20 - 01 - 2020
ارزش جان انسانها یا ارزش سهام شرکتها
مجتبی صدریا- در ربع آخر قرن بیستم به تدریج دو شرکت تولیدکننده هواپیمای مسافربری انحصار تولید و بهرهبرداری از هواپیماهای مسافربری را در جهان به انحصار خود درآوردند. این دو شرکت را میشناسیم، یکی ایرباس، مجموعهای از شرکتهای هواپیماسازی اروپا و دیگری هم بوئینگ، شرکتی که در ایالات متحده فعال است. رقابتها و در بعضی از زمینهها حتی همکاریها بین این دو شرکت وجود داشته، ولی میشود به راحتی گفت که جنبه رقابتها جنبه اساسی بوده است. برخی از اوقات این رقابتها به ضرر مصالح مصرفکننده یعنی مسافران هواپیماهای تولید شده توسط این شرکتهای تولید هواپیماست.
اخیرا اتفاق جالبی افتاده است و این اتفاق بخش زیادی از آبروی (نمیدانم تا چه حد داشته یا نداشته) شرکت بوئینگ را از بین برده است. این اتفاق عبارت است از پیامکهای کارکنان شرکت بوئینگ که هماکنون توسط قانونگذاران ایالات متحده مورد بررسی است. با در نظر گرفتن اینکه شرکتی به اسمSpirent ، ۱۵ درصد نیروی کار خود را از کار برکنار کرده به خاطر تبعات این اتفاق وسعت اهمیت آن و نتایج آن را میتوان پیشبینی کرد. شرکت Spirent که با بوئینگ یک قرارداد تامین قطعات به خصوص قطعات الکترونیکی هواپیما را داشت، مجبور به گرفتن این تصمیم شد. از جمله نکاتی که در پیامکهای بین کارمندان شرکت بوئینگ تا به امروز رد و بدل شده در دنیا شناخته شده است، این جمله معروف است: «هواپیماهای شرکت بوئینگ توسط دلقکها طراحی شده و توسط میمونها تحت نظارت تولید است.»
ماجرا خیلی ساده بود، هواپیمای بسیار بزرگ بوئینگ که با پارتیبازیهای بزرگی (میدانید این هواپیما، هواپیمای جتمکس ۷۳۷ بود) اجازه پرواز گرفت و امن تلقی شد، امروز مشخص شده است به هیچوجه فاقد شرایط ایمنی ضروری برای مسافران نبوده است. بنابراین یک جریان بزرگ بازرسی، بررسی، تحت نظر داشتن و دوباره مقررات را بررسی کردن هماکنون جریان دارد تا روشن شود چه خبر است؟ سر مردم چه بلایی میآید؟
در ایالات متحده، هم سنا و هم مجلس عوام کمیسیونهای مخصوص نظارت برای بوئینگ تشکیل دادهاند و بحثهای بسیار مهمی هماکنون در حال مطرح شدن هستند که مدیران شرکت بوئینگ چه میکنند و این رقابتها تا چه حد باید جلو بروند. مساله به این ترتیب است که اولین نتیجه یک تحول چنینی در بازار هواپیماسازی و تولیدات آن، آن هم در هواپیمایی نظیر ۷۳۷ که غول هواپیمای مسافری جهان باید میبود، تاثیر زیادی روی ارزش سهام شرکتها دارد از جمله ارزش سهام شرکت بوئینگ.
شرکت بوئینگ سال ۲۰۱۷ مجوز پرواز برای این هواپیما را گرفت، سال ۲۰۱۸ نخستین فاجعه سقوط هواپیمای ۷۳۷ که به شرکت لایون اندونزیایی فروخته شده بود و منجر به کشتار ۱۸۹ نفر شد اتفاق افتاد و از ۲۰۱۹ بررسی مجدد مسائل ایمنی این هواپیما در دستور کار است. ظاهرا در جاهایی از دنیا جانهای آدمها گهگاهی ارزش دارد و میارزد که سهام سودآور شرکتها را بلرزاند.
این واقعه امروز اداره مسافربری فدرال ایالات متحده را مجبور کرده است که تمام هواپیماهای ۷۳۷ را روی زمین بخواباند، اجازه پرواز ندهد و زمان اجازه پرواز مجدد آن معلوم نیست. تا اینجا آنچه که روشن شده، نتایج فنی بازرسیهایی است که مجدد ناامیدکننده است. تحلیلگران بر این عقیدهاند که مشکلاتی که چه شرکت بوئینگ، چه شرکت تولیدکننده قطعات برای بوئینگ با آن مواجه هستند در درازمدت تبعات مهمتری از فقط افت ارزش سهامشان و ارزش نیروی کارشان خواهد داشت و این افت دشواریهای بسیار بزرگی را برایشان به خصوص با ناایمنیهایی که برای سرنوشت ۷۳۷ مکس مطرح است به وجود خواهد آورد.
نقلقول کارمندان بوئینگ نشان میدهد که در داخل شرکت کاملا میدانستند و آگاه بودند که هواپیمای ۷۳۷ به هیچوجه شرایط ایمنی ندارد و کارمندان این مطالب را در پیامهای خودشان نوشته بودند و این پیامها امروز در اختیار کمیسیونهای در حال بررسی است.
Modjtaba.sadria@yahoo.co.uk
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد