12 - 03 - 2020
جدال در باتلاق
مهدیه بهارمست- تا زمانی که این گزارش را مینوشتم نزدیک به ۹۰۰۰ نفر به کروناویروس مبتلا و از این تعداد ۳۵۴ نفر فوت شدند. اکنون نوعی وحشت بسیار خاص بر جامعه حاکم است. در هفتههای گذشته، ما کند شروع به کار کردیم: به عنوان یک ملت، همه ما در مورد این چیز جالب جدید به نام «شستن دستان خود» یاد گرفتیم و آنقدر وارد آن شدیم که با مرزهای فتیشیستی هممرز بود. اکنون ما از مرحله «پیشگیری از نظر پزشکی» حرکت کردهایم و مستقیما به «خرید وحشت دستمال توالت، برنج، گوشت، مرغ و سفیدکننده «وحشتزده» سقوط کردهایم، در نتیجه مراکز خرید مانند شهروند و هایپرمارکت مجبور شدهاند تعدادی از کالاهای اساسی مشتری را محدود کنند. به طور مثال در داروخانهها به هر فردی تنها یک شیشه ضدعفونیکننده میدهند. حال تصور کنید در روزهای آینده اقلام خوراکی همانند دوران بحران کوپنی شود! مردم با یورش بردن به مراکز خرید تنها بحران را حادتر میکنند.
گرچه این عمل تنها در ایران مشکلساز نیست بلکه با اپیدمی کرونا در سطح جهان، آنان هم برای خرید اقلام خوراکی در مراکز خرید صف بستند. حتی شنیده شده دستمال توالت در بعضی نقاط دنیا نایاب شده است. یک نظریه در مورد ریشه این گروه خرید وجود دارد و آن، احتمال وقوع جنگ در بین طبقات مختلف اجتماعی است. در انگلیس یک ذهنیت شایع وجود دارد که یک جنگ قدیمی خوب (نه یکی از این جنگهای جدید) است. بدیهی است اگر یک جنگ مدرن در حال حاضر اتفاق افتاده است، همه ما مورد حمله هواپیماهای بدون سرنشین مسلسل قرار میگیرند و در عرض چند ثانیه از بین میروند. (چیزی حدود یک روز و نیم به پایان میرسد). اما یک جنگ مناسب که برای همگان مفید باشد جنگ روانی با ملتهاست که امروزه در دنیا با آن مواجه هستیم.
از آنجا که قفسههای سوپرمارکت شروع به پاکسازی مواد ضروری میکنند، افزایش قیمت آن به شدت زیاد شده که این نشانگر کلاسیک یک بحران قریبالوقوع است. اوایل بحران کالاهای اساسی کمیاب با قیمت گزافی در سایت دیوار و دیجیکالا به فروش میرسید که اخیرا این سایتها را محدود کردند. اما اکنون مردم مرزهای کسب درآمد را کاملا جابهجا کردند به طوری که در صورت تمایل میتوانید یک مواد ضدعفونیکننده ۱۰ هزار تومانی را با قیمت ۸۰ هزار تومان پرتاب کنید در یک سایت حراج آنلاین و تنها ۱۰ دقیقه صبر کنید تا به فروش برسد آن هم در تعداد انبوه! وقتی جمعیت تجزیه میشود و پول به یک نشانه بیمعنی تبدیل میشود، یقین دارم که ۷۰ هزار تومان سود برای کمک به نگه داشتن باندهای وحشی راهروها از قلعه کاغذ توالت شما سود نخواهد برد. اما این همه عجله ناشی از چیست؟ مگر چقدر اقتصاد ما از آمریکا، چین و ایتالیا رنگینتر است؟
احتکار به قیمت جان همسایه
باید دانست که برای سالم ماندن، معقولتر این است که به دیگران هم اجازه دهیم صابون بخرند و بتوانند به جای اینکه من نوعی یک انبار صابون داشته باشم اما همه اطرافیانم مریض شوند و به زودی آنان این ویروس را به من هم منتقل میکنند. منظورم این است که دکتر نیستم. اما ما در عصری از اطلاعات غلط زندگی میکنیم که دوری از آن اجتنابناپذیر است که میتواند در شیوع ویروس نقش داشته باشد.
دشمنی نامرئی
اشتفان گرونوالد، روانشناس و مدیر «موسسه پژوهشی بازار و رسانهای راینگولد» علت این رفتار را چنین توضیح میدهد: «مردم در برابر ویروس کرونا با یک دشمن نامرئی روبهرو هستند و این آنها را دچار حس نوعی ناتوانی میکند.» او معتقد است که مردم با روی آوردن به خرید انبوه این احساس را پیدا میکنند که توانایی نشان دادن واکنش به این دشمن نامرئی را پیدا کردهاند.
این روانشناس به تاگسشاو میگوید که شستن دستها و استفاده مدام از اسپریها و دستمالهای ضدعفونی بیش از آنکه در عمل نفعی داشته باشد، از نظر روحی به مردم این تصور را القا میکند که علیه ویروس وارد عمل شدهاند.
در این شرایط هر کس هم که به فکر ذخیره کردن نیفتاده باشد، با دیدن این وضع به تشویش میافتد و احتمالا به فکر خرید انبوه میافتد. چون تصور میکند اگر نجنبد آخر کار دست خالی میماند. به عبارتی «ترس از کرونا سریعتر از خود کرونا به یک اپیدمی تبدیل میشود».
نگرانی از درهم شکستن ساز و کار تامین کالا
پاسخ به این سوال دشوار است که آیا نگرانی از میزان توانایی یا ناتوانی دولت و صاحبان فروشگاهها در تامین مایحتاج ضروری منطقی و منطبق بر واقعیت است یا نه؟
پاسخ گردانندگان عمدهفروشیها میگویند: «اگرچه در حال حاضر در برخی فروشگاههای مواد غذایی با تقاضای زیادی برای مواد غذایی با تاریخ مصرف طولانی (قابل ذخیره) روبهرو هستیم، اما تامین کالاهای ضروری و مواد غذایی در سطح آلمان به شکلی کاملا عادی ادامه دارد.»
در همین رابطه تاکید میشود که روش تامین مایحتاج ضروری و روزمره به شکلی کاملا سازمان یافته و موثر انجام میشود و آمادگی کامل در این زمینه وجود دارد. تنها در صورتی که محصولاتی وارداتی باشند و از کشورهایی وارد شوند که قرنطینه شدهاند، آنگاه امکان دارد به شکل مقطعی با کمبود این مواد روبهرو شویم.
با این همه ترس منطق نمیشناسد. برای همین توصیه میشود هرکس واقعا نگران این است که زمانی مجبور شود ۱۴ روز از در خانه بیرون نرود و گرسنه بماند، بهتر است برای خلاصی از این نگرانی بخشی از مواد مورد نیازش را انبار کند تا خیالش راحت شود.
البته مستقل از اینکه ویروس کرونا چقدر شیوع پیدا کند یا نه، وزارت کشور و «اداره حفاظت از مردم و کمکرسانی در برابر فجایع» توصیه میکنند که خوب است مردم همیشه مقداری ذخیره برای روز مبادا داشته باشند. مثلا به اندازهای که بتوانند ۱۰ روز را بدون نیاز به خرید سر کنند. این توصیهای است که تاکنون برای مواردی غیر از کرونا شده است، مانند جاری شدن سیل یا قطع شدن سراسری برق یا بارش برف سنگین و قطع شدن راههای ارتباطی. به عبارتی برای روبهرو شدن با شرایط اضطراری و فجایع طبیعی.
ذخیره آری، احتکار نه
تاگسشاو نوشته معنی این توصیه این نیست که کیلوکیلو مواد غذایی انبار کنید، زیرا بعد مجبور میشوید کیلوکیلو مواد غذایی فاسد شده را به سطل زباله بریزید. خرید انبوه مواد ضدعفونیکننده و ماسک نیز در نهایت میتواند به این منجر شود که بیمارستانها و جاهایی که این مواد را واقعا لازم دارند، با کمبود روبهرو شوند. پس خود را مجهز کنید ولی احتکار نکنید.
از این گذشته پزشکان میگویند که ضدعفونی کردن دستها در خانه هیچ سودی ندارد. شستن دستها همانقدر موثر است که استفاده از ژل ضدعفونی. این مواد در مکانهای عمومی به مراتب بیشتر مورد نیازند. کارشناسان و پزشکان مردم را به شکل جدی نسبت به احتکار مواد ضدعفونیکننده هشدار دادهاند.ایریس چنبری، مدیر انستیتوی بهداشت در کلینیک دانشگاه لایپزیگ میگوید: «این مواد قبل از آنکه برای مقابله با ویروس کرونا به کار آیند، لازمه کار روزمره در بیمارستانها و اتاقهای جراحی و برای حفاظت از بیماران در برابر دهها بیماری دیگر است.»
اگر قرنطینه شوم کسی به داد من میرسد؟
شاید خیلیها از خود بپرسند در صورتی که بیمار و قرنطینه شوم تکلیفام چیست؟ آیا امکانی برای تهیه کالاهای ضروری دارم؟ در بیشتر موارد این دوستان و افراد خانواده هستند که کار تهیه مواد غذایی و سایر نیازهای فرد قرنطینه شده را بر عهده میگیرند و مواد مورد نیاز او را تا در خانه میرسانند.اما حتی اگر دوست یا آشنایی نداشته باشید نیز جای نگرانی نیست. در این صورت انجمنهای شهر و مراکز بهداشتی مسوول رسیدگی به شما هستند. یک نمونه شهرهای بزرگ و حومه آن است. در این منطقه گروههای داوطلب از مردم تشکیل شده که به یاری بیماران میشتابند. صلیب سرخ آلمان نیز وارد عمل شده و گفته که امکانات خود را در اختیار بیماران کرونا قرار میدهد.
وقتی خرید انبوه به ضد خرید تبدیل میشود
با تمام دغدغهای که درباره ابتلا به بیماری کرونا در همه کشورها به وجود آمده، اما خرید انبوه، ذخیره کردن و در خانه ماندن یک نکته مثبت هم میتواند داشته باشد؛ دو هفته ماندن در خانه، در محیط خصوصی و سرگرم با خانواده، به نوعی میتواند فرد را از استرس زندگی روزمره رها کند.اگر از این زاویه به مساله نگاه کنیم شاید بشود نتیجه گرفت که استرس برای خرید انبوه، ممکن است خود به ضداسترس تبدیل شود و به نیاز برای انبار کردن دستکم به شکل مقطعی پایان دهد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد