4 - 03 - 2020
احتمال سقوط تاریخی قیمت نفت
اعضای اوپک این هفته برای تصمیمگیری در مورد دور جدید کاهش تولیدات خود گرد هم میآیند و عربستان سعودی امیدوار است بتواند بزرگترین متحد غیراوپکی خود را برای کاهش تولید بیشتر جهت مقابله با سقوط آزاد قیمتهای نفت تحت تأثیر شیوع ویروس کرونا، قانع کند. موفقیت در این راه تضمین شده نیست و اگر عربستان موفق نشود، برای بازار نفت گران تمام خواهد شد.
از زمانی که مشخص شد شیوع ویروس کرونا بر تقاضای نفت در چین اثر گذاشته و قیمت نفت را کاهش میدهد، ریاض سعی کرده برای جبران این کاهش تقاضا، تولید نفت را بیش از پیش پایین بیاورد. ولی روسیه که مهمترین شریک ائتلاف تولیدکنندگان نفت است، درخواست عربستان را رد کرده و اتحاد سه ساله با این کشور را به خطر انداخته است.
اد مورس، رییس تحقیقات کالا در شرکت سی تی گروپ میگوید:«شرایط این دو کشور کاملا متفاوت است و مسلما پوتین شرایط بهتری دارد. واقعیت این است که روسیه میتواند با نفت کمتر از ۵۰ دلار بودجه خود را متعادل نگه دارد ولی عربستان نمیتواند».
بنابراین مسکو در دیدار ائتلاف تولیدکنندگان نفت در پنجم و ششم مارس دست بالا را دارد. ولی افزایش نشانهها مبنی بر اینکه گسترش ویروس کرونا اقتصاد جهان را مختل کرده است، احتمالا در آخر به نفع ریاض خواهد بود.
از اولین باری که عربستان از کرملین خواست یک اجلاس اضطراری بین تولیدکنندگان نفت برگزار کنند، شش هفته میگذرد. آن زمان قیمت نفت تازه رو به کاهش گذاشته بود و تاثیرات ویروس کرونا بر اقتصاد چین مشخص شده بود، بنابراین عربستان به این نتیجه رسید که تولید نفت باید به سرعت کاهش یابد.
ولی این درخواست عربستان با تردیدهایی مواجه بود. ائتلاف اوپک و متحدانش به تازگی دور جدید کاهش تولید را در دسامبر به خاطر افزایش تولید نفت شیل آمریکا اعلام کرده بود. بنابراین با توجه به مشخص نبودن تاثیر شیوع این ویروس، مسکو تمایلی به کاهش بیشتر تولید نداشت و طبق معمول محتاطانه عمل میکرد.
یک کمیته فنی از اوپک در آخر توصیه کرد ۶۰۰ هزار بشکه دیگر از تولید نفت این گروه کم شود. الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه گفت طی چند روز به این درخواست پاسخ میدهد ولی اوپک را بیش از یک هفته منتظر گذاشت و در آخر اعلام کرد هنوز تصمیمی نگرفته است.
با شدیدتر شدن بحران ویروس کرونا، تقاضای نفت در چین، بزرگترین واردکننده نفت دنیا ۲۰ درصد کاهش یافت که نتیجه لغو شدن پروازها، مختل شدن کسبوکارها و قرنطینه شدن میلیونها نفر بود. کاهش شدید قیمت نفت باعث شد عربستان سعودی یک بار دیگر دست برتر را در اجلاس وین داشته باشد و تلاش کند تا مسکو با کاهش بیشتر تولید نفت موافقت کند.
هر زمانی که ائتلاف اوپک قصد کاهش تولید را دارد، روسیه مقاومت نشان میدهد و دلیل آن هم فشار شرکتهای نفتی این کشور از جمله رزنفت است که کاملا تحت کنترل دولت نیستند و میخواهند پروژههای توسعهای خود را ادامه دهند. ولی اگر دلایل منطقی بیان شود توافق حاصل خواهد شد.
هلیما کرافت، سرپرست استراتژی کالا در شرکت آر بیسی کپیتال مارکتس میگوید: «شاید عربستان مبارزه بر سر برگزاری نشست اضطراری را باخته باشد، ولی به نظر میرسد بتواند در جنگ برای کاهش بیشتر تولید پیروز باشد».
نفت ۴۰ دلاری در راه است
نماینده سابق ایران در اوپک معتقد است اگر اوپک و متحدانش میزان تولید نفت را کاهش ندهند قیمتها به زیر ۴۰ دلار سقوط خواهد کرد.
به گفته محمدعلی خطیبی این ویروس ابتدا فعالیتهای اقتصادی را در آسیا کاهش داد و سپس به اروپا راه یافت و اکنون در حال همه گیر شدن در ممالک اروپایی است.
نماینده سابق ایران در اوپک و کارشناس ارشد نفت و انرژی گفت: آثار ویروس کرونا در آمریکا هم رویت شده است.
وی افزود: بهطور کلی ویروس کرونا فعالیتهای اقتصادی را در کشورهای صنعتی تحت شعاع قرار خواهد داد.
خطیبی همچنین در خصوص برگزاری اجلاس اوپک طی چند روز آینده اظهار داشت: اوپک و چند کشوری دیگری که با این سازمان نفتی همکاری میکنند اجلاسی طی چند روز آینده تشکیل خواهند داد تا بازار نفت را در جهت مقابله با سقوط قیمتهای نفت ناشی از کاهش تقاضا به دقت بررسی کنند.
وی ادامه داد: اگر اوپک و متحدانش تغییری در سهمیه کنونی تولید نفت ایجاد نکنند به یقین قیمت نفت ۴۰ و حتی پایین تر از ۴۰ دلار کاهش پیدا میکند.
نماینده سابق ایران در اوپک گفت: اگر اوپک تصمیم بگیرد که میزان تولید نفت را بین ۵۰۰ هزار تا یک میلیون بشکه در روز کاهش دهد این میتواند در تثبیت بازار نفت بسیار کمککننده باشد.
وی افزود: البته باید منتظر بود طی چند روز آینده در اجلاسی که تشکیل خواهد شد چه تصمیمی گرفته میشود اگر کاهشی در کار باشد باید نگران قیمتها بود زیرا بدون شک قیمتها به زیر ۴۰ دلار سقوط خواهد کرد.
خطیبی بیان داشت: قیمتهای پایین نفت را هیچ کشور تولیدکننده نفت نمیپسندد چون همه بودجههای خود را با قیمتهای بالاتر از این بسته اند.
وی یادآور شد: اوپک تاکنون در بحث مدیریت عرضه نفت خوب عمل کرده است از این رو امید میرود در اجلاس پیش رو هم این اتفاق بیفتد.
کرونا اقتصاد جهان را در هم پیچید
فریدون برکشلی، رییس دفتر مرکز مطالعات انرژی وین نیز در ارزیابی اوضاع کنونی بازار نفت اظهار داشت: بازار جهانی نفت، بدترین سه ماهه اول سال خود طی سه دهه اخیر را تجربه کرده است. سه ماهه اول سال معمولا برای بازار جهانی نفت، مقطع پرشتابی است، اما بروز بحرانهای پیاپی از نیمه دوم ۲۰۱۹ و انباشت فشارها و علایم نامساعد از جهات مختلف، ساختارهای بازار را آسیب پذیر کرده است. پیامهای ناشی از فزونی عرضه بر تقاضا، به ویژه از نفت خامهای شیل، فشار فزاینده از سوی تولیدکنندگان نفتخام متعارف که در مجموعه اوپکپلاس قرار ندارند، از یکسو و کاهش تقاضا از سوی مصرفکنندگان عمده به ویژه مصرفکنندگان آسیایی و آمریکا که حالا خود به یک صادرکننده خالص هم تبدیل شده، موجبات شکنندگی ساختار بازار را فراهم آورده است.
وی درباره شیوع کرونا و تاثیری که بر بازار نفت گذاشته توضیح داد: شیوع ویروس کرونا در چین و سایر کشورهای آسیایی مانند کره جنوبی که موتور اصلی رشد تقاضای جهانی نفت به شمار میآیند، فشار سنگینی را بر بازار جهانی نفت وارد کرده است، آنطور که قیمتهای زیر ۳۰ دلار برنت هم چندان دور از انتظار نیست. پیشتر هم بازار طیف قیمت جهانی را براساس نفت ۵۰ تا ۷۰ دلار در بشکه، پیشبینی کرده بود. البته هنوز از دامنه و عمق تاثیرات منفی ویروس کرونا بر اقتصاد جهانی و بازار نفت اطلاع چندانی در دسترس نیست. چرا که تاثیرات کرونا بر بازار فقط محدود به اقتصاد چین نیست.
رییس دفتر مرکز مطالعات انرژی وین افزود: اقتصاد بینالمللی و به ویژه اقتصادهای بزرگ، عمیقا در یکدیگر تنیده شدهاند و تاثیرات گسترده و زنجیرهای بر بقیه کشورها دارند. از این رو هنوز باید در انتظار بود. اما گمانهزنیها دلالت بر این دارد که به دلیل شوکهای قبلی که خصوصا بعد از شروع نبرد تجاری آمریکا و چین شکل گرفت، بستر اقتصاد بین المللی، آمادگی زیادی برای شکنندگی و جذب پدیدههای منفی پیدا کرده است. بنابراین در ۲۰۲۰ شاید باید منتظر بحرانی فراگیر در اقتصاد جهانی باشیم.
وی تاکید کرد: در این شرایط بیتردید تولیدکنندگان و صادرکنندگان نفت، بازندگان مهمی خواهند بود. در واقع هم اینک آثار منفی کرونا در کاهش ۲۹ درصدی واردات نفتخام چین از عربستان مشهود است. قرارداد ۳۰ ساله فروش نفت روسیه به چین هم تحتالشعاع آینده بازار نفت چین قرار گرفته است. چنانچه ویروس کرونا را در ابعاد گسترده و فراگیر آن ارزیابی کنیم، عملا برنده مهمی در صحنه اقتصاد بینالمللی وجود نخواهد داشت. کشورهایی ممکن است بخشی از بازار صادرات چین را به خود اختصاص دهند اما چین، خود واردکننده بزرگی نیز هست. جنگ تجاری آمریکا و چین، بستری را فراهم آورد که دامنه تحمل پذیری اقتصاد بینالملل برای کرونا را محدود کرد. آخرین گزارشات از اقتصاد آمریکا هم، ارقام امیدوارکنندهای برای ۲۰۲۰-۲۰۲۱ به دست نمیدهد. آنگاه که دو اقتصادی که ۵۰ درصد تولید ناخالص جهانی را در اختیار دارند، شرایط شکنندهای را تجربه کنند، بقیه کشورها هم به طور نسبی آسیبپذیر خواهند بود. البته فرصتهایی هم برای دیگر کشورها فراهم میشود که قابل توجه هستند.
برکشلی درباره تصمیم نشست اوپک آتی با توجه به شیوع کرونا خاطرنشان کرد: اوپک و اوپکپلاس در تاریخ ۵ و ۶ مارس دیدار دارند. تاریخ این نشست فوقالعاده در ۶ دسامبر ۲۰۱۹ اعلام شد. پیشتر با توجه به وقوع ویروس کرونا و افت شدید تقاضای نفت، عربستان خواهان برگزاری یک اجلاس اضطراری شد. ملک سلمان در چند نوبت تلاش کرد تا با ولادیمیر پوتین گفتوگوی تلفنی داشته باشد.
در نهایت، پوتین در تاریخ ۳ فوریه با سلمان تلفنی گفتوگو کرد. روسیه با برگزاری نشست اضطراری، پیش از اجلاس ۵-۶ مارس مخالفت کرد، اما در مقابل پیشنهاد برگزاری جلسهای از کارشناسان اوپک و غیراوپک را ارائه کرد.
نشست کمیته کارشناسان اوپک در وین برگزار شد و پس از جلساتی طولانی، پیشنهاد داد که اوپکپلاس لازم است تا حداقل ۶۰۰ هزار بشکه دیگر از تولید جمعی خود بکاهند تا از سقوط قیمت جلوگیری شود.
وی یادآور شد: در اجلاس پیشرو، باید با توجه به پیشنهاد کارشناسان اعضای اوپکپلاس، در مورد سطحی از تولید که در سایه ویروس کرونا و تبعات آن قرار گرفته، تصمیمگیری شود. در این اجلاس، تردیدی در مورد ضرورت کاهش تولید برای حفظ قیمت نفت وجود ندارد، اما نکته اصلی سهم کشورها از میزان کاهشی است که هر یک از اعضا خواهند پذیرفت.
رییس دفتر مرکز مطالعات انرژی وین در ادامه بیان کرد: توافق در این اجلاس بسیار مهم و حساس است. بازار باید از این اجلاس پیام محکمی در مورد عزم اعضای توافق اوپک و اوپکپلاس دریافت کند. بازار جهانی نفت، این قابلیت را دارد که پیام واقعی از غیرواقعی را تشخیص دهد. نفت شیل، در طرف عرضه و کرونا، در طرف تقاضا بازار را آسیب پذیر ساخته است. در قیمتهای ۳۰-۳۵ دلار در هر بشکه اقتصاد کلیه تولیدکنندگان صدمه خواهند خورد. این در حالی است که روسیه اعلام کرده با هر قیمتی کنار میآید.
اعضای گروه اوپکپلاس روزهای پنجم و ششم ماه مارس در وین دیدار خواهند کرد و به بررسی وضعیت بازار و اقدامات آتی خواهند پرداخت. توافق فعلی محدودیت عرضه اوپکپلاس در پایان مارس منقضی میشود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد