روند مذاکرات در وین همسو کرده است.
افت دلار در دو بازار
دیروز دومین افت متوالی قیمتها در بازار ارز اتفاق افتاد، با این حال روز گذشته شدت کاهش قیمتها از ابتدای هفته بیشتر بود. قیمت دلار که در معاملات روز یکشنبه تا نزدیکی مرز ۲۳ هزار تومان نیز پیش رفته بود دیروز با نرخ ۲۲ هزار و ۶۷۰ تومانی آغاز به کار کرد و روند کاهش قیمت خود را تا پایان زمان معاملات در پیش گرفت. در نهایت روز گذشته ۹۹۰ تومان کاهش ارزش را تجربه کرد و در قیمت ۲۲ هزار و ۶۰ تومان به کار خود پایان داد. این بیشترین افت قیمتی دلار طی چند ماه اخیر محسوب میشود. رصد قیمتها در بازار ارز نشان میدهد که دلار پیش از این در دی ماه قیمت ۲۱ هزار تومانی و در بهمن ماه قیمت ۲۲ هزار تومانی را به خود دیده بود و از آن پس در محدوده ۲۴ و ۲۵ هزار تومانی نوسان میکرد. افت شدید قیمت دلار در معاملات دو روز گذشته نشان میدهد که بازارساز به تداوم ریزش قیمتها امیدوار است. فروشندگان بازار نیز به دلیل ترس از تحقق پیشبینیها مبنی بر ریزش دلار به زیر ۲۰ هزار تومان در حال تکاپو برای فروش دلارهایشان هستند.
دیروز اما روند کاهش قیمتها در صرافیهای بانکی شدیدتر بود، به طوری که نرخ دلار در تابلوی صرافیهای بانکی به ۲۱ هزار و ۸۴۰ تومان رسید. دلار در معاملات روز شنبه صرافیها با نرخ ۲۲ هزار و ۹۰۰ تومان معامله شده بود، به این ترتیب ظرف دو روز گذشته دلار صرافی نیز ۱۰۶۰ تومان کاهش قیمت داشت که موید افت ۶/۴ درصدی ارزش اسکناس آمریکایی است.
به نظر میرسد روند شدید کاهش قیمتها در صرافیهای بانکی شدت افت قیمتها در معاملات بازار فردوسی را نیز بیشتر کرده است. به نظر میرسد بازار به نتیجهبخش بودن مذاکرات وین امیدوار است و از همینرو بر مسیر کاهشی در حال حرکت است. آنطور که تحلیلگران نیز میگویند مذاکرات ایران و آمریکا به مرحله مثبت خود رسیده و میتوان پیشبینی کرد که دو کشور در آیندهای نهچندان دور به توافقی دوجانبه بر سر مسائل سیاسی دست یابند.
حساسیت به اخبار سیاسی
روند تغییر قیمتها طی حداقل یک ماه اخیر نیز نشان میدهد که بازار نسبت به انتشار اخبار سیاسی حساس شده است، به طوری که اعلام هرگونه خبری مبنی بر، به نتیجه رسیدن مذاکرات روند نزولی قیمتها را ممکن کرده است.
بنابراین جای تعجب ندارد که بازار حرکت خود بر مسیر کنونی را ادامه دهد، با این حال هنوز شبهاتی در خصوص میزان کاهش قیمتها وجود دارد. به گواه برخی از تحلیلگران بازار ارز کشش دلار کمتر از ۲۰ هزار تومان را ندارد بنابراین حتی اگر دلار تا سطح ۲۰ هزار تومان نیز کاهش قیمت داشته باشد به زودی به نرخهای کنونی بازار برمیگردد. به عبارتی این گروه از تحلیلگران نرخ واقعی و قابل پذیرش دلار را ۲۳ تا ۲۵ هزار تومان میدانند. اما هستند آنهایی که نشانههای ریزش دلار به زیر ۲۰ هزار تومان و حتی ماندگاری دلار در چنین قیمتهایی را محتمل میدانند.
این دسته از صاحبنظران معتقدند که بازار کماکان منتظر شنیدن اخبار مثبت سیاسی است و هر حرکتی از جانب دولت آمریکا میتواند روند تغییرات قیمتها را متحول کند.
با توجه به شدت اثرپذیری بازار از این مساله این گروه ریزش قیمت تا سطح ۱۵ هزار تومان را نیز محتمل میدانند با این حال دستیابی به چنین نرخی نه به صورت ناگهانی، بلکه به صورت تدریجی و گام به گام خواهد بود. در هر صورت آنطور که از شواهد برمیآید روند معاملات بازار به گمانهزنیهای گروه دوم نزدیکتر است و در صورتی که این روند حداقل تا زمان به نتیجه رسیدن مذاکرات ادامه یابد حضور پررنگ دلار در قیمتهایی پایینتر از مرز ۲۰ هزار تومان دور از دسترس نخواهد بود. با این حال آنچه میتواند تداوم حضور دلار در این محدوده قیمتی را ممکن کند به شرایطی مربوط است که بعد از مذاکرات ایجاد میشود.
تداوم کاهش قیمت از چند مسیر
آنان که افت بیشتر قیمتها را محتمل میدانند بر این عقیدهاند که اثرات مثبت اقتصادی بعد از مذاکرات تعیینکننده نرخ ارزهای خارجی خواهد بود.
به این ترتیب چنانچه ایران بتواند بعد از مذاکرات نفت بیشتری بفروشد درآمدهای ارزی بیشتری از این محل به دست میآورد و این مساله میتواند بر روند معاملات در بازار ارز نیز تاثیر بگذارد. در عین حال قطعی شدن مساله آزادسازی دلارهای بلوکه شده ایران نیز تاثیر بسیاری بر بازار ارز خواهد گذاشت چه آنکه بازگشت بیش از ۳۰ میلیارد دلار ارز به کشور حقیقتا روند معاملات را تغییر خواهد داد. در صورتی که مساله FATF را نیز به آن اضافه کنیم خوشبینیها در خصوص کاهش قیمت ارز بیشتر نیز خواهد شد چه آنکه تنها در صورت حل مساله FATF است که میتوان نسبت به بازگشت سریع دلارهای نفتی به کشور امیدوار بود.
بازار طلا و سکه نیز از موج ریزشی قیمتها در بازار ارز در امان نماند، به طوری که بیشترین افت قیمتی سکه طی چند ماه اخیر محسوب میشود. پیشتر نیز سکه در دی ماه بعد از ریزش دلار تا محدوده ۲۱ هزار تومان تا سطح ۹ میلیون تومان پایین کشیده شد با این حال پس از آن دچار افزایش قیمت شد.
حال اما طی چند روز گذشته سکه کماکان به کانال ۹ میلیون تومان رسیده و در این محدوده قیمتی نوسان میکند. در معاملات روز شنبه سکه امامی ۲۰۰ هزار تومان کاهش ارزش داشت و به ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسید.
این روند کاهشی دیروز نیز با تداوم کاهش قیمت ارز ادامه داشت به طوری که سکه تا میانه کانال ۹ میلیون تومان نیز پیش رفت. آخرین قیمت ثبت شده برای سکه در معاملات روز گذشته ۹ میلیون و ۵۸۰ هزار تومان بود، با این حال پیشبینیها نشان میدهد که امروز سکه مقداری افزایش قیمت داشته باشد. درمجموع به نظر میرسد با توجه به تحولاتی که در حوزه سیاست خارجی در حال رخ دادن است باید منتظر کاهش قیمتهای بیشتری در بازار ارز و به تبع آن بازار طلا و سکه باشیم.
ریزش نرخ دلار تحت تاثیر چند عامل
جمشید عدالتیانشهریاری*- در روزهای گذشته چند عامل بازار ارز را بر مسیر کاهش قیمت هدایت کردهاند. نخست انتشار اخبار مثبت در خصوص افزایش چشمگیر صادرات کالاهای غیرنفتی است؛ دوم اینکه شواهد نشان میدهد مذاکرات ایران و آمریکا بر مسیر مثبتی در حال حرکت است به طوری که آمریکا برای نشان دادن حسننیت خود اجازه بازگشت دلارهای بلوکه شده به ایران را صادر کرده که این مساله به معنای بازگشت ناگهانی ۵۰ تا ۶۰ میلیارد دلار منابع ارزی به چرخه اقتصادی کشور است. اعلام این دو خبر در کنار احتمالاتی که در خصوص برطرف شدن مشکلات بانکی در جریان است این سیگنال را به بازار ارز صادر کرده که قرار نیست قیمت ارز در محدوده کنونی باقی بماند. هرچند همه احتمالات از ریزش بیشتر قیمت دلار خبر میدهند اما دولت نیز سیاست کاهش گام به گام قیمت ارز را دنبال میکند و اجازه افت یکباره و شدید نرخ دلار را نمیدهد چه آنکه شوک اقتصادی افت یکباره نرخ ارز کمتر از شوک ناشی از افزایش ناگهانی قیمت ارز نخواهد بود.
در عین حال مجلس نیز پیشتر نرخ ارز در بودجه را ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام و تصویب کرده و در صورتی که تا پایان نیمه سال جاری شرایط به همین منوال پیش برود و اتفاقی در حوزه سیاست خارجی نیفتد امکان کاهش قیمت دلار تا کف ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومانی مورد تصویب نمایندگان مجلس نیز وجود خواهد داشت. با توجه به آنکه مجلس نرخ ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومانی را در محاسبات بودجه در نظر گرفته دولت آینده نیز برای تامین بودجه باید ملاحظات مربوط به نرخ ارز تعیین شده را در نظر داشته باشد. در این شرایط احتمال میرود که دولت بعدی دلار ۴۲۰۰ تومانی را نیز از چرخه معاملات ارزی حذف کند که در این شرایط میتوان کاهش قیمت دلار تا زیر ۱۵ هزار تومان را نیز محتمل دانست. با این حال این مساله تنها در شرایطی اتفاق میافتد که روند مذاکرات مثبت باشد، بانک مرکزی و سایر بانکها از تحریم خارج شوند و دسترسی دولت به دلارهای بلوکه شده فراهم شود.
در کنار خوشبینیهایی که در خصوص کاهش قیمت دلار وجود دارد این مساله نیز مطرح است که به ازای هر هزار تومان کاهش قیمت دلار، تقاضا برای ارز نیز رو به افزایش میگذارد. برای مثال این احتمال مطرح است که کاهش قیمت ارز انگیزه خرید مسکن در ترکیه را نیز بالا ببرد و باعث خروج سرمایه شود. در حال حاضر تقاضا برای دلار ۲۵ هزار تومان در سطح متعادلی قرار دارد اما اگر دلار به ۱۷ هزار تومان برسد دولت باید قادر باشد پاسخگوی تقاضای ارز (بین ۳ تا ۱۰ میلیارد دلار) که در نتیجه کاهش قیمت شکل میگیرد باشد. تنها در این شرایط دولت میتواند تداوم قیمت ارز در سطح یادشده را ممکن کند.
اتفاق دیگری که میتواند در نتیجه کاهش قیمت ارز بیفتد این است که باید منتظر شکلگیری موجی از اعتراضات از سوی صادرکنندگان در نتیجه شوک صادراتی ناشی از کاهش قیمت ارز باشیم. در حال حاضر صادرکنندگان با قیمت ۲۵ هزار تومان کالای خود را قیمتگذاری کردهاند اما کاهش قیمت دلار باعث افزایش قیمت کالای داخلی در مقایسه با کالاهای مشابه خارجی میشود و در نتیجه صادرکنندگان بخشی از بازارهای صادراتی خود را از دست خواهند داد. اما در حال حاضر بزرگترین اعتراضات مردمی به روند افزایش تورم مربوط است و کاهش تورم از دو مسیر کاهش نقدینگی و کاهش نرخ ارز اتفاق میافتد. بنابراین در صورتی که افت قیمت دلار به ۱۷ هزار تومان زمینههای کنترل تورم را فراهم کند راحتتر میتوان پذیرای این کاهش قیمت و آثار اقتصادی آن بود.
* عضو سابق اتاق بازرگانی ایران
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد